صراط: امروز سالروز درگذشت دكتر"محمد مصدق" نخست وزير دوران "محمدرضا پهلوي" (1345ش) است.
دكتر محمد مصدق، در سال 1261ش در روستاي احمدآباد در اطراف تهران به دنيا آمد. وي در سال 1299ش به سمتهاي وزير دارايي، وزير خارجه و سپس نمايندگي مردم تهران در مجلس شوراي ملي برگزيده شد، اما پس از آن، براي مدتي، از سياست كناره گرفت. مصدق در سال 1322ش بار ديگر به صحنه سياست بازگشت و در دورههاي چهاردهم و شانزدهم مجلس شوراي ملي، براي ملي كردن صنعت نفت ايران تلاش كرد.
دكتر محمد مصدق در 29 اسفند 1329ش، موفق شد تا قانون ملي شدن صنعت نفت ايران را با حمايت جريانهاي اسلامي به رهبري آيتاللَّه كاشاني و گروههاي ملي در مجلس به تصويب مجلس شوراي ملي و سنا برساند.
در همين راستا، مصدق در ارديبهشت 1330 براي اجراي اين قانون و خلع يد از شركت نفت انگليس، نخست وزير ايران شد. مصدق يك سال بعد به دليل درخواست به دست گرفتن وزارت جنگ و عدم پذيرش آن توسط محمدرضا پهلوي، بدون مشورت با كسي از مقام خود استعفا داد.
شاه نيز بلافاصله احمد قوام را به اين سمت برگزيد. اين واقعه باعث تحريك نيروهاي مردمي به رهبري آيتاللَّه سيد ابوالقاسم كاشاني گرديد و در نهايت با اولتيماتوم آيتاللَّه كاشاني به احمد قوام براي كنار رفتن از قدرت، قيام مردمي 30 تير 1331ش شكل گرفت. دكتر مصدق پس از 30 تير 1331 و روي كار آمدن مجدد، تصور ميكرد كه مردم تا هميشه از او حمايت خواهند كرد. در نهايت كار بدانجا رسيد كه حتي آيتاللَّه كاشاني را از دخالت در امور دولت و سياست برحذر داشت و به هشدار آن عالم مجاهد در مورد احتمال كودتا عليه دولت توجهي نكرد.
از آن سو، چون مصدق موجبات ناراحتي شاه و اروپاييان غربي او را فراهم آورده بود، تدارك كودتايي بر ضد مصدق ديده شد تا آنكه در جريان كودتاي 28 مرداد 1332ش، دولت مصدق به آساني سقوط كرد و او با عدهاي از يارانش دستگير و زنداني و پس از محاكمه، به سه سال زندان محكوم شد. مصدق پس از طي دوران محكوميت به روستاي احمدآباد در غرب تهران تبعيد گرديد و پس از چند سال تبعيد در 14 اسفند 1345 و در 84 سالگي در آنجا در گذشت و در زادگاه خود به خاك سپرده شد.
دكتر محمد مصدق، در سال 1261ش در روستاي احمدآباد در اطراف تهران به دنيا آمد. وي در سال 1299ش به سمتهاي وزير دارايي، وزير خارجه و سپس نمايندگي مردم تهران در مجلس شوراي ملي برگزيده شد، اما پس از آن، براي مدتي، از سياست كناره گرفت. مصدق در سال 1322ش بار ديگر به صحنه سياست بازگشت و در دورههاي چهاردهم و شانزدهم مجلس شوراي ملي، براي ملي كردن صنعت نفت ايران تلاش كرد.
دكتر محمد مصدق در 29 اسفند 1329ش، موفق شد تا قانون ملي شدن صنعت نفت ايران را با حمايت جريانهاي اسلامي به رهبري آيتاللَّه كاشاني و گروههاي ملي در مجلس به تصويب مجلس شوراي ملي و سنا برساند.
در همين راستا، مصدق در ارديبهشت 1330 براي اجراي اين قانون و خلع يد از شركت نفت انگليس، نخست وزير ايران شد. مصدق يك سال بعد به دليل درخواست به دست گرفتن وزارت جنگ و عدم پذيرش آن توسط محمدرضا پهلوي، بدون مشورت با كسي از مقام خود استعفا داد.
شاه نيز بلافاصله احمد قوام را به اين سمت برگزيد. اين واقعه باعث تحريك نيروهاي مردمي به رهبري آيتاللَّه سيد ابوالقاسم كاشاني گرديد و در نهايت با اولتيماتوم آيتاللَّه كاشاني به احمد قوام براي كنار رفتن از قدرت، قيام مردمي 30 تير 1331ش شكل گرفت. دكتر مصدق پس از 30 تير 1331 و روي كار آمدن مجدد، تصور ميكرد كه مردم تا هميشه از او حمايت خواهند كرد. در نهايت كار بدانجا رسيد كه حتي آيتاللَّه كاشاني را از دخالت در امور دولت و سياست برحذر داشت و به هشدار آن عالم مجاهد در مورد احتمال كودتا عليه دولت توجهي نكرد.
از آن سو، چون مصدق موجبات ناراحتي شاه و اروپاييان غربي او را فراهم آورده بود، تدارك كودتايي بر ضد مصدق ديده شد تا آنكه در جريان كودتاي 28 مرداد 1332ش، دولت مصدق به آساني سقوط كرد و او با عدهاي از يارانش دستگير و زنداني و پس از محاكمه، به سه سال زندان محكوم شد. مصدق پس از طي دوران محكوميت به روستاي احمدآباد در غرب تهران تبعيد گرديد و پس از چند سال تبعيد در 14 اسفند 1345 و در 84 سالگي در آنجا در گذشت و در زادگاه خود به خاك سپرده شد.