به گزارش صراط،برنامه هسته‌اي ايران يكي از بحث برانگيزترين اتفاقات 10 سال اخير در جهان
بوده كه همواره توجه جهانيان را به خود جلب كرده به همين خاطر نگاهي هر چند
اجمالي به گذشته مذاكرات بين ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي خالي از
لطف نيست لذا در اين گزارش سعي داريم مروري بر مذاكرات صورت گرفته بين
ايران و آژانس و همچنين گروه1+5 داشته باشيم.
از سال 1382 تا به امروز چهره‌هاي متفاوتي مذاكرات ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي را برگزار كرده‌اند كه اين امر علاوه بر نمايندگان آژانس، شامل مسئولان داخلي هم مي‌شود چرا كه اين مذاكرات از زمان دولت اصلاحات شروع شد و هنوز ادامه دارد.
درباره اين مذاكرات بايد گفت كه شرايط كاملا نابرابري حاكم بوده چرا كه ايران در برابر تمامي قدرت‌هاي غربي قرار گرفت و هر كجا كه خواسته‌هاي آنها را اجابت نكرد با تحريم روبهرو شد.
جالب است بدانيد تا به حال محمد البرادعي، خاوير سولانا، يوكيو آمانو و كاترين اشتون، چه به‌عنوان تيم مذاكره‌كننده از سوي آژانس و چه از سوي گروه1+5 در مذاكره با ايران حضور داشته‌اند كه در هر مذاكره‌اي ادعاهاي هماهنگ خود را مطرح كرده‌اند و اين امر باعث طولاني شدن مذاكرات شده چرا كه همواره خواسته‌هاي خارج از عرف و قانون خود را مطرح كرده‌اند كه اين امر مبين آنست كه به بسياري از قوانيني كه خود غربيان وضع كرده‌اند پايبند نيستند.
از ابتدای مذاکرات تا کنون، دبیران شورای عالی امنیت ملی ایران که شامل حسن روحاني، علي لاريجاني و سعيد جليلي است با کمک نمایندگان ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پرونده هستهای ایران را به جلو برده اند.
مذاکرات ایران و آژانس با چالش‌های بسیاری همراه بوده اما این مذاکرات تا به امروز برگزار شده و مذاکره‌کنندگان کشورمان ذره‌ای از حق مسلم ایران مبنی بر استفاده ایران از انرژی هستهای کوتاه نیامده‌اند.
پس از تهمت‌های فراوان غرب به کشورمان در سال 1382، فعالیت‌های هستهای کشورمان برای آنچه که نامش اعتمادسازی گذاشته شده بود به حالت تعلیق درآمد که در آن زمان ایران برای اثبات حسن‌نیت خود با سه کشور مذاکره کننده از سوی غرب یعنی فرانسه، آلمان و انگلیس بر اساس توافق‌نامه‌های تهران، بروکسل و پاریس کلیه فعالیت‌های هستهای را به حالت تعلیق درآورد تا پرونده هستهای کشورمان به شورای امنیت سازمان ملل فرستاده نشود که این امر پس از گذشت مدتی مشخص شد حربه‌ای برای به تاخیر انداختن برنامه‌های هستهای کشورمان بوده چرا که عملا تعلیق غنی‌سازی هیچ‌گونه نتیجه‌ای در بر نداشت و فقط مانع رشد و پیشرفت برنامه هستهای کشورمان شد چرا که قبل از تعلیق غنی‌سازی گام‌های بلندی در این زمینه برداشته شده بود که می‌توان به توسعه و تجهیز تاسیسات هستهای نطنز اشاره کرد.
تعلیق برنامه هستهای ایران قرار بود پس از شش ماه به پایان برسد اما پس از دو سال و نیم تعلیق، هیچ اتفاقی از سوی غربیان در خصوص پرونده هستهای ایران نیفتاد که این امر مهر تاییدی بود بر سنگ‌اندازی غرب در پرونده هستهای کشورمان که این امر موجب از سرگیری فعالیت‌های ایران در این زمینه بود.
بدین جهت فعالیت‌های صلح‌آمیز هستهای کشورمان دوباره از سر گرفته شد که از آن موقع تا کنون پیشرفت‌های بسیاری در این زمینه توسط متخصصان کشورمان به‌دست آمده و این امر بر عصبانیت غربیان از ایران افزوده و تا به امروز تاش‌های فراوانی برای متوقف کردن دوباره برنامه هستهای کشورمان انجام داده است.
تلاش‌هایی که باعث نشده جمهوری اسلامی ایران از حقوق مسلم خود دست کشد و همواره از طریق دیپلماسی به‌دنبال حل مسالمت‌آمیز اختلافات بوده است.
درباره توافق‌نامه تهران باید گفت که بر اساس آن از تاسیسات هستهای کشورمان بازدیدهای بسیاری به‌عمل آمد و غنی‌سازی اورانیوم به حالت تعلیق درآمد جالب است بدانید که تیم مذاکره کننده ایران در آن زمان حسن روحانی و کمال خرازی بود و ریاست هیئت اروپایی را هم دومینیک دو ویلپن، جک استراو و یوشکا فیشر وزیران خارجه سه کشور فرانسه، انگلیس و آلمان بر عهده داشتند.
توافق‌نامه بعدی در پرونده هستهای ایران، توافق‌نامه بروکسل بود که در۴ اسفند ۱۳۸۲ مطابق با ۲۳ فوریه ۲۰۰۴ به امضا رسید که طی آن ایران متعهد شد علاوه بر توقف ساخت و آزمایش سانتریفیوژهای مورد نیاز برای غنی‌سازی، ساخت قطعات یدکی سانتریفیوژ را تعلیق کند.
ریاست هیئت ایرانی در این مذاکرات بر عهده حسن روحانی و رئیس هیئت اروپایی بر عهده خاویر سولانا بود که طی این مذاکرات ايران بايد طبق پروتكل الحاقي که به امضای مقامات کشورمان رسیده بود اظهارنامه‌‌هايي به آژانس درباره فعاليت‌‌هاي خود ارائه مي‌كرد تا مورد راستي‌‌آزمايي آژانس قرار گيرد.
پس از این اتفاقات توافق‌نامه پاریس در رسال 2004 صورت گرفت و به موجب آن ایران در اقدامی داوطلبانه به منظور اعتمادسازی و نه به‌عنوان یک تعهد قانونی پذیرفت که کلیه فعالیت‌های مربوط به غنی‌سازی و بازفرآوری مانند ساخت، تولید، نصب، آزمایش، سرهم‌بندی و راه‌اندازی سانتریفیوژهای گازی و فعالیت‌های مربوط به جداسازی پلوتونیم را متوقف کند و در عوض اتحادیه اروپا سعی در پذیرش ایران در سازمان تجارت جهانی کند.
جالب است بدانید نماینده مذاکرهکننده ایران سیروس ناصری به همراه سفیران وقت ایران در پاریس، لندن و برلین بودند، اما غربی‌ها هیچ‌گاه به تعهدات خود در قبال اقدامات داوطلبانه ایران عمل نکردند.
پس از توافق‌نامه پاریس، ایران اعلام کرد تعلیق داوطلبانه غنی‌سازی به پایان رسیده و با فک پلمب، فعالیت‌های UCF اصفهان را تحت نظارت آژانس ادامه می‌دهد و پس از آن تحت نظارت آژانس در سال 2006 در حضور کارشناسان و بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مجتمع تحقیقاتی نطنز را از حالت تعلیق بیرون آورد که این اقدام با واکنش شورای امنیت سازمان ملل روبهرو شد و به ایران یک ماه فرصت دادند که فعالیت‌های هستهای خود را متوقف کند.
شورای امنیت در سال 2006 پس از موفقیت‌های ایران در تولید چرخه کامل سوخت هستهای که منجر به ورود ایران به باشگاه هستهای شده بود قطعنامه 1696 را تصویب کرد که طی خواستار تعلیق دوباره غنی‌سازی ایران شده بود البته لازم به یادآوریست که در این زمان از مجتمع آب سنگین اراک بهره‌برداری شد که در این زمان علی لاریجانی برای دیدار با خاویر سولانا راهی وین شد اما این دیار به طور ناگهانی لغو شد.
سرانجام وزراي خارجه اتحاديه اروپا در بيانيه‌اي از پايان رسمي مذاكرات‌شان به ايران خبر دادند که اتحاديه اروپا گزينه‌اي جز بررسي موضوع پرونده ايران در شوراي امنيت سازمان ملل ندارد.
شورای امنیت در دسامبر همان سال قطعنامه ۱۷۳۷ را تصویب کرد که بیشتر فعالیت‌های تجاری، صنایع موشکی و هستهای ایران را براساس بند ۴۱ فصل هفتم منشور ملل متحد، هدف قرار داده بود و این قطعنامه نخستین سند بین‌المللی حقوقی بود که فعالیت‌های هستهای ایران را به‌عنوان تهدیدی علیه صلح و ثبات منطقه‌ای معرفی می‌کرد به همین خاطر مقامات کشورمان با تاکید بر بند ۴ معاهده NPT این اتهامات را غیر مستند دانست و خواستار رفع رفتار تبعیض‌آمیز با فعالیت‌های هستهای شد.
پس از ارجاع پرونده هستهای کشورمان به شورای امنیت پنج عضو دائم شورای امنیت به همراه آلمان گروه 1+5 راتشکیل دادند و از آن پس وارد میدان مذاکره با ایران شدند.
اما پس از دیدارها و رایزنی‌های گسترده علی لاریجانی دبیر شورای امنیت با سولانا در شهرهای برن و مونیخ، شورای امنیت قطعنامه 1747 را در فروردین1386 صادر کرد و پس از آن مذاکرات مادرید و لیسبون هم نتیجه‌ای در بر نداشت.
البته باید گفت که شورای امنیت برای تحمیل فشار بر ایران دو قطعنامه 1803 و 1835 را هم تصویب کرد.
خرداد 1387 خاویر سولانا مسئول سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا در جریان کنفرانس خبری در تهران، متن کامل بسته پیشنهادی گروه 1+5 به ایران را ارائه کرد که این بسته پیشنهادی با عنوان زمینه‌های ممکن همکاری با ایران تهیه شده بود اما درواقع این بسته به غیر از تعلیق غنی‌سازی خواسته دیگری نداست.
29تیر ماه 1387 اولین مرحله نشست 1+5 با ایران در ژنو برگزار و در طی آن، سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با خاویر سولانا مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، رویکرد ایران در بسته پیشنهادی خود را راهکار بلند مدت دیپلماتیک دانست و افزود: ما بسته پیشنهاد خود را جهت همکاری برای صلح و امنیت ارائه کردیم و هیچ مابه ازایی نیز مقابل آن مطالبه نکردیم، اما موضوع مهم در این مرحله طرح فریز مقابل فریز (تعلیق برابر تعلیق) بود که از سوی 1+5 ارائه شده بود، طرحی که ایران در مرداد ماه 1387 خواستار شفاف شدن آن به معنای تعلیق توسعه تاسیسات هستهای ایران بود، شد.
آن چیزی که غرب در این مذاکرات می‌خواست آن بود که سانتریفیوژی اضافه نشود تا تحریم بر علیه ایران افزایش پیدا نکند.
پس این مذاکرات در مهرماه 1388 دومین مرحله مذاکره‌ها که اصطلاحا از آن به عنوان ژنو2 یاد می‌شود برگزار شد که طرفین در پایان این گفت‌وگوها توافق کردند دور بعدی مذاکرات تا پایان اکتبر همان سال برگزار شود و ایران بار ديگر بر حقوق مسلم خود تاکید کرد.
نشست بعدی که از آن به‌عنوان ژنو3 یاد می‌شود در 15آذر1389 برگزار با تاکید ایران بر نپذیرفتن سیاست فشار و گفتگو همراه بود و در پایان این نشست قرار شد که گفت‌وگو برای همکاری حول نقاط مشترک ادامه پیدا کند.
پس از مذاکرات ژنوی نوبت به بیانیه سه جانبه تهران در27 اردیبهشت 1389 با شعار انرژی هستهای برای همه، سلاح هستهای برای هیچ‌کس به پایان رسید اما با توجه به اینکه نشست سه جانبه تهران حرکت مثبتی از سوی ایران بود اما کارشکنی‌ها غربیان باعث به نتیجه نرسیدن آن شد چراکه در آن درباره انتقال اورانیوم به ترکیه بحث به میان آمده بود که در نهایت بی‌‌سرانجام ماند.
پس از نشست سه جانبه تهران، نشست استانبول یک در بهمن 1389 برگزار شد که ترکیه میزبان آن بود ودر واقع اولین حضور کاترین اشتون در به‌عنوان مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در برابر ایران بود.
در دور نخست این مذاکرات 2 اتفاق مهم رخ داد که اول اینکه ایران به غربی‌ها اجازه نداد که بحث‌های خارج از دستور کار گفت‌وگو برای همکاری را مطرح کنند و آنها هم روی این موضوع اصرار نکردند و دوم اینکه ایران پیشنهادهایی عملی برای همکاری در حوزه‌هایی خاص به 1+5 ارائه کرد و خواستار پاسخ آنها شد.
زمانی که نمایندگان 1+5 موضوع هستهای ایران را در این نشست طرح کردند، از سوی سعید جلیلی هیچ چارچوبی غیر از موضوع توافق شده پذیرفته نشد و این اولتیماتوم داده شد درصورتی که این بحث طرح شود، هیئت ایرانی نشست را ترک خواهد کرد.
کاترین اشتون در این دور از مذاکرات به‌عنوان جمع‌بندی جلسه تأکید کرد که یافتن نقاط مشترک، دستور کار دورهای بعدی مذاکرات خواهد بود وی همچنین پذیرفت که پیشنهادهای عملی ارائه شده توسط ایران موضوع گفت‌وگوها در دیدارهای دو جانبه بعد از ظهر و همچنین دور دوم مذاکرات باشد.
در دور دوم مذاکرات استانبول، کاترین اشتون مسئول هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا از دبیر شورای‌عالی امنیت ملی کشورمان درخواست کرد که موضوع تبادل سوخت برای دستیابی به یک توافق عملی در دستور کار قرار بگیرد.
در این بخش از گفت‌وگوها که عملاً جدی‌ترین دور از مذاکرات استانبول بود، سعید جلیلی که از زمان منصوب شدن به دبیری شورای عالی امنیت ملی بیشتر بر سر مباحث سیاسی با 1+5 مذاکره می‌کند ترجیح داد که منطق جمهوری اسلامی در موضوع زمینه‌های همکاری مشترک، الزامات برای ادامه گفت‌وگوها و چارچوب بحث در مورد تبادل سوخت را به‌طور مبسوط تبیین کند لذا جلیلی در این بخش از سخنان خود تأکید کرد که بر مبنای توافق ژنو 3، گفت‌وگوها صرفاً باید در چارچوب زمینه‌های مشترک همکاری باشد و لازمه همکاری، کنار گذاشتن رویکردهای تقابلی است که نمونه عینی آن قطع‌نامه‌ها و تحریم‌ها علیه ایران است.
در 18شهریور1390 جلیلی به اشتون نامه می‌زند که ایران برای گفت‌وگوهای جدید آمادگی دارد، اما از حقوقش عقب‌نشینی نخواهد کرد و قاطعانه به لزوم تحقق حقوق مشروع و نیز تعهدات بدون هرگونه تبعیضی باور دارد.
اما در30 شهریور1390 نشست مدیران سیاسی1+5 برگزار که طی آن بیانیه‌ای از سوی اشتون مبنی بر اینکه ما اراده و تعهد خود برای یافتن یک راه حل دیپلماتیک برای این موضوع را مورد تایید مجدد قرار دادیم و بحث خود را روی گام‌های عملی بیشتر به منظور دستیابی به این هدف در سریع‌ترین زمان متمرکز کردیم.
اشتون، در29 مهر 1390 در نامه‌ای به ایران اعلام کرد که قدرت‌های بزرگ آماده هستند در هفته‌های آینده با ایران درباره موضوع هسته ای نشست برگزار کنند اما وی در 28آبان90 خواستار مذاکره با ایران شد.
رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا از ایران درخواست کرد تا پیشنهاد مذاکره در خصوص برنامه هستهای خود را بپذیرد. در بیانیه وی آمده است: من از ایران یک‌بار دیگر درخواست می‌کنم تا به پیشنهادهای من و گروه ۶ (آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، انگلیس بعلاوه آلمان) پاسخ مثبت دهد. اظهارات اشتون پس از تصویب قطعنامه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطرح شد.
مذاکرات استانبول2 در 26 فروردین 1390 در فضایی مثبت برگزار شد که پس از اين مذاكرات دو طرف براي دور بعدي مذاكرات در 40 روز بعد يعني سوم خرداد در بغداد به توافق رسيدند.
مذاکرات بغداد با برگزاري سه دور مذاكره به پايان رسيد و کاترین اشتون و سعید جلیلی در کنفرانسی خبری اعلام کردند برای برگزاری ادامه مذاکرات در روزهای 29و30 خرداد در مسکو به توافق رسیدند.
كاترين اشتون پس از اين مذاكرات اعلام كرد از ایران انتظار داریم قدم‌های مشخص در مورد ایجاد اعتماد بردارد چرا كه هر دو طرف مایل به پیشرفت گفتگو هستیم گرچه تفاوت‌های بنیادین داریم به همین دلیل مذاکرات را ادامه خواهیم داد.
وی افزود: بر حل سریع نگرانی‌هایی که درباره ماهیت برنامه هستهای ایران داریم مصمم هستیم و برای اجرای کامل مصوبات شورای امنیت و شورای حکام درباره مسئله هستهای ایران تاکید داریم.
سعيد جليلي دبير شوراي عالي امنيت ملي كشورمان پس از پايان مذاكرات بغداد گفت ایران در بسته پیشنهادی خود در بخش موضوعات غیر هستهای، مسائل بحرین و امنیت انرژی را مطرح کرد و گروه 1+5 نیز موضوعات دزدی دریایی و امنیت آبراه‌های دریایی و مبارزه با مواد مخدر را مطرح کرد.
جلیلی افزود: در مدت باقی مانده تا نشست مسکو، کارشناسان دو طرف با یکدیگر دیدار و مذاکره خواهند کرد تا زمینه را برای مذاکرات جدید آماده خواهند کرد.
مذاكرات بغداد صحنه دوباره خواست‌هاي به حق ايران در برابر زياده‌طلبي‌هاي غربيان بود.
تیم مذاکرهکننده ایران در مذاكرات مسكو موضع منسجم و مقتدرانه‌ای را در قالب راهبرد سه گانه در پیش گرفت و دو طرف گفتگوهای دشوار و پیچیده‌ای را طی دو روز نشست در هتل حلقه طلایی مسکو پیش بردند.
ایران و اعضای 1+5 در نشست مسکو گفت وگوهای طولانی داشتند و در مدت دو روز برگزاری مذاکرات بیش از 20 ساعت صرف انجام گفت وگو کردند.
جليلي پس از پايان مذاكرات مسكو اعلام كرد مذاکرات این دور جدی‌تر، واقعی‌تر و فراتر از اظهار مواضع بود، به خصوص ایران بحث‌های جامعی را هم درباره تبیین دیدگاه‌های خود در محورهای پنج‌گانه تهیه کرده بود که نشست اول گفت‌وگوها به ارائه این دیدگاه‌ها معطوف شد.
دبير شوراي عالي امنيت ملي كشورمان با بيان اينكه دیدگاه‌های ايران صریح و واضح بیان شد، گفت: تأکید کردیم غنی سازی اورانیوم حق مسلم ملت ایران است و غنی‌سازی برای مصارف صلح‌آمیز در همه سطوح حق مسلم است.
وی خاطرنشان کرد: آنها امروز در معرض یک انتخاب هستند که بخواهند از مسیرهای بن‌بست گذشته خارج شوند و در مسیری که همکاری با ملت ایران است، گام بردارند.
دبير شوراي عالي امنيت ملي ادامه داد: هیچ منطقی برای مقابله با مسیر پیشرفت ملت ایران وجود ندارد و امیدواریم این فرصت موجب شود آنها بتوانند با استفاده از بحث‌های جلسات کارشناسی مسیر صحیح را انتخاب و از مسیر بن بست گذشته خارج شوند.
جلیلی افزود: آمادگی داریم در جلسات کارشناسی، هم به لحاظ فنی و هم به لحاظ حقوقی و سیاسی با منطق روشن حقانیت مواضع ایران را به خصوص در فعالیت‌های صلح آمیز هسته ای بیان کنیم.
دبیر شورای عالی امنیت ملی خاطرنشان کرد: هرگونه رفتار در مسیر گفت‌وگو غیرسازنده پاسخ متناسب خواهد داشت و حرکت در مسیر غلط و بن‌بست تقابل با ملت ایران شرایط خاص خود را دارد و حرکت در مسیر سازنده گفت‌وگوها و همکاری می‌تواند آینده را برای موفقیت مذاکرات رقم بزند.
پس از مذاكرات مسكو ، مذاكرات آلماآتي برگزار شد كه هم ایران و هم گروه 1+5 پس از مذاکرات آلماتی بیانیه‌ای صادر كردند.
در بیانیه کشورهای 1+5 که پس از مذاکرات آلماتی و در نشست 35 عضو شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین خوانده شد، آمده است: ما به‌دنبال نتایج ملموس در مراحل اولیه روند دیپلماتیک هستیم. ما بار دیگر حمایتمان از یک راه‌حل دیپلماتیک برای موضوع هستهای ایران را اعلام می‌کنیم. این بیانیه توسط سوزان لو ژون دالگیرشک، نماینده انگلیس در آژانس خوانده شد.
کشورهای عضو 1+5 از تهران خواستند بلافاصله «گام‌های قابل‌توجهی» برای حل نگرانی‌های آژانس درباره آنچه آنها «ابعاد نظامی احتمالی» در برنامه هستهای ایران خواندند، بردارد. «رویترز» گزارش داد که زبان نسبتا ملایمی که در این بیانیه یک‌‌صفحه‌ای به کار گرفته شده است نشان‌دهنده مصالحه‌ای است که ظاهرا بین چهار کشور غربی از یک طرف و روسیه و چین از طرف دیگر صورت گرفته است.
مسکو و پکن در گذشته از تحریم‌های یکجانبه غرب علیه تهران انتقاد کرده‌اند و در بیانیه‌های خود ملایمت به خرج داده‌اند. دیپلمات‌های غربی گفتند که در حال حاضر اولویت گروه 1+5 نشان دادن اتحاد در زمینه موضوع هستهای ایران است.
در بخش دیگری از بیانیه گروه 1+5 آمده است که این شش کشور به «ملاقات‌های مفیدی» که در قزاقستان «برای تداوم یک روند سازنده دیپلماتیک» صورت گرفت، توجه دارند و این دیدارها «در ماه‌های آینده برمبنای عمل متقابل و رویکرد گام‌به‌گام به‌طور فعالانه دنبال خواهد شد.» آنها تاکید کردند که هدفشان احیای «اعتماد بین‌المللی نسبت به ماهیت منحصرا صلح‌آمیز برنامه هستهای ایران است.» دیپلمات‌ها به‌طور جداگانه گفتند که سوئد در تلاش برای ضعیف کردن لحن یک بیانیه جداگانه درباره ایران در اتحادیه اروپاست و توافق درباره متن این بیانیه را به تاخیر انداخته است. قرار است مذاکرات کارشناسی در روز ۲۸ اسفند در استانبول و دوره بعدی گفت‌وگوها در آلماتی در روز ۱۶ فروردین سال 92 برگزار شود.
اما ايران در بيانيه‌اي تاکید کرد که این مذاکرات به دلیل تعدیل مواضع طرف مقابل مثبت بوده ولی هنوز تا رسیدن به نتیجه نهایی زمان زیادی باقی است.
متن کامل بیانیه ایران به دو زبان فارسی و انگلیسی در ادامه می آید:
بسم الله الرحمن الرحیم
بیانیه ایران پس از مذاکرات آلماتی
9 اسفند 1391
با تشکر از دولت دوست و برادر قزاقستان برای مهمان‌نوازی گرم و میزبانی مناسب این اجلاس و آرزوی موفقیت برای ملت قزاقستان و تشکر ویژه از رییس‌جمهوري نظر بایف به خاطر توجه ویژه‌ای که به این گفت وگوها داشتند.
جمهوری اسلامی ایران 6 ماه پیش در مسکو طرح جامعی را برای گفت وگوها ارائه کرد. این طرح 5 محور برای همکاری داشت و اصول و اهداف گفت وگوها را تعیین کرده بود.
قرار شد این طرح بررسی و به ما پاسخ داده شود. روز گذشته طرف مقابل در پاسخ به ایران پیشنهاداتی را ارائه کرد که این پیشنهادات ناظر به برخی محورهای طرح پیشنهادی جمهوری اسلامی ایران بود.
برخی نکات که در این پاسخ مطرح شده نسبت به آنچه در قبل مطرح می شد واقع بینانه تر بود و سعی شده بود که در برخی موارد به دیدگاه های ایران نزدیک شود که این را مثبت تلقی می کنیم. اگرچه تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم.
گروه 1+5 پیشنهاد کرد گام های ملموسی برای 6 ماه آینده و در جهت اعتماد سازی متقابل برداشته شود و پیشنهادهایی نیز در این زمینه ارائه شد.
تاکید جمهوری اسلامی ایران بر متوازن و هم زمان بودن گام ها بود و اینکه پیشنهادها نباید نافی حقوق جمهوری اسلامی ایران باشد.
بر این مبنا قرار شد در تاریخ 28 اسفند جلسه کارشناسی در شهر استانبول و در تاریخ 16 و 17 فروردین جلسه با 1+5 در شهر آلماتی برگزار شود.
این گفت وگوها را گامی مثبت می دانیم که می تواند با رویکردی سازنده و برداشته شدن گام های متقابل تکمیل شود.
In the name of God
Iranian statement on Almaty talks
27 Feb, 2013
With special thanks to friendly and brotherly government of Kazakhstan for its warm hospitality and facility of this round of talks in Almaty, and with best wishes for the success of Kazakhstan nation, and special thanks to H. E. President Nazarbayev for his special considerations and attention to this talks
6 month ago, I.R. of Iran in Moscow presented a comprehensive proposal for the talks. The proposal included 5 pillars for cooperation and set principals and objectives for the talks
They were supposed to consider and review the plan and provide response to Iran. Yesterday, the other side in respond to Iran, offered some suggestions that include some of the data-x-items proposed by Iran in Moscow
Some of the points raised in their respond were more realistic comparing to what they said in the past, and they tried to bring proximity in some points between the viewpoints of Iran and their own, which we believe is positive, despite the fact that we have a long way to reach to the optimum point
The 5+1 suggested to take tangible steps for the next 6 months in order to build confidence and some suggestions were offered in this regard
Islam Republic of Iran stressed on the steps to be balanced and simultaneous and that suggestions should not be neglect I.R of Iran’s rights
Therefore it was agreed to convene the expert meeting in Istanbul on March 18th which would be followed by the 5+1 meeting with Iran on April 5th and 6th in Almaty
We consider these talks a positive step which could be completed by taking a positive and constructive approach and taking reciprocal steps
از سال 1382 تا به امروز چهره‌هاي متفاوتي مذاكرات ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي را برگزار كرده‌اند كه اين امر علاوه بر نمايندگان آژانس، شامل مسئولان داخلي هم مي‌شود چرا كه اين مذاكرات از زمان دولت اصلاحات شروع شد و هنوز ادامه دارد.
درباره اين مذاكرات بايد گفت كه شرايط كاملا نابرابري حاكم بوده چرا كه ايران در برابر تمامي قدرت‌هاي غربي قرار گرفت و هر كجا كه خواسته‌هاي آنها را اجابت نكرد با تحريم روبهرو شد.
جالب است بدانيد تا به حال محمد البرادعي، خاوير سولانا، يوكيو آمانو و كاترين اشتون، چه به‌عنوان تيم مذاكره‌كننده از سوي آژانس و چه از سوي گروه1+5 در مذاكره با ايران حضور داشته‌اند كه در هر مذاكره‌اي ادعاهاي هماهنگ خود را مطرح كرده‌اند و اين امر باعث طولاني شدن مذاكرات شده چرا كه همواره خواسته‌هاي خارج از عرف و قانون خود را مطرح كرده‌اند كه اين امر مبين آنست كه به بسياري از قوانيني كه خود غربيان وضع كرده‌اند پايبند نيستند.
از ابتدای مذاکرات تا کنون، دبیران شورای عالی امنیت ملی ایران که شامل حسن روحاني، علي لاريجاني و سعيد جليلي است با کمک نمایندگان ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پرونده هستهای ایران را به جلو برده اند.
مذاکرات ایران و آژانس با چالش‌های بسیاری همراه بوده اما این مذاکرات تا به امروز برگزار شده و مذاکره‌کنندگان کشورمان ذره‌ای از حق مسلم ایران مبنی بر استفاده ایران از انرژی هستهای کوتاه نیامده‌اند.
پس از تهمت‌های فراوان غرب به کشورمان در سال 1382، فعالیت‌های هستهای کشورمان برای آنچه که نامش اعتمادسازی گذاشته شده بود به حالت تعلیق درآمد که در آن زمان ایران برای اثبات حسن‌نیت خود با سه کشور مذاکره کننده از سوی غرب یعنی فرانسه، آلمان و انگلیس بر اساس توافق‌نامه‌های تهران، بروکسل و پاریس کلیه فعالیت‌های هستهای را به حالت تعلیق درآورد تا پرونده هستهای کشورمان به شورای امنیت سازمان ملل فرستاده نشود که این امر پس از گذشت مدتی مشخص شد حربه‌ای برای به تاخیر انداختن برنامه‌های هستهای کشورمان بوده چرا که عملا تعلیق غنی‌سازی هیچ‌گونه نتیجه‌ای در بر نداشت و فقط مانع رشد و پیشرفت برنامه هستهای کشورمان شد چرا که قبل از تعلیق غنی‌سازی گام‌های بلندی در این زمینه برداشته شده بود که می‌توان به توسعه و تجهیز تاسیسات هستهای نطنز اشاره کرد.
تعلیق برنامه هستهای ایران قرار بود پس از شش ماه به پایان برسد اما پس از دو سال و نیم تعلیق، هیچ اتفاقی از سوی غربیان در خصوص پرونده هستهای ایران نیفتاد که این امر مهر تاییدی بود بر سنگ‌اندازی غرب در پرونده هستهای کشورمان که این امر موجب از سرگیری فعالیت‌های ایران در این زمینه بود.
بدین جهت فعالیت‌های صلح‌آمیز هستهای کشورمان دوباره از سر گرفته شد که از آن موقع تا کنون پیشرفت‌های بسیاری در این زمینه توسط متخصصان کشورمان به‌دست آمده و این امر بر عصبانیت غربیان از ایران افزوده و تا به امروز تاش‌های فراوانی برای متوقف کردن دوباره برنامه هستهای کشورمان انجام داده است.
تلاش‌هایی که باعث نشده جمهوری اسلامی ایران از حقوق مسلم خود دست کشد و همواره از طریق دیپلماسی به‌دنبال حل مسالمت‌آمیز اختلافات بوده است.
درباره توافق‌نامه تهران باید گفت که بر اساس آن از تاسیسات هستهای کشورمان بازدیدهای بسیاری به‌عمل آمد و غنی‌سازی اورانیوم به حالت تعلیق درآمد جالب است بدانید که تیم مذاکره کننده ایران در آن زمان حسن روحانی و کمال خرازی بود و ریاست هیئت اروپایی را هم دومینیک دو ویلپن، جک استراو و یوشکا فیشر وزیران خارجه سه کشور فرانسه، انگلیس و آلمان بر عهده داشتند.
توافق‌نامه بعدی در پرونده هستهای ایران، توافق‌نامه بروکسل بود که در۴ اسفند ۱۳۸۲ مطابق با ۲۳ فوریه ۲۰۰۴ به امضا رسید که طی آن ایران متعهد شد علاوه بر توقف ساخت و آزمایش سانتریفیوژهای مورد نیاز برای غنی‌سازی، ساخت قطعات یدکی سانتریفیوژ را تعلیق کند.
ریاست هیئت ایرانی در این مذاکرات بر عهده حسن روحانی و رئیس هیئت اروپایی بر عهده خاویر سولانا بود که طی این مذاکرات ايران بايد طبق پروتكل الحاقي که به امضای مقامات کشورمان رسیده بود اظهارنامه‌‌هايي به آژانس درباره فعاليت‌‌هاي خود ارائه مي‌كرد تا مورد راستي‌‌آزمايي آژانس قرار گيرد.
پس از این اتفاقات توافق‌نامه پاریس در رسال 2004 صورت گرفت و به موجب آن ایران در اقدامی داوطلبانه به منظور اعتمادسازی و نه به‌عنوان یک تعهد قانونی پذیرفت که کلیه فعالیت‌های مربوط به غنی‌سازی و بازفرآوری مانند ساخت، تولید، نصب، آزمایش، سرهم‌بندی و راه‌اندازی سانتریفیوژهای گازی و فعالیت‌های مربوط به جداسازی پلوتونیم را متوقف کند و در عوض اتحادیه اروپا سعی در پذیرش ایران در سازمان تجارت جهانی کند.
جالب است بدانید نماینده مذاکرهکننده ایران سیروس ناصری به همراه سفیران وقت ایران در پاریس، لندن و برلین بودند، اما غربی‌ها هیچ‌گاه به تعهدات خود در قبال اقدامات داوطلبانه ایران عمل نکردند.
پس از توافق‌نامه پاریس، ایران اعلام کرد تعلیق داوطلبانه غنی‌سازی به پایان رسیده و با فک پلمب، فعالیت‌های UCF اصفهان را تحت نظارت آژانس ادامه می‌دهد و پس از آن تحت نظارت آژانس در سال 2006 در حضور کارشناسان و بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مجتمع تحقیقاتی نطنز را از حالت تعلیق بیرون آورد که این اقدام با واکنش شورای امنیت سازمان ملل روبهرو شد و به ایران یک ماه فرصت دادند که فعالیت‌های هستهای خود را متوقف کند.
شورای امنیت در سال 2006 پس از موفقیت‌های ایران در تولید چرخه کامل سوخت هستهای که منجر به ورود ایران به باشگاه هستهای شده بود قطعنامه 1696 را تصویب کرد که طی خواستار تعلیق دوباره غنی‌سازی ایران شده بود البته لازم به یادآوریست که در این زمان از مجتمع آب سنگین اراک بهره‌برداری شد که در این زمان علی لاریجانی برای دیدار با خاویر سولانا راهی وین شد اما این دیار به طور ناگهانی لغو شد.
سرانجام وزراي خارجه اتحاديه اروپا در بيانيه‌اي از پايان رسمي مذاكرات‌شان به ايران خبر دادند که اتحاديه اروپا گزينه‌اي جز بررسي موضوع پرونده ايران در شوراي امنيت سازمان ملل ندارد.
شورای امنیت در دسامبر همان سال قطعنامه ۱۷۳۷ را تصویب کرد که بیشتر فعالیت‌های تجاری، صنایع موشکی و هستهای ایران را براساس بند ۴۱ فصل هفتم منشور ملل متحد، هدف قرار داده بود و این قطعنامه نخستین سند بین‌المللی حقوقی بود که فعالیت‌های هستهای ایران را به‌عنوان تهدیدی علیه صلح و ثبات منطقه‌ای معرفی می‌کرد به همین خاطر مقامات کشورمان با تاکید بر بند ۴ معاهده NPT این اتهامات را غیر مستند دانست و خواستار رفع رفتار تبعیض‌آمیز با فعالیت‌های هستهای شد.
پس از ارجاع پرونده هستهای کشورمان به شورای امنیت پنج عضو دائم شورای امنیت به همراه آلمان گروه 1+5 راتشکیل دادند و از آن پس وارد میدان مذاکره با ایران شدند.
اما پس از دیدارها و رایزنی‌های گسترده علی لاریجانی دبیر شورای امنیت با سولانا در شهرهای برن و مونیخ، شورای امنیت قطعنامه 1747 را در فروردین1386 صادر کرد و پس از آن مذاکرات مادرید و لیسبون هم نتیجه‌ای در بر نداشت.
البته باید گفت که شورای امنیت برای تحمیل فشار بر ایران دو قطعنامه 1803 و 1835 را هم تصویب کرد.
خرداد 1387 خاویر سولانا مسئول سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا در جریان کنفرانس خبری در تهران، متن کامل بسته پیشنهادی گروه 1+5 به ایران را ارائه کرد که این بسته پیشنهادی با عنوان زمینه‌های ممکن همکاری با ایران تهیه شده بود اما درواقع این بسته به غیر از تعلیق غنی‌سازی خواسته دیگری نداست.
29تیر ماه 1387 اولین مرحله نشست 1+5 با ایران در ژنو برگزار و در طی آن، سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با خاویر سولانا مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، رویکرد ایران در بسته پیشنهادی خود را راهکار بلند مدت دیپلماتیک دانست و افزود: ما بسته پیشنهاد خود را جهت همکاری برای صلح و امنیت ارائه کردیم و هیچ مابه ازایی نیز مقابل آن مطالبه نکردیم، اما موضوع مهم در این مرحله طرح فریز مقابل فریز (تعلیق برابر تعلیق) بود که از سوی 1+5 ارائه شده بود، طرحی که ایران در مرداد ماه 1387 خواستار شفاف شدن آن به معنای تعلیق توسعه تاسیسات هستهای ایران بود، شد.
آن چیزی که غرب در این مذاکرات می‌خواست آن بود که سانتریفیوژی اضافه نشود تا تحریم بر علیه ایران افزایش پیدا نکند.
پس این مذاکرات در مهرماه 1388 دومین مرحله مذاکره‌ها که اصطلاحا از آن به عنوان ژنو2 یاد می‌شود برگزار شد که طرفین در پایان این گفت‌وگوها توافق کردند دور بعدی مذاکرات تا پایان اکتبر همان سال برگزار شود و ایران بار ديگر بر حقوق مسلم خود تاکید کرد.
نشست بعدی که از آن به‌عنوان ژنو3 یاد می‌شود در 15آذر1389 برگزار با تاکید ایران بر نپذیرفتن سیاست فشار و گفتگو همراه بود و در پایان این نشست قرار شد که گفت‌وگو برای همکاری حول نقاط مشترک ادامه پیدا کند.
پس از مذاکرات ژنوی نوبت به بیانیه سه جانبه تهران در27 اردیبهشت 1389 با شعار انرژی هستهای برای همه، سلاح هستهای برای هیچ‌کس به پایان رسید اما با توجه به اینکه نشست سه جانبه تهران حرکت مثبتی از سوی ایران بود اما کارشکنی‌ها غربیان باعث به نتیجه نرسیدن آن شد چراکه در آن درباره انتقال اورانیوم به ترکیه بحث به میان آمده بود که در نهایت بی‌‌سرانجام ماند.
پس از نشست سه جانبه تهران، نشست استانبول یک در بهمن 1389 برگزار شد که ترکیه میزبان آن بود ودر واقع اولین حضور کاترین اشتون در به‌عنوان مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در برابر ایران بود.
در دور نخست این مذاکرات 2 اتفاق مهم رخ داد که اول اینکه ایران به غربی‌ها اجازه نداد که بحث‌های خارج از دستور کار گفت‌وگو برای همکاری را مطرح کنند و آنها هم روی این موضوع اصرار نکردند و دوم اینکه ایران پیشنهادهایی عملی برای همکاری در حوزه‌هایی خاص به 1+5 ارائه کرد و خواستار پاسخ آنها شد.
زمانی که نمایندگان 1+5 موضوع هستهای ایران را در این نشست طرح کردند، از سوی سعید جلیلی هیچ چارچوبی غیر از موضوع توافق شده پذیرفته نشد و این اولتیماتوم داده شد درصورتی که این بحث طرح شود، هیئت ایرانی نشست را ترک خواهد کرد.
کاترین اشتون در این دور از مذاکرات به‌عنوان جمع‌بندی جلسه تأکید کرد که یافتن نقاط مشترک، دستور کار دورهای بعدی مذاکرات خواهد بود وی همچنین پذیرفت که پیشنهادهای عملی ارائه شده توسط ایران موضوع گفت‌وگوها در دیدارهای دو جانبه بعد از ظهر و همچنین دور دوم مذاکرات باشد.
در دور دوم مذاکرات استانبول، کاترین اشتون مسئول هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا از دبیر شورای‌عالی امنیت ملی کشورمان درخواست کرد که موضوع تبادل سوخت برای دستیابی به یک توافق عملی در دستور کار قرار بگیرد.
در این بخش از گفت‌وگوها که عملاً جدی‌ترین دور از مذاکرات استانبول بود، سعید جلیلی که از زمان منصوب شدن به دبیری شورای عالی امنیت ملی بیشتر بر سر مباحث سیاسی با 1+5 مذاکره می‌کند ترجیح داد که منطق جمهوری اسلامی در موضوع زمینه‌های همکاری مشترک، الزامات برای ادامه گفت‌وگوها و چارچوب بحث در مورد تبادل سوخت را به‌طور مبسوط تبیین کند لذا جلیلی در این بخش از سخنان خود تأکید کرد که بر مبنای توافق ژنو 3، گفت‌وگوها صرفاً باید در چارچوب زمینه‌های مشترک همکاری باشد و لازمه همکاری، کنار گذاشتن رویکردهای تقابلی است که نمونه عینی آن قطع‌نامه‌ها و تحریم‌ها علیه ایران است.
در 18شهریور1390 جلیلی به اشتون نامه می‌زند که ایران برای گفت‌وگوهای جدید آمادگی دارد، اما از حقوقش عقب‌نشینی نخواهد کرد و قاطعانه به لزوم تحقق حقوق مشروع و نیز تعهدات بدون هرگونه تبعیضی باور دارد.
اما در30 شهریور1390 نشست مدیران سیاسی1+5 برگزار که طی آن بیانیه‌ای از سوی اشتون مبنی بر اینکه ما اراده و تعهد خود برای یافتن یک راه حل دیپلماتیک برای این موضوع را مورد تایید مجدد قرار دادیم و بحث خود را روی گام‌های عملی بیشتر به منظور دستیابی به این هدف در سریع‌ترین زمان متمرکز کردیم.
اشتون، در29 مهر 1390 در نامه‌ای به ایران اعلام کرد که قدرت‌های بزرگ آماده هستند در هفته‌های آینده با ایران درباره موضوع هسته ای نشست برگزار کنند اما وی در 28آبان90 خواستار مذاکره با ایران شد.
رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا از ایران درخواست کرد تا پیشنهاد مذاکره در خصوص برنامه هستهای خود را بپذیرد. در بیانیه وی آمده است: من از ایران یک‌بار دیگر درخواست می‌کنم تا به پیشنهادهای من و گروه ۶ (آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، انگلیس بعلاوه آلمان) پاسخ مثبت دهد. اظهارات اشتون پس از تصویب قطعنامه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطرح شد.
مذاکرات استانبول2 در 26 فروردین 1390 در فضایی مثبت برگزار شد که پس از اين مذاكرات دو طرف براي دور بعدي مذاكرات در 40 روز بعد يعني سوم خرداد در بغداد به توافق رسيدند.
مذاکرات بغداد با برگزاري سه دور مذاكره به پايان رسيد و کاترین اشتون و سعید جلیلی در کنفرانسی خبری اعلام کردند برای برگزاری ادامه مذاکرات در روزهای 29و30 خرداد در مسکو به توافق رسیدند.
كاترين اشتون پس از اين مذاكرات اعلام كرد از ایران انتظار داریم قدم‌های مشخص در مورد ایجاد اعتماد بردارد چرا كه هر دو طرف مایل به پیشرفت گفتگو هستیم گرچه تفاوت‌های بنیادین داریم به همین دلیل مذاکرات را ادامه خواهیم داد.
وی افزود: بر حل سریع نگرانی‌هایی که درباره ماهیت برنامه هستهای ایران داریم مصمم هستیم و برای اجرای کامل مصوبات شورای امنیت و شورای حکام درباره مسئله هستهای ایران تاکید داریم.
سعيد جليلي دبير شوراي عالي امنيت ملي كشورمان پس از پايان مذاكرات بغداد گفت ایران در بسته پیشنهادی خود در بخش موضوعات غیر هستهای، مسائل بحرین و امنیت انرژی را مطرح کرد و گروه 1+5 نیز موضوعات دزدی دریایی و امنیت آبراه‌های دریایی و مبارزه با مواد مخدر را مطرح کرد.
جلیلی افزود: در مدت باقی مانده تا نشست مسکو، کارشناسان دو طرف با یکدیگر دیدار و مذاکره خواهند کرد تا زمینه را برای مذاکرات جدید آماده خواهند کرد.
مذاكرات بغداد صحنه دوباره خواست‌هاي به حق ايران در برابر زياده‌طلبي‌هاي غربيان بود.
تیم مذاکرهکننده ایران در مذاكرات مسكو موضع منسجم و مقتدرانه‌ای را در قالب راهبرد سه گانه در پیش گرفت و دو طرف گفتگوهای دشوار و پیچیده‌ای را طی دو روز نشست در هتل حلقه طلایی مسکو پیش بردند.
ایران و اعضای 1+5 در نشست مسکو گفت وگوهای طولانی داشتند و در مدت دو روز برگزاری مذاکرات بیش از 20 ساعت صرف انجام گفت وگو کردند.
جليلي پس از پايان مذاكرات مسكو اعلام كرد مذاکرات این دور جدی‌تر، واقعی‌تر و فراتر از اظهار مواضع بود، به خصوص ایران بحث‌های جامعی را هم درباره تبیین دیدگاه‌های خود در محورهای پنج‌گانه تهیه کرده بود که نشست اول گفت‌وگوها به ارائه این دیدگاه‌ها معطوف شد.
دبير شوراي عالي امنيت ملي كشورمان با بيان اينكه دیدگاه‌های ايران صریح و واضح بیان شد، گفت: تأکید کردیم غنی سازی اورانیوم حق مسلم ملت ایران است و غنی‌سازی برای مصارف صلح‌آمیز در همه سطوح حق مسلم است.
وی خاطرنشان کرد: آنها امروز در معرض یک انتخاب هستند که بخواهند از مسیرهای بن‌بست گذشته خارج شوند و در مسیری که همکاری با ملت ایران است، گام بردارند.
دبير شوراي عالي امنيت ملي ادامه داد: هیچ منطقی برای مقابله با مسیر پیشرفت ملت ایران وجود ندارد و امیدواریم این فرصت موجب شود آنها بتوانند با استفاده از بحث‌های جلسات کارشناسی مسیر صحیح را انتخاب و از مسیر بن بست گذشته خارج شوند.
جلیلی افزود: آمادگی داریم در جلسات کارشناسی، هم به لحاظ فنی و هم به لحاظ حقوقی و سیاسی با منطق روشن حقانیت مواضع ایران را به خصوص در فعالیت‌های صلح آمیز هسته ای بیان کنیم.
دبیر شورای عالی امنیت ملی خاطرنشان کرد: هرگونه رفتار در مسیر گفت‌وگو غیرسازنده پاسخ متناسب خواهد داشت و حرکت در مسیر غلط و بن‌بست تقابل با ملت ایران شرایط خاص خود را دارد و حرکت در مسیر سازنده گفت‌وگوها و همکاری می‌تواند آینده را برای موفقیت مذاکرات رقم بزند.
پس از مذاكرات مسكو ، مذاكرات آلماآتي برگزار شد كه هم ایران و هم گروه 1+5 پس از مذاکرات آلماتی بیانیه‌ای صادر كردند.
در بیانیه کشورهای 1+5 که پس از مذاکرات آلماتی و در نشست 35 عضو شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین خوانده شد، آمده است: ما به‌دنبال نتایج ملموس در مراحل اولیه روند دیپلماتیک هستیم. ما بار دیگر حمایتمان از یک راه‌حل دیپلماتیک برای موضوع هستهای ایران را اعلام می‌کنیم. این بیانیه توسط سوزان لو ژون دالگیرشک، نماینده انگلیس در آژانس خوانده شد.
کشورهای عضو 1+5 از تهران خواستند بلافاصله «گام‌های قابل‌توجهی» برای حل نگرانی‌های آژانس درباره آنچه آنها «ابعاد نظامی احتمالی» در برنامه هستهای ایران خواندند، بردارد. «رویترز» گزارش داد که زبان نسبتا ملایمی که در این بیانیه یک‌‌صفحه‌ای به کار گرفته شده است نشان‌دهنده مصالحه‌ای است که ظاهرا بین چهار کشور غربی از یک طرف و روسیه و چین از طرف دیگر صورت گرفته است.
مسکو و پکن در گذشته از تحریم‌های یکجانبه غرب علیه تهران انتقاد کرده‌اند و در بیانیه‌های خود ملایمت به خرج داده‌اند. دیپلمات‌های غربی گفتند که در حال حاضر اولویت گروه 1+5 نشان دادن اتحاد در زمینه موضوع هستهای ایران است.
در بخش دیگری از بیانیه گروه 1+5 آمده است که این شش کشور به «ملاقات‌های مفیدی» که در قزاقستان «برای تداوم یک روند سازنده دیپلماتیک» صورت گرفت، توجه دارند و این دیدارها «در ماه‌های آینده برمبنای عمل متقابل و رویکرد گام‌به‌گام به‌طور فعالانه دنبال خواهد شد.» آنها تاکید کردند که هدفشان احیای «اعتماد بین‌المللی نسبت به ماهیت منحصرا صلح‌آمیز برنامه هستهای ایران است.» دیپلمات‌ها به‌طور جداگانه گفتند که سوئد در تلاش برای ضعیف کردن لحن یک بیانیه جداگانه درباره ایران در اتحادیه اروپاست و توافق درباره متن این بیانیه را به تاخیر انداخته است. قرار است مذاکرات کارشناسی در روز ۲۸ اسفند در استانبول و دوره بعدی گفت‌وگوها در آلماتی در روز ۱۶ فروردین سال 92 برگزار شود.
اما ايران در بيانيه‌اي تاکید کرد که این مذاکرات به دلیل تعدیل مواضع طرف مقابل مثبت بوده ولی هنوز تا رسیدن به نتیجه نهایی زمان زیادی باقی است.
متن کامل بیانیه ایران به دو زبان فارسی و انگلیسی در ادامه می آید:
بسم الله الرحمن الرحیم
بیانیه ایران پس از مذاکرات آلماتی
9 اسفند 1391
با تشکر از دولت دوست و برادر قزاقستان برای مهمان‌نوازی گرم و میزبانی مناسب این اجلاس و آرزوی موفقیت برای ملت قزاقستان و تشکر ویژه از رییس‌جمهوري نظر بایف به خاطر توجه ویژه‌ای که به این گفت وگوها داشتند.
جمهوری اسلامی ایران 6 ماه پیش در مسکو طرح جامعی را برای گفت وگوها ارائه کرد. این طرح 5 محور برای همکاری داشت و اصول و اهداف گفت وگوها را تعیین کرده بود.
قرار شد این طرح بررسی و به ما پاسخ داده شود. روز گذشته طرف مقابل در پاسخ به ایران پیشنهاداتی را ارائه کرد که این پیشنهادات ناظر به برخی محورهای طرح پیشنهادی جمهوری اسلامی ایران بود.
برخی نکات که در این پاسخ مطرح شده نسبت به آنچه در قبل مطرح می شد واقع بینانه تر بود و سعی شده بود که در برخی موارد به دیدگاه های ایران نزدیک شود که این را مثبت تلقی می کنیم. اگرچه تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم.
گروه 1+5 پیشنهاد کرد گام های ملموسی برای 6 ماه آینده و در جهت اعتماد سازی متقابل برداشته شود و پیشنهادهایی نیز در این زمینه ارائه شد.
تاکید جمهوری اسلامی ایران بر متوازن و هم زمان بودن گام ها بود و اینکه پیشنهادها نباید نافی حقوق جمهوری اسلامی ایران باشد.
بر این مبنا قرار شد در تاریخ 28 اسفند جلسه کارشناسی در شهر استانبول و در تاریخ 16 و 17 فروردین جلسه با 1+5 در شهر آلماتی برگزار شود.
این گفت وگوها را گامی مثبت می دانیم که می تواند با رویکردی سازنده و برداشته شدن گام های متقابل تکمیل شود.
In the name of God
Iranian statement on Almaty talks
27 Feb, 2013
With special thanks to friendly and brotherly government of Kazakhstan for its warm hospitality and facility of this round of talks in Almaty, and with best wishes for the success of Kazakhstan nation, and special thanks to H. E. President Nazarbayev for his special considerations and attention to this talks
6 month ago, I.R. of Iran in Moscow presented a comprehensive proposal for the talks. The proposal included 5 pillars for cooperation and set principals and objectives for the talks
They were supposed to consider and review the plan and provide response to Iran. Yesterday, the other side in respond to Iran, offered some suggestions that include some of the data-x-items proposed by Iran in Moscow
Some of the points raised in their respond were more realistic comparing to what they said in the past, and they tried to bring proximity in some points between the viewpoints of Iran and their own, which we believe is positive, despite the fact that we have a long way to reach to the optimum point
The 5+1 suggested to take tangible steps for the next 6 months in order to build confidence and some suggestions were offered in this regard
Islam Republic of Iran stressed on the steps to be balanced and simultaneous and that suggestions should not be neglect I.R of Iran’s rights
Therefore it was agreed to convene the expert meeting in Istanbul on March 18th which would be followed by the 5+1 meeting with Iran on April 5th and 6th in Almaty
We consider these talks a positive step which could be completed by taking a positive and constructive approach and taking reciprocal steps