به گزارش خبرآنلاین، سال‌هاست که وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح بازوی نظامی دولت‌ها بعد از انقلاب اسلامی است؛ وزارتخانه ای کلیدی با وظایفی اساسی. وزارتخانه ای که عمری نه به قدمت سال های بعد از انقلاب که سابقه ای از سال های قبل از مشروطه به بعد دارد. از روزگاری که این وزارت با نام وزارت جنگ، عملیات های نظامی را طراحی می کرد تا زمانی که در دوران نخست وزیری محمد مصدق نامش را به وزارت دفاع ملی تغییر دادند، این وزارتخانه جزو نیروهای مسلح محسوب می شده است. اما این تغییر نام آخر برای این وزارتخانه نبود؛ بطوریکه بعد از سقوط دولت مصدق دوباره نام وزارت جنگ برای آن در نظر گرفته شد و این نام تا زمان انقلاب اسلامی و تشکیل دولت موقت مهدی بازرگان باقی بود تا اینکه در دولت موقت نام آن باز هم تغییر پیدا کرد و این وزارتخانه به وزارت دفاع ملی موسوم شد.
نام وزارت دفاع در خرداد ماه سال 1363 از سوی مجلس شورای اسلامی برای این وزارتخانه برگزیده شد تا اینکه نام نهایی آن در سال 1368 و با ادغام این وزارتخانه با وزارت سپاه- که در دولت اول میرحسین موسوی تشکیل شده بود- به وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تغییر کند.
از اولین روزهای پیروزی اتقلاب اسلامی و تشکیل دولت موقت تا کنون، 13 نفر در راس وزارت دفاع قرار گرفته اند؛ وزارتخانه‌ای که گرچه در ایام جنگ وظیفه تامین نیازهای نیروهای مسلح به ویژه ارتش را بر عهده داشت اما در سالهای پس از جنگ به یکی از راهبردی ترین وزارتخانه هایی تبدیل شد که مسؤول برنامه‌ریزی، هماهنگی، پشتیبانی و توسعه توان دفاعی نیروهای مسلح ایران را بر عهده گرفت و همچنان وظیفه تجهیز نیروهای دفاعی برای مقابله با تهدیدات احتمالی بر عهده این وزارتخانه‌است.
جدول زیر نمایی از تمامی سکانداران وزارت دفاع در طول 39 سال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی است:
|
وزرای
دفاع/ |
دولت/ سال خدمت |
سوابق قبل از وزارت |
سوابق بعد از وزارت |
|
احمد مدنی/ 49 سال |
دولت موقت بازرگان/ 1357-1358 |
دریاداری در نیروی دریایی ایران |
استانداری خوزستان |
|
محمدتقی ریاحی/69 سال |
دولت موقت بازرگان/فروردین 1358 تا شهریور همان سال |
رئیس ستاد ارتش منصوب دکتر مصدق |
--- |
|
مصطفی چمران/ 48 سال |
دولت موقت بازرگان و دولت موقت شورای انقلاب/ 1358-1359 |
معاون نخست وزير در امور انقلاب |
فرمانده ستاد جنگ‌های نامنظم، نماینده اولین مجلس شورای اسلامی، عضو و نماینده رهبر در شورای عالی دفاع |
|
جواد فکوری/ 42 سال |
دولت شهید رجایی/ 1359-1360 |
*فرمانده
پشتیبانی پایگاه دوم شکاری |
به شهادت رسید |
|
موسی نامجو/ 43 سال |
دولت شهید رجایی/ 1360 |
*ریاست دانشکده افسری *فرمانده کل قوا در شورای‌عالی دفاع |
به شهادت رسید |
|
محمد سلیمی/44 سال |
دولت اول میرحسین موسوی/ 1364-1360 |
*مسئول دفتر مشاوره امام خمینی(ره) در امور نظامی و مسئول ستاد جنگ‌های نامنظم |
*فرماندهی کل ارتش * مشاور فرماندهی کل قوا در امور ارتش |
|
محمدحسین جلالی |
دولت دوم میرحسین موسوی/ 1368-1364 |
از فرماندهان عالیرتبه نیروی هوایی ارتش |
*فرماندهی نیروی هوایی سپاه * ریاست مرکز عملیات ستاد کل نیروهای مسلح * مشاور امداد هوایی رئیس جمعیت هلال احمر ایران |
|
اکبر ترکان/37 سال |
دولت اول آیت الله هاشمی‌رفسنجانی/ 1368-1372 |
استاندار ایلام *استاندار
هرمزگان |
وزیر راه و ترابری *رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان *دبیر شورای هماهنگی مناطق آزاد تجاری ایران *مشاور ارشد رئیس جمهور ایران |
|
محمد فروزنده/ 33 سال |
دولت دوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی/ 1372-1376 |
حضور در ارتش |
*از فرماندهان سپاه *رئیس بنیاد مستضعفان *عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام |
|
علی شمخانی/42 سال |
دولت اول و دوم سید محمد خاتمی/ 1384-1376 |
*فرمانده نيروي زميني قائم مقام فرمانده كل و وزير سپاه (در كابينه مهندس موسوی) *رئیس مرکز مطالعات راهبردی نیروهای مسلح *عضو شورای راهبردی روابط خارجی ایران *رئیس کمیته سیاست‌های دفاعی امنیتی شورای عالی امنیت ملی ایران *فرمانده نیروی دریایی ارتش
|
دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران |
|
مصطفی محمدنجار/49 سال |
دولت اول محمود احمدی‌نژاد/ 1388-1384 |
*مسئول ارزشيابي استان سيستان و بلوچستان *رئيس بنياد تعاون *معاون خودكفايي صنايع دفاعي *رئيس گروه جنگ افزاري سپاه پاسداران انقلاب اسلامي *عضو هيأت مديره سازمان صنايع دفاع *رئيس گروه صنايع تسليحاتي *رئيس گروه صنايع مهمات سازي و معاون برنامه ريزي و توسعه سازمان صنايع دفاع |
وزیر کشور |
|
احمد وحیدی/ 51 سال |
دولت دوم محمود احمدی‌نژاد/ 1392-1388 |
*فرماندهی قرارگاه‌های عملیاتی و اطلاعاتی سپاه *معاون طرح و برنامه و امور بین‌الملل وزارت دفاع *جانشین وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح *رئیس کمیسیون سیاسی، دفاعی و امنیتی مجمع تشخیص مصلحت نظام و ریاست کارگروه سیاسی * دفاعی و امنیتی دولت نهم در تدوین برنامه پنجم توسعه کشور |
رئیس مرکز تحقیقات راهبردی دفاعی ستاد کل نیروهای مسلح ایران |
|
حسین دهقان/ 56 سال |
دولت اول حسن روحانی/ 1392 تا کنون |
*فرمانده سپاه تهران *فرمانده منطقه یکم ثارا... و قرارگاه عملیاتی ثارا... *قائم‌مقام فرمانده نیروی هوایی سپاه * فرمانده نیروی هوایی سپاه *جانشین رئیس ستاد مشترک سپاه * قائم‌مقام وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح *مشاور عالی وزیر دفاع *معاون رئیس‌جمهور و رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران *جانشین رئیس و دبیرکل مرکز مطالعات راهبردی دفاعی نیروهای مسلح ج.ا.ایران *دبیر و رئیس کمیسیون سیاسی- دفاعی و امنیتی مجمع تشخیص مصلحت نظام |
--- |
توضیحات جدول:
* از ١٣ وزیر وزارت دفاع بعد از پیروزی انقلاب، شش وزیر اول آن فوت کرده یا شهید شده‌اند. مصطفی چمران، جواد فکوری و موسی نامجو از وزرای دفاعی هستند که به مرتبه شهادت نائل آمده اند.
* جوان ترین وزیر دفاعی در زمان وزارت محمد فروزنده و پیرترین وزیر محمدتقی ریاحی بوده اند.
*اکبر ترکان تنها فرد غیرنظامی است که به مقام وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح رسیده است.
* علی شمخانی با هشت سال بیشترین زمان وزارت را در وزارت دفاع برعهده داشته است.
*اکبر ترکان و مصطفی محمد نجار دو وزیر دفاعی بوده اند که بعد از اتمام وزارتشان به وزارت دیگری گماشته شده اند. ترکان بعد از وزارت دفاع، وزیر راه و ترابری شد و محمد نجار هم وزیر کشور.
*سازمان صنایع دفاع، سازمان صنایع هوافضا، سازمان صنایع هوایی، سازمان صنایع دریایی، شرکت صنایع المترونیک ایران، سازمان توسعه منابع انرژی، سازمان جغرافیایی، سازمان بیمه خدمات درمانی نیروهای مسلح، سازمان اتکا، موسسه آموزشی و تحقیقات دفاعی، دانشگاه صنعتی مالک اشتر و بنیاد تعاون سازمان های وابسته به وزارت دفاع هستند.
*بودجه وزارت دفاع در سال های بعد از انقلاب متفاوت بوده است که در سال 96 با رشد 27 درصدی بودجه خود به 42666904 میلیارد ریال رسیده است.