صراط: فیاض زاهد فعال سیاسی اصلاحطلب در گفت‌و‌گویی تفصیلی با فارس که مشروح آن با عنوان «گفت‌و‌گوی تفصیلی فیاض زاهد» منتشرشده است، حضور عارف در لیست امید، یکی از ارکان موفقیت این لیست دانست و گفت این پیروزی اضلاع دیگری هم دارد.
وی تصریح کرد: انتخابات سال 94 به یک مبارزه پارلمانی قانونمند در داخل چارچوب‌های نوین جمهوری اسلامی بدل شد که می‌تواند از این برگ به‌خوبی برای دوقطبی کردن هم استفاده کند.
* اصلاح‌طلبان از آنچه که در سال‌های 76 به بعد مطرح می‌کردند عدول کردند
زاهد همچنین اظهار داشت: اصلاح‌طلبان ازآنچه در سال‌های 76 به بعد مطرح می‌کردند تا حد زیادی عدول کردند و فهمیدند که صحنه سیاسی صرفاً آرمان‌خواهی و تکست‌های روسو و منتسکیو نیست.
این نویسنده، روزنامه‌نگار همچنین پیرامون اثرگذاری برجام در انتخابات سال 94 گفت: برجام در انتخابات تهران اهمیت داشت؛ تهران قطب‌نمای سیاسی کشور است و تهران است که مشخص می‌کند دماسنج سیاسی ایران به چه شکل است.
* خیلی از افرادی که در لیست امید قرار گرفتند، از نظر سیاسی حرفه‌ای نبودند
زاهد در جریان انتخابات مجلس دهم بابیان اینکه خیلی از کسانی که در لیست قرار گرفتند، ازنظر سیاسی واقعاً حرفه‌ای نبودند تصریح کرد: در بعضی از شهرها از بچه‌های راست حمایت کردیم. بچه‌های راستی که فکر می‌کردیم برای دولت مزاحمت کمتری ایجاد می‌کنند.
*روحانی از مخاطبی رأی می‌گیرد که به رأی مینو خالقی، حساس است/دولت چوب کوتاهی‌اش را می‌خورد
این استاد دانشگاه همچنین پیرامون موضوع عدم صدور اعتبارنامه مینو خالقی از سوی وزارت کشور اظهار داشت: دولت روحانی باید در برابر تصمیم شورای نگهبان ایستادگی می‌کرد، البته دولت روحانی هم چوب این کوتاهی‌اش را خواهد خورد. شاید طراحی و بازی رقبای روحانی این پیچیدگی را داشت که دود ضعف و انفعال وزارت کشور به چشم آقای روحانی برود. چون آقای روحانی از مخاطبی رأی می‌گیرد که نسبت به رأیی که به مینو خالقی دارد، حساس است و این موضوع برای نیروی اجتماعی که روحانی را رئیس‌جمهور حل‌نشده است
* یقین سیاسی برای ریاست عارف در مجلس وجود نداشت
وی بابیان اینکه باوجوداینکه نظر بزرگان اصلاح‌طلبی درباره عارف چیز دیگری بود اما یقین سیاسی برای ریاست عارف در مجلس وجود نداشت ادامه داد: درجاهایی واقعاً ضعیف‌تر بودیم مدعی شد در معدل کلی انتخابات، سهم لیست امید بیش از رقیبمان بود؛ یعنی بین 126 تا 132 کاندیدای ما به مجلس راه پیدا کرد و این برای جریان راست چیزی حدود 75 تا 80 تا است و بقیه هم چهره‌های مستقل هستند که وضعیت آن‌ها را هم می‌دانید. درمجموع می‌توانم بگویم که انتخابات دهم برای ما بسیار فراتر از پیش‌بینی‌ها رخ داد و باید اعتراف کنم که انتظار این حجم از موفقیت‌ها را نداشتیم.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: وقتی یک نیروی سیاسی با این حجم از اشتیاق و علاقه آمده و به یک جریانی رأی داده است، از او انتظاراتی دارد که این انتظارات لزوماً می‌تواند با برخی از واقعیت‌های بستر سیاست در ایران ناهمخوان باشد؛ یعنی این چرخ با آن روانی که شاید افکار عمومی تلقی‌اش از این اکثریت مجلس است، نچرخد. آقای عارف باید نشان می‌داد که چه میزان استواری در بین طرفداران این جریان وجود دارد و اصلاً به زبان ساده‌تر ما چند نفریم؟
وی بابیان اینکه درواقع این جریان اصلاحطلب نیست که اکثریت را داشت، بلکه این لیست امید بود که اکثریت را به دست آورد. لیست امید ترکیبی بود از اصلاح‌طلب‌ها، چهره‌های مستقل و اصولگرایانی که در داستان برجام و همراهی با دولت منصفانه رفتار کرده بودند گفت: این پیروزی لیست امید است که در آن اصلاح‌طلبان اکثریت رادارند ولی نتوانست رئیس مجلس را انتخاب کنند.
* دولت درکل فرآیند تصمیم‌گیری لیست امید درکنارمان بود
این نویسنده و روزنامه‌نگار همچنین درخصوص لیست امید اظهار داشت: تفاوتی بین دولت و اصلاح‌طلبان نبود. آن‌ها در کل این فرآیند تصمیم‌گیری کنارمان بودند.
وی گفت: این از معدود دفعاتی است که جریان اصلاحطلب با نجابت رفتار کرد و حتی در جلسات خصوصی به‌هیچ‌وجه رقیبش را تحقیر نکرد. این خیلی مهم و استراتژیک است. ما خودمان را خیلی بزرگ نپنداریم و رقیبمان را کوچک نپنداریم و فکر نکنیم که زمین‌بازی فقط در اختیار ماست. فکر می‌کنم شعور و درکی که جریان اصلاحطلب از خودشان نشان دادند، از کل بازی مهم‌تر است.
زاهد همچنین در این گفت‌وگو بابیان اینکه باید تابع قانون و رهبری بود. ارزش‌های نظام ازجمله رهبری به همه تعلق دارند. کسی حق مصادره این میراث را ندارد اظهار داشت: من معتقدم که باید از گذشته‌ها درس گرفت و به آینده نگاه کرد؛ چون ادامه دادن این اختلافات تا حد زیادی مشکلات ما را حل نمی‌کند.
* انتخاب روحانی تاکتیک و استراتژی بود/رئیس جمهور از ما اصلاح‌طلب‌ها هم جلوتر رفته
وی همچنین بابیان اینکه در جریان انتخابات سال 92 اصلاح‌طلبان به دوگانه روحانی و عارف رسیدیم؛ و جمع‌بندی ما این بود که در این شرایط آقای روحانی گزینه بهتری است اظهار داشت: ما ازنظر استراتژیک به این نتیجه رسیدیم که انتخاب آقای روحانی هم استراتژی است و هم تاکتیک؛ و راضی هم هستیم. آقای روحانی از ما اصلاح‌طلب‌ها هم جلوتر رفته فلذا در این جهت مشکلی نیست.
* استفاده اصلاح‌طلبان از روحانی به‌عنوان نقطه گریز از شرایط/ عملکرد رئیس جمهور نشان داد که واقعاً فراتر از انتظارات ماست
زاهد دراین‌باره تصریح کرد: اصلاح‌طلبان در جریان انتخابات ریاست جمهوری یازدهم از آقای روحانی به‌عنوان نقطه گریز از شرایط استفاده کردیم؛ آقای روحانی با عملکرد خودش نشان داد که واقعاً فراتر از انتظارات ماست. حتی درجاهایی به مشاوران ایشان توصیه می‌کنیم که آقای روحانی باید سرعتش را کم کند. واقعاً در بعضی جاها مواضع آوانگاردتری از اصلاح‌طلبان مطرح می‌کند که خوب نیست.
وی بابیان اینکه ضرورتی ندارد آقای روحانی این‌قدر تند عمل کند ادامه داد: شاید به دلیل تجربه‌هایی که ما داریم، معتقدیم که باید آقای روحانی در بسیاری از حوزه‌ها و در اظهارنظر و مواضعش دقت کند تا جلوی برخی از شائبه‌ها گرفته شود چراکه ما به‌هیچ‌وجه نه فرصت، نه امکان و نه درایتمان اجازه می‌دهد که تجربه گذشته را تکرار کنیم.
این فعال سیاسی اصلاحطلب همچنین معتقد است: اگر امروز انتخابات ریاست جمهوری برگزار شود و یا در سال 96، از من یادگار داشته باشید که حسن روحانی بیش‌ترین رأی را نسبت به دور اول خواهد آورد و این دلایل مختلفی دارد که از فرصت بحث ما خارج است.
* برخی از افراد کابینه می‌توانند وقتشان را با نوه‌هایشان بگذرانند
زاهد بابیان اینکه دو مجلس قبل برای احمدی‌نژاد خانه‌ی سبز بود در خصوص ترکیب کابینه دولت تدبیر و امید گفت: آقای روحانی می‌توانست در انتخاب بعضی از وزرا بهتر عمل کند؛ یعنی معتقدم آقای روحانی می‌توانست انتخاب‌های بهتری کند و ایشان باید حتماً باید سراغ شخصیت‌هایی می‌رفت که از چالاکی بیش‌تری برخوردار بودند. چراکه بعضی از کسانی که الآن در کابینه هستند، می‌توانند بیش‌تر وقتشان را با نوه‌هایشان بگذرانند؛ روحانی نیازمند ترمیم کابینه است و الآن فرصت مناسبی است.
*اقتصاد باید ترمیم شود نوبت رونق اقتصادی است/ باید سطح رفاه و اشتغال بالاتر رود
وی همچنین پیرامون وضعیت اقتصادی کشور بابیان اینکه باید سطح رفاه و اشتغال بالاتر رود گفت: نمی‌توان باسیاست‌های کنترل تورمی، اقتصاد پویایی داشت و در حال حاضر باید اقتصاد ترمیم شود و امروز نوبت رونق اقتصادی است.
* رحمانی فضلی بازی سیاسی در زمین دولت اعتدال را بلد نیست
این استاد دانشگاه همچنین معتقد است روحانی بار سیاسی کابینه‌اش را به دوش کشیده و این پاشنه آشیل دولت است و رحمانی فضلی بازی سیاسی در زمین دولت اعتدال را بلد نیست.
* مردان دولت، روحانی را همراهی نمی‌کنند
وی تأکید کرد: آقای روحانی نباید به‌تنهایی این‌قدر سیاسی صحبت کند. باید این بخش را دیگر مردان دولت انجام و همراهی کنند که این کار را نمی‌کنند.
* تیم رسانه‌ای دولت اصلاً حرفه‌ای نیست
زاهد بزرگ‌ترین ضعف دولت روحانی را تیم رسانه‌ای وی دانست و گفت: تیم رسانه‌ای دولت اصلاً حرفه‌ای نیست چراکه تیم رسانه‌ای آقای روحانی بیش‌تر یک تیم دولتی است و آن چابکی تیم‌های حرفه‌ای رسانه‌ای را ندارد که رئیس‌جمهور خود را در افکار عمومی به چه شکل معرفی کند؛ چه‌بسا از اول بهتر بود که این دو منصب را جدا می‌کردند؛ یعنی کار سخنگویی کار بسیار پردردسری است.
* انتقادات زیادی به حزب اعتدال و توسعه وارد است/آن‌ها ساز ناکوک می‌زدند
وی همچنین در این گفت‌وگو اظهار داشت: انتقادات زیادی به حزب اعتدال و توسعه وارد است. چراکه دوستان ما که در جلسات شرکت می‌کردند، می‌گفتند آن‌ها ساز ناکوک می‌زنند. این مشکلی است که باعث شد حسین مرعشی و حسن رسولی از آن پرده‌برداری کنند.
* باید باصداقت بگویم درجاهایی اشتباه کرده‌ام/ تیم مذاکره کننده هم مرتکب اشتباه شد
زاهد همچنین در خصوص اثرات برجام در زندگی مردم گفت: فکر می‌کنم باید باصداقت بگویم که درجاهایی اشتباه کرده‌ام. علت این اشتباه هم این است که این اشتباه را دوستان دیگر من هم کردند؛ یعنی حتی آن‌هایی که مذاکره می‌کردند.
* محاسبات بانکیمان درست از آب درنیامد/آمریکایی‌ها از اول می‌دانستند
وی ادامه داد: تلقی ما این بود که شاید اگر تحریم‌ها را پشت سر بگذاریم، 3 تا 4 ماه نیازمندیم که این دستگاه یخ‌زده حرکت کند. ولی محاسبات بانکی درست از آب درنیامد. ما به دلیل اینکه در حوزه‌های دیگری تحریم داشتیم، بانک‌ها دیگر نیامدند این ریسک را بپذیرند.
این نویسنده و روزنامه‌نگار تصریح کرد: ما متوجه این نشدیم این پول هرچه در گردش جهانی بانک تبدیل شود، یکجایی به دلار برخورد می‌کند و وقتی به دلار می‌خورد به حریم خط قرمز آمریکا برخورد کرده است. شاید آمریکایی‌ها این را کاملاً مسلط بودند که چه اتفاقی خواهد افتاد.
* تفکیک تحریم‌ها نیاز به زمان دارد
زاهد همچنین در خصوص رفع تحریم‌ها گفت: به نظرم زمان می‌خواهد تا این تفکیک صورت گیرد که چه آدم‌هایی در چه لیست تحریم‌هایی قرار دارند، چه تحریم‌هایی در حوزه موشکی پابرجاست، چه تحریم‌هایی در زمینه‌های حقوق بشر سر جایش است و کجا این گردش مالی می‌تواند دچار اشتباه و خطا شود؟
* عدم حل گردش مالی دامن کاخ سفید را می‌گیرد
وی بابیان اینکه اگر چرخ اقتصاد نچرخد، نظام با خطر مواجه می‌شود عدم حل گردش مالی ایران را پاشنه آشیل کاخ سفید دانست و گفت: ساختار اداری دولت آمریکا تلاش می‌کند در فرصت باقی‌مانده کمک کند که مسئله گردش بانکی حل شود. چون اگر این چرخ درست نگردد، دامن خود کاخ سفید را خواهد گرفت و ضررش فقط برای طرف ایرانی نخواهد بود.
* آمریکا می‌تواند برجام را فریز و مزاحمت ایجاد کند
این فعال سیاسی اصلاحطلب اذعان داشت: خانم کلینتون باید این مسیر را ادامه دهد و اگر آقای ترامپ نیز رئیس‌جمهور شود باید ادامه‌دهنده برجام باشد؛ چون هیچ‌کس نمی‌تواند خارج از این ساختار ادامه دهد. ولی می‌تواند فریز کند و مزاحمت ایجاد کند.
* عربستان سعودی برای آمریکا قابل‌اعتماد نیست
وی ادامه داد: آمریکایی‌ها به این نتیجه رسیدند که عربستان سعودی قابل‌اعتماد نیست و نباید سرمایه‌گذاری سنگینی روی اسرائیل کنند. پاکستانی‌ها هم قابل‌اعتماد نیستند؛ خانم کلینتون در بخش راهبردی تداوم آقای اوباماست، ولی نزدیک‌ترین رابطه را با عربستان سعودی دارد. همین‌هایی که خون بچه‌های ما را در سوریه و عراق می‌ریزند. خانم کلینتون نزدیک‌ترین رابطه را با اسرائیل دارد و در دموکرات‌ها جزو دست راستی‌هاست نه دست چپی‌ها و اوباما در دست چپی‌هاست.
* آمریکایی‌ها پدرسوخته هستند/ نظام جهانی، نظام اخلاقی و لوتی‌گری نیست
زاهد: همچنین با بیان اینکه آمریکایی‌ها پدرسوخته هستند تصریح کرد: ما باید منافعمان را بشناسیم و نقاط آسیب دشمن را هم بشناسیم. تأکید می‌کنم که این نظام جهانی، نظام اخلاقی و لوتی‌گری نیست. می‌گویند ما باید منافعمان را ببینیم و به آن سمت برویم؛ وگرنه اینکه آمریکایی‌ها قابل‌اعتمادند درست نیست. نه آمریکا و نه هیچ دولت خارجی قابل‌اعتماد نیست. حتی دولت آذربایجان که همسایه خودمان است.
* در حوزه صادرات دچار ضعف شده‌ایم
وی با بیان اینکه این انتظار که در 2 سال به کشور صادرکننده و تولیدکننده تبدیل شویم خیال‌بافانه است گفت: در حوزه صادرات دچار ضعف شده‌ایم و درآمدهایمان کاهش‌یافته است.
* بخشی از مشکلات کشور به دلیل ضعف مدیریت است
زاهد همچنین معتقد است از فرصت‌های پیش‌آمده برجام مطابق انتظارات استفاده‌شده است اظهار داشت: بخشی از مشکلات کشور به دلیل ضعف مدیریت است.
این استاد دانشگاه درباره اعمال تحریم‌های ظالمانه غرب علیه جمهوری اسلامی ایران گفت: ما به خاطر اعتقاداتمان تحریم شدیم که اصلاً مهم نیست؛ تحریمی که ما را ازنظر انتقال پول دچار مشکل کند مهم است. فرض کنید تحریم شویم که نتوانیم به آمریکا سفر کنیم و یا آمریکا به ما اسلحه نفروشد. چنین تحریم‌هایی اصل مهم نیست. چون برای مثال ما خودمان می‌توانیم به دنیا اسلحه بفروشیم.
* حجاریان بدسلیقگی می‌کند با وی موافق نیستم
وی همچنین درباره اظهارات حجاریان مبنی بر اینکه «امیدوارم علل موجبه قبول مذاکره برای رفع تحریم‌ها با اجرای خوب برجام کماکان به قوّت خود باقی باشند تا در سطوح کلان کشور با در نظر گرفتن چشم‌اندازها هر چه زودتر، وفاق و همدلی ایجاد شود وگرنه، دلیلی باقی نمی‌ماند آقای روحانی خود را کاندیدای دوره بعد کند.» گفت: فکر می‌کنم که سعید حجاریان با همه هوشمندی‌هایی که دارد، بعضی وقت‌ها بدسلیقگی می‌کند. نه؛ من موافق نیستم و معتقدم اساساً طرح این موضوع برای حسن روحانی در شرایط فعلی مناسب نیست.
* اصلاح‌طلبان روحانی را طلاق نمی‌دهند
زاهد در پایان این گفت‌وگو تصریح کرد: هیچ فرضی برای طلاق اصلاح‌طلبان از دولت آقای روحانی متصور نیست چراکه این از آن ازدواج‌های الهی است که به‌هیچ‌وجه طلاق بر آن جاری نمی‌شود؛ ما در اینجا به سنت کاتولیک‌ها عمل می‌کنیم؛ طلاق حرام و ناشدنی است.