۰۱ مرداد ۱۳۹۶ - ۰۸:۴۴

بیانیه‌های ضدایرانی که پاسخ داده نشدند

ایالات متحده امریکا در هفته گذشته دو بیانیه ضد ایرانی منتشر کرد. در بیانیه نخست وزارت خارجه این کشور در گزارش سالانه وضعیت تروریسم در جهان، بار دیگر ایران را دولت اصلی حامی تروریسم توصیف کرد.
کد خبر : ۳۷۳۰۰۳
صراط: روزنامه «جوان» در یادداشتی به قلم «محمد اسماعیلی»  نوشت:  ایالات متحده امریکا در هفته گذشته دو بیانیه ضد ایرانی منتشر کرد. در بیانیه نخست وزارت خارجه این کشور در گزارش سالانه وضعیت تروریسم در جهان، بار دیگر ایران را دولت اصلی حامی تروریسم توصیف کرد و مدعی شد ایران، سوریه، یمن، عراق، بحرین و دیگر مناطق خاورمیانه را بی‌ثبات کرده است: « در سال۲۰۱۶، ایران همچنان دولت پیشتاز در حمایت از تروریسم باقی ماند.»

دربیانیه دیگر، آزادی فوری تمامی امریکایی‌هایی را که به صورت ظالمانه در ایران بازداشت شده‌اند، می‌خواهد: «نظام ایران همچنان به بازداشت شهروندان امریکایی و خارجی به دلایل امنیت ملی ادامه می‌دهد.»  این کشور در یک روال تثبیت شده در چند سال اخیر خواهان آزادی سران غائله سال۸۸ می‌شود و درشرایطی که یکی از رفتارهای ثابت دستگاه سیاست خارجه امریکا حداقل طی چهار سال اخیر، انتشار بیانیه ضد ایرانی با محوریت «تروریسم» و «حقوق بشری»است، تاامروز از سوی وزارت امور خارجه کشورمان باپاسخ درخور و متناسبی همراه نبوده است.

هدف امریکا از صدور اینگونه بیانیه‌ها را می‌توان با استناد به اصول ومبانی حقوق بین‌الملل مورد مداقه قرار داد و به چگونگی ضرورت پاسخ‌دهی مناسب دستگاه دیپلماسی کشورمان پرداخت.

۱‌ـ‌ جایگاه عرف در حقوق بین‌الملل بسیار حائز اهمیت است تا آنجایی که یکی از منابع اصلی حقوق بین‌الملل را عرف تشکیل می‌دهد، مارک‌ رگلاند درباره نقش عرف در حقوق بیان می‌کند: «در حقیقت‌ عرف‌ منبع‌ اول‌ حقوق‌ و نخستین‌ مظهر آن است‌.» یا ماده ۳۸ اساسنامه دیوان بین‌المللی دادگستری عرف را ازمنابع مهم حقوق بین‌الملل به شمار آورده که نشان می‌دهد عرف نقصان ناشی از عدم تصویب معاهده یا فقدان حقوق قراردادی را برطرف می‌کند و رفتار و عکس‌العمل دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی در روابط بین‌الملل و در مواجهه با پدیده‌های مختلف را اعتبار و وجاهت مهمی می‌بخشد.

«تکرار اعمال یا رفتار مشابه توسط تابعان حقوق بین‌الملل که به‌تدریج در روابط متقابل آنها با یکدیگر جنبه حقوقی و قدرت الزامی پیدا کرده است و در نتیجه اعتبار و ارزشی برابر با قاعده حقوقی مدون دارد»به عنوان یکی از تعاریف عرف بین‌المللی است و زمانی که رفتار تکرارپذیر امریکایی‌ها را در قالب این تعریف مورد سنجش قرار دهیم می‌توان اصرار دستگاه سیاست خارجه این کشور بر تکرار «بیانیه‌های ضدایرانی» را تا حدود بسیاری درک کرد.

عرف در حقوق بین‌الملل مهم‌تر از حقوق داخلی است چراکه واضعان حقوق بین‌الملل ‌ـ‌ کشورها و سازمان‌های بین‌المللی‌ـ‌ با رفتار یک شکل خود در ایجاد قواعد عرفی مشارکت مستقیم دارند و همچنان نظام حقوق بین‌الملل می‌تواند کمبود قواعد معاهده‌ای را پوشش و پاسخ دهد.

۲‌ـ‌ بر پایه کاربرد و کارکرد عرف بین‌الملل دولت امریکا سه هدف عمده را همچنان مورد توجه قرار داده است:

۲‌ـ‌ ۱جمهوری اسلامی ایران باید همچنان تحت فشار تحریم‌های بین‌المللی قرار گیرد وبا توسعه این تحریم‌ها مجبور به تغییر رفتار شود و مواضع خود را در مقابل خواسته‌های بین‌المللی امریکا تعدیل کند که باید از آن تحت عنوان «استانداردسازی»رفتار ایران یاد کرد که براساس آن انتشار مستمر بیانیه‌های ضدایرانی به‌ویژه با محوریت«حقوق بشر» و «تروریسم»مورد توجه قرار گرفته تا انتشار آن بتواند زمینه شکل‌گیری عرف بین‌المللی و پس از آن ایجاد یک قاعده حقوقی را شکل دهد.

۲‌ـ‌ ۲« حفظ جایگاه متهم»برای ایران یا نگه داشتن کشورمان در مقام«دفاع»می تواند علاوه برآنکه برای جامعه جهانی ذهنیت‌سازی کرده، می‌تواند تمرکز ایران برای نقش‌آفرینی در تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی را مخدوش و توان ایران را صرف امور دفاعی و رفع اتهام از خود کند.

۳‌ـ‌ ۲معرفی کردن ایران به عنوان کشوری که اقداماتش«ضد صلح، ثبات و امنیت بین‌المللی»است می‌تواند «ایران هراسی»قبل از امضای برجام راکه تاحدودی درحال فروکش کردن بود، احیا کند و مانع بهره برداری ایران از آن شود. به صورتی که با تکرار ادعاهای رسمی مبنی بر فعالیت‌های ضد حقوق بشری ایران در داخل و خارج از کشور، ایران را بدون برجام و با برجام خطرناک معرفی و باتکرار این گونه ادعاها کشورمان را به عنوان نخستین عامل بی ثباتی معرفی کند.

۲‌ـ‌ ۴تفسیر یک جانبه از متن برجام و قطعنامه۲۲۳۱مبنی بر نقض برجام از سوی ایران‌ که در۱۰روز اخیرمورد توجه مقامات این کشور قرار گرفته است‌، را باید به لیست اهداف‌ امریکایی‌ها افزود. به نظر می‌رسد تصریح رئیس‌جمهور و وزیرامورخارجه کشورمان مبنی برنقض متن برجام وتهدید به کناره‌گیری کشورمان از این توافق، مقامات امریکایی را به این باور رسانده که برخلاف گزارش‌های متوالی سازمان انرژی اتمی، مدعی نقض روح برجام و قطعنامه توسط ایران شوند تا به‌واسطه آن برگ متقابلی را دربرابر«رفتار تغییر کرده»طرف ایرانی روی میز قرار دهد؛با این تفسیرکه می‌توان قدرت چانه‌زنی ایران را کاهش داد و دولت ایران را از پیگیری نقض برجام منصرف کرد.

۳‌ـ‌ همانطور که بارها تأکید شده است اقدام مناسب جهت مقابله با تاکتیک‌ها و رویه‌های حقوقی‌ـ‌ سیاسی امریکا، پویاتر شدن وزارت امورخارجه در مقابل اینگونه اقدامات است؛به عنوان نمونه دستگاه دیپلماسی کشورمان باید در مقابل بیانیه‌های ضدایرانی بیانیه مشابه داده، به صورت مستدل و مدلل اقدامات حاکمیت درباره حصر سران فتنه یا زندانی کردن جاسوسان امریکایی را مطابق با قوانین جاری کشور عنوان کند و رفتارهای اینچنینی امریکا را خلاف«اصل عدم مداخله در امور داخلی کشورها» به‌عنوان یکی از اصول بنیادین حقوق بین‌الملل معرفی کند.
برچسب ها: صراط