نخستین فیلمی که از ایران به آکادمی علوم و هنرهای سینمایی معرفی شده، «دایره مینا» ساخته‌ی داریوش مهرجویی است و آخرین فیلمی که قرار است به این جوایز معرفی شود، «محمد رسول‌الله ص» به کارگردانی مجید مجیدی.
در این فاصله سینمای ایران یکبار تا یک قدمی دریافت جایزه رفته و یکبار هم موفق شده این جایزه را از آن خود کند. مجید مجیدی با فیلم «بچه‌های آسمان» در هفتادویکمین دوره جوایز اسکار موفق شد به فهرست نهایی نامزد‌های بخش فیلم‌های غیر انگلیسی زبان راه یابد. آن سال اسکار بهترین فیلم به سینمای ایتالیا تعلق گرفت و استفانو بنینی توانست با فیلم «زندگی زیباست» این جایزه را ببرد.
بعد از گذشت 13 سال دوباره این اتفاق تکرار شد، این بار پای «جدایی نادر از سیمین» در میان بود و موفقیت‌های بین‌المللی اش. فیلم فرهادی در دو بخش نامزد شد (فیلمنامه غیر اقتباسی و فیلم غیر انگلیسی زبان) و درنهایت با یک اسکار به ایران بازگشت.
پس از آن نه «گذشته» ی همین کارگردان توانست راهی به فهرست نهایی پیدا کند و نه «امروز » سیدرضا میرکریمی موفقیتی به‌دست آورد. در این بین، یکبار هم مدیران دولت دهم تصمیم گرفتند اسکار را تحریم کنند تا جواب هالیوود را برای ساختن فیلم ارگو بدهند.
مجید مجیدی کارگردانی است که تا به حال فیلم‌هایش بیشترین حضور را در جوایز اسکار داشته است. پیش از این سه فیلم او در سال‌های مختلف ه عنوان نماینده‌ی سینمای ایران به آکادمی معرفی شده اند و فیلم «محمد رسول الله» چهارمین فیلم این کارگردان است که به این رقابت‌ها معرفی می‌شود.
حضور سینمای ایران در اسکار
|
سال شمسی و میلادی |
دوره |
نماینده ایران در جوایز اسکار |
جوایز مهم داخلی و خارجی |
رقبای داخلی |
برنده اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان (نام فیلم، کارگردان و کشور سازنده) |
دیگر نامزدها |
|
1356 / 1977 |
50 |
«دایره مینا» داریوش مهرجویی |
بهترین فیلم جشنواره پرا (فرانسه) |
--- |
«مادام رزا» (موشه میزراهی، فرانسه) |
«ایفیجنیا» (مایکل کاکویانیس، یونان)، «عملیات صاعقه (مناخیم گولان، اسرائیل)، «یک روز خاص» (اتوره اسکولا، ایتالیا)، «این میل مبهم هوس» (لوییس بونوئل، اسپانیا) |
|
1357 / 1978 |
51 |
«باد صبا» |
بهترین فیلم جشنواره فیلم‌های جهانگردی و فرهنگ عامه بلژیک |
--- |
«دستمالت را در بیار» (برتران بلیه، فرانسه) |
«سلول شیشه‌ای» (هانس گیبندورفر، آلمان غربی)، «مجارها»، زولتان فابری، مجارستان، «زنده‌باد ایتالیا»، ماریو مونیچلی، دینو روسی، اتوره اسکولا، ایتالیا، «بیم سفید گوش سیاه» (استانیسلاو روستوتسکی، شوروی) |
|
1373 / 1994 |
67 |
«زیر درختان زیتون» عباس کیارستمی |
هوگوی نقره‌ای جشنواره شیکاگو،جایزه منتقدان جشنواره سائوپائولو، خوشه طلایی جشنواره وایادولید |
--- |
«سوخته از آفتاب» (نیکیتا میخالکوف، روسیه) |
«پیش از باران» (میلکو مانچفسکی، مقدونیه)، «بخور بنوش مرد زن» (آنگ لی، تایوان)، «فارینلی» (ژرار کوربیو، بلژیک)، «توت‌فرنگی و شکلات» (توماس گوتیرز آلئا، خوان کارلوس تابیو، کوبا) |
|
1374 / 1995 |
68 |
«بادکنک سفید» جعفر پناهی |
سیمرغ بلورین بهترین فیلم اول از جشنواره فیلم فجر و دیپلم افتخار فجر به آیدا محمدخانی بازیگر فیلم، جایزه بهترین فیلم تماشاگران جشنواره داکا، بهترین فیلم جشنواره سائوپائولو، دوربین طلایی کن، جایزه کنفدراسیون سینمای تجربی جشنواره کن و جایزه فیپرشی از کن، پروانه زرین جشنواره کودک برای آیدا محمدخانی و دیپلم افتخار کارگردانی برای جعفر پناهی |
--- |
«خط آنتونیا» (مارلین گوریس، هلند) |
«همه چیز عادلانه است» (بو ویدربرگ، سوئد)، «غبار زندگی» (رشید بوغریب، الجزایر)، «O Quatrilho» (فابیو بارتو، برزیل)، «ستاره‌ساز» (جوزپه تورناتوره، ایتالیا) |
|
1376 / 1997 |
70 |
«گبه» محسن مخملباف |
بهترین فیلم جشنواره سنگاپور، چهار سیمرغ بلورین از جشنواره فجر |
--- |
«کاراکتر» (مایک فان دیم، هلند) |
«فراتر از سکوت» (کارولین لینک، آلمان)، «چهار روز در سپتامبر» (برونو بارتو، برزیل)، «اسرار دل» (مونتوشو آرمنداریز، اسپانیا)، «دزد» (پاول چوخرای، روسیه) |
|
1377 / 1998 |
71 |
«بچه‌های آسمان» مجید مجیدی |
نامزد اسکار، سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره فیلم فجر، جایزه بزرگ جشنواره، فیپرشی، جایزه هیئت داوران کلسیای جهانی، جایزه فیلم منتخب تماشاگران جشنواره جهانی فیلم مونترال، فیلم منتخب تماشاگران جشنواره فیلم ورشو، جایزه بهترین فیلم بلند آسیایی جشنواره بین‌المللی سنگاپور، بهترین فیلم خارجی جشنواره بین‌المللی نیوپورت، جایزه بهترین فیلم کودک جشنواره کودک و نوجوان لوکاس |
--- |
«زندگی زیباست» (روبرتو بنینی، ایتالیا) |
«ایستگاه مرکزی» (والتر سالس، برزیل)، «بچه‌های آسمان» (مجید مجیدی، ایران) «پدربزرگ» (خوزه لوییس گارسی، اسپانیا)، «تانگو» (کارلوس سائورا، آرژانتین) |
|
1378 / 1999 |
72 |
«رنگ خدا» مجید مجیدی |
دو جایزه از جشنواره فیلم کودک، دو جایزه از جشنواره خیخون، سه تندیس از جشن خانه سینما، سه سیمرغ بلورین از جشنواره فجر |
--- |
«همه چیز درباره مادرم» (پدرو آلمودوار، اسپانیا) |
«کاروان» (اریک والی، نپال)، «شرق-غرب» (رجیس وارنیه، فرانسه)، «سالمون و گینور» (پل موریسن، بریتانیا)، «زیر خوزشید» (کالین ناتلی، سوئد) |
|
1379 / 2000 |
73 |
«زمانی برای مستی اسب‌ها» بهمن قبادی |
دوربین طلایی جشنواره کن و جایزه فیپرشی و جایزه کنفدراسیون هنر و تجربه، جایزه اول جشنواره سائوپائولو، جایزه ویژه هیئت داوران شیکاگو، جایزه ویژه هیئت داوران خیخون، دو جایزه از جشنواره فیلم کودک و نوجوان، فیلم برگزیده منتقدان در جشن خانه سینما |
--- |
«ببر غران اژدهای پنهان» (آنگ لی، تایوان) |
«آمورس پروس» (آلخاندرو گونزالس ایناریتو، مکزیک)، «جدا شویم سقوط می‌کنیم» (یان هربیک، جمهوری چک)، «همه مشهور!» (دومینیک درودره، بلژیک)، «طعم دیگران» (آگنس ژویی، فرانسه) |
|
1380 / 2001 |
74 |
«باران» مجید مجیدی |
دو جایزه از جشنواره هامبورگ، دو جایزه از جشنواره مونترال، دو جایزه از جشنواره خیخون، دو تندیس از جشن خانه سینما، هفت سیمرغ بلورین از جشنواره فجر |
--- |
«سرزمین هیچکس» (دنیس تانوویچ، بوسنی و هرزگوین) |
«آملی» (ژان-پی‌یر ژونه، فرانسه)، «ایلینگ» (پیتر ناس، نروژ)، «لاگان» (آشوتوش گواریکر، هند)، «پسر عروس» (خوان کامپانلا، آرژانتین) |
|
1381 / 2002 |
75 |
«من ترانه 15 سال دارم» رسول صدرعاملی |
جایزه فیپرشی از تسالونیکی، دو جایزه از جشنواره رن، سه جایزه از جشنواره لوکارنو، دو تندیس جشن خانه سینما، پنج سیمرغ بلورین و یک دیپلم افتخار از جشنواره فیلم فجر |
--- |
«هیچ جا در آفریقا» (کارولین لینک، آلمان) |
«جنایت پدر آمارو» (کارلوس کاررا، مکزیک)، «قهرمان» (ژانگ ییمو، چین)، «مرد بدون گذشته» (آکی کوریسماکی، فنلاند)، «زوس و زو» (پولا فان در اوست، هلند) |
|
1382 / 2003 |
76 |
«نفس عمیق» پرویز شهبازی |
جایزه ویژه هیئت داوران تورین، یک سیمرغ بلورین |
--- |
«تهاجم بربرها» (دنی آرکان، کانادا) |
«شرارت» (میکائیل هافستروم، سوئد)، «سامورایی گرگ و میش» (یوجی یامادا، ژاپن)، «خواهران دوقلو» (بن سومبوگارت، هلند)، «زلاری» (اوندری ترویان، جمهوری چک) |
|
1383 / 2004 |
77 |
«لاک‌پشت‌ها هم پرواز می‌کنند» بهمن قبادی |
صدف طلایی و جایزه cec از جشنواره فیلم سن سباستین، جایزه خرس بلورین بهترین فیلم بلند: بالای 14 سال از جشنواره فیلم برلین و جایزه فیلم صلح از جشنواره برلین، جایزه فیلم منتخب تماشاگران از جشنواره بین‌المللی فیلم رتردام، جایزه فیلم منتخب تماشاگران و تقدیر هیئت داوران بخش مسابقه بین‌الملل از جشنواره بین‌المللی فیلم سائو پائولو |
--- |
«دریای درون» (آلخاندرو آمنابار، اسپانیا) |
«همان طور که در آسمان است» (کی پولاک، سوئد)، «گروه کر» (کریستوف باراتیه، فرانسه)، «سقوط» (اولیویر هیرشبیگل، آلمان)، «یستردی» (دارل روت، آفریقای جنوبی) |
|
1384 / 2005 |
78 |
«خیلی دور خیلی نزدیک» رضا میرکریمی |
هفت تندیس جشن خانه سینما و شش سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر، بهترین دستاورد هنری جشنواره بین‌المللی قاهره |
--- |
«تسوتسی» (گاوین هود، آفریقای جنوبی) |
«نگو» (کریستینا کومنچینی، ایتالیا)، «کریسمس مبارک» (کریستیان کاریون، فرانسه)، «اینک بهشت» (هانی ابوسعید، فلسطین)، «سوفی شول-آخرین روزها» (مارک روترموند، آلمان) |
|
1385 / 2006 |
79 |
«کافه ترانزیت» کامبوزیا پرتوی |
دو تندیس جشن خانه سینما، دو سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر |
«چهارشنبه‌سوری»، «بید مجنون» |
«زندگی دیگران» (فلوریان هنکل فون دونرسمارک، آلمان) |
«بعد از عروسی» (سوزان بیر، دانمارک)، «روزهای افتخار» (رشید بوغریب، الجزایر)، «هزارتوی پن» (گی‌یرمو دل تورو، مکزیک)، «آب» (دیپا مهتا، کانادا) |
|
1386 / 2007 |
80 |
«میم مثل مادر» رسول ملاقلی‌پور |
|
«آفساید» |
«جاعلان» (اشتفان روزوویتسکی، اتریش) |
«12» (نیکیتا میخالکوف، روسیه)، «بیوفورت» (جوزف سدار، اسرائیل)، «کاتین» (آندری وایدا، لهستان)، «مغول»(سرگئی بودروف، قزاقستان) |
|
1387 / 2008 |
81 |
«آواز گنجشک‌ها» مجید مجیدی |
خرس نقره‌ای بازیگری از جشنواره برلین، چهار سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر |
«اتوبوس شب»، «خون بازی» |
«عزیمت» (یوجیرو تاکیتا، ژاپن) |
«عقده بادر ماینهوف» (اولی ادل، آلمان»، «کلاس» (لورن کانته، فرانسه)، «انتقام» (گوتس اشپیلمان، اتریش)، «والس با بشیر» (آری فولمن، اسرائیل) |
|
1388 / 2009 |
82 |
«درباره الی» اصغر فرهادی |
جایزه خرس نقره‌ای بهترین کارگردانی جشنواره برلین، جوایز بهترین فیلمنامه و جایزه بزرگ هیئت داوران از جوایز اسکرین آسیا پاسیفیک، سیمرغ بلورین بهترین کارگردان و صدا و منتخب تماشاگران از جشنواره فیلم فجر، جایزه بهترین فیلم از جشنواره کرالا، جایزه بهترین فیلم بلند داستانی از جشنواره ترایبکا |
«آتش سبز»، «تنها دو بار زندگی می‌کنیم» |
«راز چشمان آن‌ها» (خوان خوزه کامپانلا، آرژانتین) |
«عجمی» (اسکندر کوپتی، یارون شانی، اسرائیل)، «شیر اندوه» (کلودیا لوسا، پرو)، «یک پیشگو» (ژاک اودیار، فرانسه)، «روبان سفید» (میشائل هانکه، آلمان) |
|
1389 / 2010 |
83 |
«بدرود بغداد» مهدی نادری |
جایزه مشترک با «زمزمه در باد» در بخش فیلمبرداری فیلم اول جشنواره فیلم فجر |
«طلا و مس»، «ملک سلیمان» |
«در یک دنیای بهتر» (سوزان بیر، دانمارک) |
«بیوتیفول، آلخاندرو گونزالس ایناریتو، مکزیک)، «دندان نیش» (یورگوس لانتیموس، یونان)، «آتش‌افروزان» (دنی وینو، کانادا)، «خارج از قانون» (رشید بوغریب، الجزایر) |
|
2011/1390 |
84 |
«جدایی نادر از سیمین» اصغر فرهادی |
برنده‌جایزه‌ی گلدن گلوب، جایزه‌ی بهترین فیلم برلین، جایزه سزار، انجمن منتقدان فیلم نیویورک و ... |
«آلزایمر»، «اینجا بدون من»، «مرهم» و «ورود آقایان ممنوع» |
«جدایی نادر از سیمین» اصغر فرهادی، ایران |
«کله شق» (مایکل آر راسکام، بلژیک)،«پانوشت» اسرائیل»(جوزف سدار، اسرائیل)، «درتاریکی»(آگنسکا هالند، لهستان)، «موسیو لازار»(فیلیپ فالاردیو، کانادا) |
|
2012/1391 |
85 |
فیلم «یه حبه قند» به کارگردانی سیدرضا میرکریمی انتخاب شد اما بنابر تصمیم جواد شمقدری اسکار تحریم شد و این فیلم به آکادمی معرفی نشد. |
-- |
--- |
«عشق» میشائیل هانکه، اتریش |
«جادوگر جنگ» (کیم مگوین، کانادا)،«نه»(پابلولاراین، شیلی)،«یک رابطه‌ی عاشقانه‌ی سلطنتی» (نیکولای آرسل، دانمارک)، «کانتیکی»(یواخیم رونینگ، نروژ) |
|
2013/1392 |
86 |
«گذشته» |
بهترین بازیگر زن کن، جایزه کلیسای جهانی کن، جایزه هیات ملی بازبینی فیلم، نامزد جایزه گلدن گلوب |
«دربند» |
«زیبایی بزرگ» پائولو سورنتینو، ایتالیا |
«فروپاشی حلقه‌ی شکسته»(فلیکس فان گرونیگن، بلژیک)، «تصویر گمشده»(ریتی پان، کامبوج) «شکار» (توماس وینتربرگ، دانمارک)، «عمر»(هانی ابواسعد، فلسطین)، |
|
2014/1393 |
87 |
«امروز» سیدرضا میرکریمی |
- |
«آذر، شهدخت، پرویز و دیگران»، «استرداد»، «برف»، «تنهای تنهای تنها»، «چ»، «خسته نباشید»، «خط ویژه»، «زندگی مشترک آقای محمودی و بانو»، «سر به مهر» |
«آیدا» پاول پاولیکوفسکی، لهستان |
«لویاتان»(آندری زویاگینتسف، روسیه)، «تیم بوکتو» (عبدالرحمن سیساکو، موریتانی)، «نارنگی‌ها»(زازا اوراشادزده، گرجستان)، «قصه‌های وحشی» (دامیان زیفرون، آرژانتین) |
|
1394/2015 |
88 |
«محمد رسول الله ص» |
- |
«در دنیای تو ساعت چند است؟، «قصه‌ها»، «ماهی و گربه»، «رخ دیوانه»، «شیار 143» |
-- |
- |