محمدعلی اسفنانی نماینده مردم شهرهایفریدن، فریدونشهر، چادگان و بوئین‌میاندشت در دوره نهم مجلس شورای اسلامی، حوزه انتخابیه خود را وسیع‌ترین حوزه انتخابیه از لحاظ وسعت در کشور می‌داند و به عنوان عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس معتقد است اگر سایر کمیسیون‌های مجلس نیز مانند کمیسیون قضایی فعالیت می‌کردند، بسیاری از مشکلات نیز برطرف می‌شد.
این حقوقدان 47 ساله پیرامون عملکرد کمیسیون قضایی و مشکلات و مسائل حوزه انتخابیه‌اش پاسخگوی سؤالات بود که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
اگر موافق باشید، گفت‌وگوی خود را با عملکرد کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس نهم آغاز کنیم، درباره نحوه فعالیت این کمیسیون و میزان حساسیت آن در بعد عملکردی بفرمایید.
اسفنانی: کمیسیون حقوقی و قضایی همواره یکی از پرکاربردترین کمیسیون‌های پارلمان‌ها در دنیا است که مجلس شورای اسلامی ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست.
بر اساس فعالیت و کاری که در کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس به دلیل فشردگی، حجم بالا و حساسیت مصوبات و مطالب مطرحی در آن تعریف شده است، این کمیسیون از اهمیت ویژه‌‌ای برخوردار است، لذا از بابت نوع فعالیتی که در این کمیسیون صورت می‌گیرد، کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس همواره مرجعی برای سایر کمیسیون‌های مجلس محسوب می‌شود.
در مجموع عملکرد کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس قابل قبول و قابل دفاع است و نمره بالا و قبولی دریافت می‌کند.
این مرجعیت کمیسیون قضایی در کدام بخش‌ها نمود می‌یابد و علت آن چیست؟
اسفنانی: ببینید مصوبات و مسائل مطرح شده در کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس عمدتا پیش‌مقدمه فعالیت‌های کمیسیون‌های دیگر مجلس است و این حساسیت و اهمیت کار کمیسیون قضایی را دو چندان می‌کند.
طبق آمار رسمی مجلس، بین 60 الی 70 درصد طرح‌ها و لوایح مطرح شده در کمیسیون‌های دیگر مجلس، قبلا در کمیسیون قضایی مجلس مطرح و چکش‌کاری شده و این گواهی دیگر بر اهمیت والای مسئولیت کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس است.
همچنین بُعد کمیتی مصوبات کمیسیون قضایی مجلس از دیگر وجوه تمایز این کمیسیون با سایر کمیسیون‌ها است، به طور مثال تصویب قانون مجازات اسلامی در سال 92 که بالغ بر 800 ماده داشت و یا تصویب آیین دادرسی کیفری با قریب به 900 ماده، مصداقی بارز بر این ادعا است.
مصوبات کمیسیون قضایی، مصوباتی است که عمدتا کاربردی قضایی و حقوقی دارد و کمترین خطا، اشتباه و غفلت، آثار جبران‌ناپذیری دارد، بنابراین توقع از کمیسیون قضایی مجلس نسبت به سایر کمیسیون‌های مجلس بسیار بالاست و این حساسیت مسئولیت را افزایش می‌دهد.
اولویت‌ها و سیاست‌های کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس برای سال 94 چیست؟
اسفنانی: با توجه به اینکه امسال، سال آخر مجلس نهم است، ترافیک کاری بسیار سنگینی را برای کمیسیون قضایی پیش‌بینی می‌کنیم.
تصویب لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان که لایحه‌ای بسیار مهم و حساس است و چنانچه تصویب شود، یکی از بزرگ‌ترین کارهایی است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در طول تاریخ ادوار مختلف در بحث قضایی انجام شده است، از جمله اولویت‌های کمیسیون قضایی در سال جدید به حساب می‌آید.
همچنین تصویب قانون مربوط به اختراعات و مالکیت معنوی و صنعتی از دیگر اولویت‌های مهم کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس برای سال جدید استکه باید با توجه به اهمیت آن در اسرع وقت و نهایتا تا ابتدای خردادماه جاری به تصویب برسد.
کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس چه سیاستی را برای مقابله با بحث زمین‌خواری اتخاذ کرده است؟
اسفنانی: در این بحث باید دولت پیش‌گام شود و لایحه‌ای را تهیه و تنظیم و به مجلس ارائه دهد و سپس کمیسیون قضایی با همت و جدیت در جهت تکمیل آن اقدام کند، در غیر این صورت نتیجه مطلوب حاصل نمی‌شود.
آیا معتقد نیستید که با توجه به گذشت زمان زیادی از تصویب قانون مدنی (سال 1304)، باید یک بازنگری روی آن به ویژه برخی از مواد ناکارآمد آن از سوی کمیسیون قضایی مجلس صورت گیرد؟
اسفنانی: یکی از بهترین، کاربردی‌ترین و جامع‌ترین قوانین مدونی که در ایران تصویب شده است، قانون مدنی است.
در حال حاضر حدود 90 سال از عمر تصویب قانون مدنی در ایران می‌گذرد اما حقیقتا کارآیی و کارآمدی خود را از دست نداده است، البته این به معنای مخالفت با بازنگری و اصلاح برخی از قسمت‌های آن نیست و این امر باید پس از کارشناسی‌های متعدد صورت گیرد.
اخیرا ضیافت و نشست مشترکی میان هیئت دولت و نمایندگان مجلس برگزار شد، این جلسه را چگونه ارزیابی کردید؟
اسفنانی: بنده در این ضیافت اخیر حضور نداشتم، البته زیاد با برگزاری جلسات تشریفاتی میان دولت و مجلس به صورت نمادین و بدون نتیجه موافق نیستم، چرا که معتقدم جلسه‌ای که در آن نتیجه مطلوب به منظور رفع مشکلات فی مابین صورت نگیرد، تنها یک دیدار صمیمانه است.
در جلسات مشترک دولت و مجلس باید دغدغه‌ها، مطالبات و درخواست‌های حقیقی نمایندگان و هیئت دولت مطرح شود و با حضور چند ساعته کارشناسان امر، راه حل‌ها و راهکارهای مناسب تعیین شود.
بخش دوم گفت‌گوی خود را با مباحث حوزه انتخاباتی و اتفاقات و اولویت‌های شما ادامه می‌دهیم، با توجه به وسعت فراوان منطقه فریدن بزرگ، مشکلات اصلی این حوزه را چه مواردی می‌دانید؟
اسفنانی: همان طور که گفتید حوزه انتخاباتی بنده، به واقع یکی از بزرگ‌ترین حوزه‌های انتخاباتی در میان نمایندگان مجلس است، حوزه‌ای با چهار شهرستان بزرگ و شرایط ویژه که بر طاقت‌فرسایی کار در این حوزه می‌افزاید.
وجود چهار شهرستان فریدن، فریدونشهر، چادگان و بوئین‌میاندشت با فواصل زیاد مسافتی از مرکز استان، وجود آیین‌ها و فرهنگ‌های مختلف مردم ساکن این مناطق و تنوع نوع جمعیتی و همچین شرایط بسیار خاص جوی و جغرافیایی همگی از مسائل مشکل‌ساز در امر خدمت‌رسانی بهتر به مردم شریف و قانع این حوزه انتخاباتی است.
عدم اختصاص لازم بودجه و اعتبار به این حوزه انتخاباتی با توجه به توجیه کذب برخودار بودن استان اصفهان و همچنین وجود روستاهای متعدد با فواصل 200 کیلومتر از یکدیگر و شرایط جوی چون سردسیری و کوهستانی بودن مناطق از دغدغه‌های بنده به عنوان نماینده این مردم شریف در مجلس است.
رشد روزافزون نرخ بیکاری در این حوزه انتخاباتی و وجود نرخ بیکاری بالای 27 درصد در حوزه انتخاباتی که دارای هشت شهر و 200 روستا است، از دیگر مسائلی است که این منطقه با آن مواجه است.
اخیرا نصب یک المان در میدان بزرگ فریدونشهر با واکنش‌های متفاوت مردم این شهر خبرساز شده بود بیشتر پیرامون علت بروز این اتفاق توضیح می‌دهید؟
اسفنانی: همانطور که مستحضر هستید من یک فرد حقوقی هستم و سال‌های سال در عرصه قضایی و حقوقی فعالیت کرده‌ام، از این بابت پیش از بیان هر صحبت و موضعی اسناد و مدارک آن را تهیه و سعی می‌کنم بر اساس احساسات خود سخن نگویم.
طبق اسناد و مدارکی که در دست داریم، در واقعه اخیر روی داده در بحث نصب یک المان در میدان اصلی شهر فریدونشهر، وجود و دخالت یکسری رقبای انتخاباتی و تحریک مردمی غافل و ساده‌اندیش توسط حامیان این رقبا، مهم‌ترین عامل ایجاد این اختلافات و وقایع ناگوار است.
متاسفانه در به وجود آمدن این اتفاقاتی که کم و بیش مردم از آن اطلاع دارند و مایل به تکرار آن نیستم، نقش‌آفرینی برخی مسئولان نظامی، امنیتی و دولتی که وظیفه شرعی، اخلاقی و قانونی آنها ایجاد وحدت و ترویج انسجام بود، در راستای تحریک مردم از قبایل مختلف، بدبین کردن نسبت به یگدیگر و دمیدن بر آتش اختلاف، کاملا روشن است.
مخالفت برخی از مردم و مسئولان و جلوگیری از نصب این المان ناشی از چه مواردی بود؟
اسفنانی: این المان خبرساز، از یک آرم کلمه جلیله «الله» در راس ساختار خود تشکیل شده و بر چهار پایه و ستون قرار دارد که این چهار پایه، منقش به نام «الله» به زبان گرجی است که همین موضوع موجب بهانه‌سازی‌ها و بهانه‌جویی‌های عده‌ای برای افروختن بر آتش اختلاف با هدف‌های سیاسی و انتخاباتی شد.
در حال حاضر گرجی‌زبانان مقیم ایران، بیش از 90 درصد جمعیت شهر فریدونشهر را تشکیل می‌دهند و چنانچه خوش انصاف و کمی بر طریق منطق باشیم، خواهیم دریافت که طراحی این المان با وجود قرار گرفتن نام الله (که نماد جمهوری اسلامی ایران است) به زبان عربی در راس این چهار پایه بیانگر صداقت و تعهد گرجی‌زبانان به حاکمیت جمهوری اسلامی ایران است و علاوه بر اینکه در چهار پایه این المان نیز نام «الله» طراحی شده اما به زبان گرجی؛ و این جای نگرانی و یا واهمه‌ای نیست و نباید با سوءتعبیرها اختلافات را دامن زد.
قانون‌شکنی عاملی است که نباید در برابر آن از سوی مسئولان هیچ کوتاهی صورت گیرد، متاسفانه در درگیری‌ها و اختلافات صورت گرفته بر سر نصب المان مورد نظر در شهر فریدونشهر، خاطیان و قانون‌شکنانی بودند که تا به امروز از سوی مسئولان نظامی و انتظامی هیچ برخورد مناسب و قانونی با آنان نشده است و این امر خود بر آتش اختلافات می‌افزاید، چرا که بر طبق قانون، تخریب اموال بیت‌المال (همچون شکستن شیشه ساختمان فرمانداری) تجمع غیرقانونی، آتش زدن لاستیک در مقابل ارگان دولتی، توهین به ماموران دولتی و تحریک مردم برای به آشوب کشیدن شهر همگی جرم‌های غیر قابل بخشش و مجرمانه‌ای است.
آیا شما از ساخت این المان در شهر فریدونشهر با خبر بودید؟
اسفنانی: خیر بنده اصلا در جریان نبودم که چنین المانی در حال ساخت است.
آیا خود شخصا موافق ساخت چنین المانی در آن شهر با وجود تنوع قومیت‌های ساکن بودید؟
اسفنانی: اعتقاد شخصی من این است که ساخت این المان کار اشتباهی بود اما ممانعت از نصب آن در میدان، در زمانی که مردم خود برای این امر اقدام کرده بودند، کاری به مراتب اشتباه‌تر بود که از سوی برخی از افراد با هدف تخریب نماینده فعلی مردم صورت گرفت.
آیا این صحیح است که فریدونشهر نامزد دریافت امن‌ترین شهر دنیا از سوی یونسکو بود و اتفاقات اخیر به این امتیاز خدشه وارد کرد؟
اسفنانی: بله، شهر فریدونشهر بر اساس آمار رسمی اعلام شده از سوی مسئولان انتظامی کشور، به عنوان نامزد امن‌ترین شهر دنیا از سوی یونسکو برگزیده شده بود.
نکته قابل توجه دیگر در خصوص فریدونشهر این است که به گواه تاریخ و اسناد موجود از گذشته و همچنین نقل قول‌های ریش‌سفیدان و کهنسالان این منطقه، تاکنون هیچ قتلی در این شهر صورت نگرفته و این یک دستاورد بزرگ بوده که کمتر شهری از آن بهره‌مند است.
همچنین در شهر فریدونشهر بر اساس گزارشات رسمی واصله از سوی مسئولان انتظامی، بیش از 97 درصد احساس امنیت وجود دارد و نمی‌توان از کنار این امتیاز به راحتی گذشت.