جدایی بنیاد شهید از بنیاد جانبازان بهتر از ادغام

به گزارش خبرنگار مهر، مجتبی رحماندوست در سال 1333 در شهر همدان به دنیا آمد و در سال 1351 به تهران نقل مکان کرد و در دبیرستان هشترودی تا مقطع دیپلم ریاضی ادامه تحصیل داد و در سال 1352 موفق شد در کنکور سراسری در رشته مهندسی راه و ساختمان در دانشکده فنی دانشگاه تهران قبول شود.

او در سال 1358 از دانشگاه تهران فارغ التحصیل و در مشاغلی مانند پخش سیمای جمهوری اسلامی، تولید رادیو، گزینش نیروی امور تربیتی و آموزش و پرورش تهران و سازمان سیاسی ایدئولوژیک ارتش فعالیت کرد.

رحماندوست در سال 1362 از طریق مسجد محل به صورت بسیجی به جبهه اعزام شد و در مهرماه همان سال به درجه رفیع جانبازی از ناحیه پا و دست نائل شد ولی مجروحیت مانع از مطالعات وی نشد و در حوزه علمیه ادامه تحصیل داد و در دانشگاه نیز دکترای تخصصی خود را اخذ کرد.

مجتبی رحماندوست از سال 67 به عنوان معاون فرهنگی و اجتماعی بنیاد جانبازان فعالیت خود را آغاز کرد و در سال 69 دفتر هنر و ادبیات ایثار را تشکیل داد و به عنوان مشاور رئیس بنیاد مستضعفان و جانبازان فعالیت خود را ادامه داد تا اینکه از سال 74 تا 80 مدیر کارگاه قصه و رمان حوزه هنری و از سال 80 تا 85 سرپرست مرکز آفرینشهای ادبی و حوزه هنری بود.

رحماندوست امروز در حالی به عنوان دبیرکل جمعیت دفاع از ملت فلسطین و دانشیار دانشگاه تهران خدمت می کند که تجربه و پیشینه 13 سال مشاور امور ایثارگران رئیس جمهوری و ریاست شورای مشاوران وزرا در امور ایثارگران را در کارنامه خود دارد و هم اکنون عضو فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران و همچنین عضو هیئت امنای بنیاد ادبیات داستانهای ایران است و تا کنون 12 عنوان کتاب از وی منتشر شده است.

روایت رحماندوست از ایجاد جایگاه مشاور امور ایثارگران ریاست جمهوری

مجتبی رحماندوست در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد تولد مشاوران ایثارگران در ریاست جمهوری و سازمانهای دولتی می گوید: در سال 67 رئیس وقت بنیاد شهید از امام خمینی(ره) درخواست کرد که امور جانبازان را از بنیاد شهید منتزع کنند که نخست وزیر وقت دستور داد با امکانات بنیاد مستضعفان امور جانبازان را مدیریت و اداره کنید و یک قائم مقام در امور جانبازان منصوب کرد. در آن دوران بیشتر از جانبازانی که در حوزه فرهنگی و اجتماعی فعال بودند در مجموعه مدیریتی این تشکیلات استفاده می شد و من به عنوان معاون فرهنگی اجتماعی این تشکیلات جدید انتخاب شدم.

پس از 9 سال همین شخصی که قائم مقام نخست وزیر در امور جانبازان بود به عنوان دبیرکل سازمان امور اداری و استخدامی کشور منصوب شد. در همان زمان یادم هست نیمه دوم سال 1376 روزنامه اطلاعات احکام 25 نفر مشاوران رئیس جمهور وقت را در گروههای چهارنفره اعم از گروه مشاوران اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و… منتشر کرد و من چون زمانی معاون بودم با او تماس گرفتم و گفتم: اسامی تمامی گروه مشاوران را دیدم ولی جای یک گروه خالی است و آن گروه مشاوران امور ایثارگران ریاست جمهوری است. که اتفاقا آنها هم چهار رسته اند و من پیشنهاد دادم یک جانبازٰ یک آزاده یک رزمنده و یک فرزند شهید با حکم رئیس جمهور گروه مشاوران امور ایثارگران را تشکیل دهند.

وی هم پیشنهاد من را به رئیس جمهور منتقل کرد و رئیس جمهور وقت هم موافقت کرد که گروه چهار نفره مشاوران ایثارگران تشکیل شود که ظاهرا دفتر رئیس جمهور با تشکیل این گروه موافقت نکرد و نهایتا با اینکه قصد ارجاع این مسئولیت به خودم نبود بنده را در زمستان 1376به عنوان مشاور رئیس جمهور در امور ایثارگران تعیین کرده و نخستین مشاور رئیس جمهور در امور ایثارگران پس از گذشت 20 سال از انقلاب تعریف شد. البته ابتدا این عنوان نبود بلکه مشاور امور فرهنگی بود که شرط من عنوان مشاور امور ایثارگران بود که مورد تائید قرار گرفت.

فعالیت 2 هزار مشاور امور ایثارگران در سازمانهای دولتی کشور/ برخی ادارات زیر بار مشاور امور ایثارگران نرفتند

رحماندوست اظهار داشت: در دوران دفاع مقدس تمامی مسئولان و وزار معاون امور جنگ داشتند و این بدان منظور بود که در هر لحظه و هر زمان این معاونان بودند که ساز و کار تامین امکانات، تسهیلات و نیرو برای پشتیبانی از جنگ را دنبال می کردند و به مسئولان متذکر می شدند.

برای همین پس از انتصابم به عنوان مشاور امور ایثارگران ریاست جمهوری به سراغ وزرا رفتم و گفتم: شما در حوزه مسئولیت خود هم با ایثارگران در ارتباط هستید و هم بخشی از کارکنانتان ایثارگر هستند و باید به این قشر از جامعه توجه ویژه ای داشته باشید و یک نفر باید این مورد را دائما در مجموعه وزارتخانه متذکر شده و امور ایثارگران را دنبال کند برای همین هر وزیر باید یک مشاور امور ایثارگران هم داشته باشد. تا در پیچ و خم زندگی روزمره به فراموشی سپرده نشوند.

و نتیجه آن شد که از سوی دبیرکل سازمان امور اداری و استخدامی کشور ابلاغیه ای مبنی بر انتصاب مشاور امور ایثارگران در وزارتخانه ها صادر شد و پس از دو سال با انتصاب مشاوران وزرا در امور ایثارگران شورای مشاوران وزرا در امور ایثارگران تشکیل شد و برای اینکه این که عناوین ظاهری نباشد و با ساختار و برنامه پیش برود آیین نامه تشکیل شورای مشاوران وزرا در امور ایثارگران را به دولت ارائه کردم که در هیئت وزیران تصویب شد.

پس از تصویب شورا به سراغ استانداران فرمانداران و روسای دانشگاهها و مدیران کل سازمانها در استانها رفتیم و امروز تمامی استانداران و حتی مدیران کل سازمانها در استانهای کشور مشاور امور ایثارگران دارند که شاید حدود دو هزار مشاور امور ایثارگران در سازمانهای دولتی و حتی قوه قضائیه و قوه مقننه و مجمع تشخیص مصلحت نظام در حال فعالیت هستند. گرچه متاسفانه بعضی از ادارات کل با سازمانهای استانی در حال  حاضر به مشاور یا رابط ایثاگران ندارند.

انتخاب مشاوران وزرا در امور ایثارگران شرایط و ضوابط دارد

رحماندوست در پاسخ به این پرسش که آیا مشاور رئیس جمهور در امور ایثارگران در انتخاب مشاوران وزرا در امور ایثارگران دخیل است گفت: انتخاب مشاوران دستورالعمل و آیین نامه خود را دارد و یکی از این شروط این است که مشاور ترجیحا باید از خانواده ایثارگر بوده و آنقدر مورد قبول مسئول یا وزیر باشد که درب اتاق وزیر به روی ایشان همیشه باز باشد.

البته می توان گفت این انتخابها اکثرا از سوی مسئولان انجام شده و بعضا با مشاور رئیس جمهوری بوده است.

پست مشاور رئیس جمهور در امور ایثارگران پس از 13 سال سلیقه ای حذف شد

رحماندوست در پاسخ به این پرسش که چرا پس از 13 سال تلاش شما برای بقای عنوان مشاور رئیس جمهور در امور ایثارگران این پست و عنوان سال گذشته حذف شد گفت: معمولا پستهای مشاور قائم به شخص است و مستند به حکم قانونی نیست. رئیس جمهور از سال گذشته پایان کار مشاور رئیس جمهور در امور ایثارگران را اعلام کرد.

وی افزود: حذف این عنوان سلیقه ای بود. البته صحیح نمی دانم در مورد این مساله گفتگویی داشته باشم.
ولی پس از حذف مشاور امور ایثارگران ریاست جمهوری رئیس بنیاد شهید حکم مشاور عالی به بنده دادند قبلا هم ریاست شورای مشاوران امور ایثارگران وزارتخانه ها را برعهده داشتم. که البته برای آمادگی حضور در صحنه خدمتی دیگر از هر دو سمت فوق استعفا کرده ام.

جدایی بنیاد شهید از بنیاد جانبازان بهتر از ادغام آنها است

مشاور رئیس جمهور در امور ایثارگران در دولتهای هفتم، هشتم و نهم و دهم در پاسخ به این پرسش آیا ادغام بنیاد شهید با بنیاد مستضعفان و جانبازان و ستاد آزادگان به صلاح جانبازان بوده است گفت: من هم زمان استقلال هر دو بنیاد را دیدم و هم زمان ادغام آنها که در مجموع به طور کل می توان گفت که اگر این دو نهاد جداگانه فعالیت می کردند بهتر بود.

بنیاد شهید دقیقترین آمار ایثارگران را دارد/ باید آمارها به مردم اعلام شود

رحماندوست در مورد اینکه چرا آمار صحیح و دقیقی از تعداد جانبازان قطع نخاع، شیمیایی، رزمندگان، شهدا و ایثارگران در اختیار جامعه، رسانه ها و کارشناسان قرار ندارد گفت: من شک ندارم که بنیاد شهید تمامی این آمارها را در اختیار دارد که در جزوات کوچکی در اختیار مدیران ارشد خود قرار می دهد. ولی اینکه چرا نباید این اطلاعات در اختیار عموم قرار بگیرد انتقاد شما وارد است زیرا به اعتقاد من اگر این شفاف سازی در ارائه آمار ایثارگران کشور رخ دهد اتفاق حادی نمی افتد. شاید هم اعلام شده و من و شما خبر نداریم.

قانون می گوید رزمنده شیمیایی با تائید یگان اعزام کننده جانباز محسوب می شود/ این قانون اجرا نمی شود

مشاور سابق رئیس جمهور در امور ایثارگران در مورد انتقاد بسیاری از جانبازان مبنی بر تعیین درصدهای پایین جانبازی و محرومیت از خدمات و تسهیلات بنیاد شهید گفت: بر اساس آیین نامه مفصل و جامع تعیین درصد جانبازی، نظر پزشک مقدم است و پزشک و کمیسیون پزشکی است که درصد جانبازی را تعیین می کند.

ولی اینکه می گوئید امروز اگر شخصی جانبازی اش در نزد افراد موثق و فرماندهان دوران دفاع مقدس احراز شود ولی صورت سانحه جانبازی و مدارک بالینی همزمان نداشته باشد شامل درصد جانبازی نمی شود کاملا غیرقابل دفاع است زیرا بر اساس قوانین بودجه در سالهای اخیرتاکید شده است که اگر رزمنده ای از سوی واحدی به جبهه اعزام شده بود و واحد اعزام کننده اعلام کرد که این رزمنده در جبهه جنگ شیمیایی شده است ولو اینکه مدارک نداشته باشد باید تحت پوشش خدمات درمانی قرارگیرد.

مدیران اگر مدیر باشند جانبازان زیر 25 درصد هم می توانند زندگی کنند

رحماندوست گفت: بنای ارائه امتیاز و تسهیلات به جانبازان صرفا بر مبنای درصد جانبازی کار اشتباهی بود زیرا نیاز جانباز تنها به تناسب درصد نیست بلکه مواردی مانند وضعیت تاهل، شرایط زندگی، شغل و درآمد و... در ارائه خدمات به جانبازان باید لحاظ شود. یادم است زمانی می گفتند به جانبازان زیر 25 درصد نگوئید جانباز بلکه آنها مجروح جنگی هستند. در حالی که بسیاری از جانبازان 25 درصد توانایی انجام کار را ندارند.

وی در پاسخ به این پرسش که هم اکنون کمیته امداد تعداد زیادی از جانبازان را تحت عنوان ناتوان و نیازمند تحت پوشش خود قرار داده و آیا نیازایجاد کمیته ویژه رسیدگی به جانبازان زیر 25 درصد است گفت: اگر مدیران ما به درستی مدیریت کنند نیازی به ایجاد کمیته حمایت از جانبازان نیازمند یا زیر 25 درصد نیست.

پس از 20 سال تلاش عنوان ایثارگر برای رزمندگان قانونی شد

رحماندوست در پاسخ به این پرسش که در دوران مسئولیت خود برای تصویب کدام قانون بیشتر وقت گذاشته اید گفت: بسیاری از برنامه ها و طرح ها وقت و انرژی زیادی گرفته است که به عنوان مثال می توان گفت که: بنیاد شهید گروه هدف خود را جانباز، آزاده و خانواده شهید تعریف کرده بود و هیچگاه رزمندگان را به عنوان خانواده ایثارگر جزو جامعه هدف خود نکرده است. حتی یکبار در کمیسیون اجتماعی مجلس معاون حقوقی وقت بنیاد شهید گفت: ما معتقدیم که هر رزمنده ای که در جنگ شهید یا مجروح یا اسیر شد ایثارگر است و هر رزمنده ای که سالم ماند ایثارگر نیست! که من با اعتراض به این مطلب گفتم این خلاف قرآن، دین و خلاف عرف بین المللی است و جلسه را ترک کردم. و این اعتراض و مقاومتها موجب شد که در قانون برنامه پنجم توسعه و در ابلاغ سیاستهای کلی نظام توسط مقام معظم رهبری به ایثارگر بودن رزمندگان با خانواده های آنان تصریح شد. و امروز در کشور کسی نمی تواند بگوید که رزمندگان ایثارگر نیستند. گرچه این موضوع در تعدادی از قوانین و مقررات سالهای قبل هم وجود داشت ولی معمولا رزمندگان از لحاظ ایثارگر محسوب شدن مورد کم لطفی بوده اند.

وی در مورد مواردی که هنوز اجرایی نشده است گفت: سالها به دنبال سازمان یا نهادی هستیم که امور رزمندگان دفاع مقدس را اداره و مدیریت کند که هنوز موفق نشدیم. و امیدواریم ستاد کل به اقدام و بنای خود مبنی بر تشکیل سازمان رزمندگان تحقق بخشد.

NGO های ایثارگری در جایگاه خود قرار ندارند

مشاور رئیس جمهور در امور ایثارگران در دولتهای هفتم، هشتم و نهم و دهم در پاسخ به این پرسش که آیا سازمانهای مردم نهاد در حوزه ایثارگری را چگونه تحلیل می کنید گفت: سازمانهای مردم نهاد در حوزه ایثارگری در جایگاه واقعی خود قرار ندارند زیرا این ذهنیت مبهم وجود دارد که وقتی خود نظام و دولت پیگیر حقوق ایثارگران است دیگر نیازی به فعالیت NGO ها نیست.

وی افزود: به دعوت وزیر مجاهدین الجزایر برای بازدید از امور ایثارگران به الجزایر سفر کردم این کشور در سال 1962 با اخراج فرانسویان اشغالگر از کشورشان به پیروزی رسیدند و در آنجا مشاهده کردم که پنج NGO بزرگ با تشکیل کنگره های عظیم و تهیه برنامه پنجساله وزرات مجاهدین را تشکیل دادند.

سینما و تلویزیون در حد دفاع مقدس نبوده است

رحماندوست در مورد بحث ترویج ایثار و شهادت در سطح جامعه گفت: در بخش رسانه ها تنها چند رسانه رسالت خود را در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت ایفا کرده اند ولی بسیاری از روزنامه ها و حتی خبرگزاریها حتی یک وصیتنامه شهید را ولو کوتاه کار نمی کنند و این یعنی فراموشی ایثار در بخشی از رکن چهارم کشور که مطبوعات و رسانه ها هستند.

به اعتقاد من نه سینما و نه تلویزیون در حد و اندازه دفاع مقدس ما نبوده اند در حالی که در عرصه ادبیات کارهای بهتری انجام شده است. گرچه صدا و سیما و سینما هم تلاشهای خو را کرده اند اما عظمت شهیدان و دفاع مقدس کجا و کارهای تولید شده کجا؟

-------------------

گفتگو از سید هادی کسایی زاده