صراط: محمدبهاءالدین عاملی معروف به شیخ بهایی، فقیه دانشمند، عارف، حکیم، شاعر و ریاضیدان قرن دهم و یازدهم هجری در تاریخ (12 شوال 1030 هجری) در گذشت، به مناسبت درگذشت این فقیه مباحثی درباره سبک عرفانی و اندیشه‌ای او مورد بررسی قرار می‌دهیم:
بر اساس منابع موجود شیخ بهایی بیشتر از دیگر علما و فقهای شیعه به عرفان علاقه داشته است حتی علامه مجلسی، شیخ را اهل ریاضت و چله‌نشینی دانسته و بیان کرده که محمدتقی مجلسی، شاگرد شیخ بهایی از او ذکر را تعلیم گرفته است.
مجلسی، شیخ را فقیه و محدث پرآوازه دانسته و برایش مقامی والا قائل شده است و حتی نگارش من لایحضره الفقیه را نیز بر اساس رؤیا و برکاتی از حضور استادش دانسته است.
بین برخی از طرفداران و منتقدان شیخ مباحثی مبنی بر تصوف وی نیز بیان شده است در جایی آمده که اگر تصوف را به معنای ترک تعلقات دنیوی و مجاهده با نفس بگیریم، شیخ سهم زیادی در این امر داشته است چرا که مراقبه و تزکیه نفسش چشمگیر بوده و کراماتی نیز به او نسبت داده‌اند.
سخنان زیاد شیخ بهایی در کشکول در زمینه تصوف و به نقل افرادی نظیر منصور حلاج، حسن بصری، جُنید بغدادی، بایزید بسطامی و ... بیان شده است و حتی آنها را ستوده است. محیی‌الدین عربی نیز با صفاتی نظیر جمال العارفین، شیخ جلیل و عارف و واصل صمدانی توسط شیخ منسوب شده است.
شیخ بهایی تمایل زیادی به اشعار مولوی داشته و ارادتش را در کشکول نیز نشان داده است. با این همه عده‌ای به بی‌زاری شیخ از صوفیه و درویش‌ها رأی داده‌اند و مستندات آن را نیز به برخی مباحث شیخ از جمله داستان رمزی گربه و موش ارجاع داده‌اند.
نکته دیگر درباره حکمت و فلسفه شیخ بهایی است که آن را بسیار مهم تعبیر نکرده‌اند چرا که وی به کلام نیز بی توجه بوده است.
*منابع:
-عباس قمی، سفینة البحار و مدینة الحکم و الاثار، فوائد الرضویه، الکنی والالقاب
-محمدطاهر بن محمد حسین قمی، تحفة الاخیار
-محمدعلی بن صادق‌علی کشمیری، کتاب نجوم السماء فی تراجم العلماء
-کیخسرو اسفندیار، دبستان مذاهب، چاپ رحیم رضازاده ملک، تهران 1362 ش.
- محمدتقی بن مقصود علی مجلسی، روضة المتقین فی شرح من لایحضره الفقیه،
-محمدعلی مدرس تبریزی، ریحانة الادب