۱۹ شهريور ۱۳۹۶ - ۱۸:۰۴

یکسان‌سازی نرخ ارز معطل 64 ردیف کالا و خدمات

یکی از مسیرهایی که بانک مرکزی برای یکسان‌سازی نرخ ارز طی کند، حذف کالاهای مشمول ارز مبادله‌ای است و بررسی اقلام مشمول دریافت ارز مبادله‌ای نشان می‌دهد، حذف بخش عمده این کالاها و خدمات تاثیری در سبد هزینه‌ای خانوارها ندارد.
کد خبر : ۳۷۹۴۷۲

صراط: روز چهارشنبه بانک مرکزی سهمیه ارز مبادله‌ای برای مسافرت خارجی را حذف کرد و این اقدام به عنوان یکی از نشانه‌های خیز بانک مرکزی برای یکسان‌سازی نرخ ارز ارزیابی شد.

به گزارش فارس یکی از اقداماتی که بانک مرکزی برای یکسان‌سازی نرخ ارز باید انجام دهد، حذف تدریجی کالاها و خدمات مشمول ارز رسمی یا همان مبادله‌ای است.

هم‌اکنون نرخ مبادله‌ای یا به عبارتی دولتی دلار 3332 تومان و نرخ بازار بیش از 3900 تومان است. بانک مرکزی از سال 91 تاکنون به برخی کالاها و خدمات، ارز با نرخ مبادله‌ای پرداخت کرد که البته به تدریج از تعداد کالاهای مشمول کاسته شده است.

بررسی آخرین فهرست اقلام مشمول ارز مبادله‌ای نشان می‌دهد، حذف تعداد قابل توجهی از این کالاها از فهرست دریافت ارز مبادله‌ای، فشار چندانی به بخش تولید و سبد مصرفی خانوارها وارد نمی‌کند.

در واقع می‌توان فهرست کالاهای مشمول را به تناسب اولویت حذف، به سه بخش تقسیم کرد. در واقع اولویت اول و دوم، می‌توانند در اولویت حذف قرار گیرند و اولویت سوم، در آخرین مرحله حذف شود. اولویت اول و دوم اقلامی هستند که به هیچ وجه جزء نیازهای اساسی نیست و حذف آن از فهرست کالای مشمول، فشار هزینه‌ای را بر دوش اقشار کم درآمدوارد نمی‌کند و می‌تواند در اولویت اول حذف قرار گیرد.

اولویت اول: ابریشم پیله، ابریشم خام، ضایعات ابریشم، کره و سایر چربی‌ها، کره، دانه کاکائو، غلاف کاکائو، خمیر کاکائو، کره کاکائو، پودر کاکائو، ماست (با توجه به حجم تولیدات داخل کشور) سموم کشاورزی، سبزیجات غلاف‌دار و مواد اولیه سموم کشاورزی.

اولویت دوم حذف: ماشین‌آلات و دستگاه‌های باغبانی، ماشین آلات خطوط تولید، قطعات و اجزای کامیون و اتوبوس، سموم کشاورزی و مواد اولیه سموم کشاورزی، ماشین آلات درجه بندی و پاک کرده محصولات کشاورزی، انواع کمباین، تراکتور، آب پنیر، روغن ذرت خام، روغن CBS، CBE ، CBR، لاکتوز بی‌آب، لاکتوز و شربت لاکتوز، پنیر- اخال پنیر، پنیر حلاجی شده.

اولویت سوم حذف: داروهای پزشکی، واکسن‌­های دامپزشکی، دانه غلاف، دانه پنیر، روغن پنیر، چای، جو دوسر، برنج، جوجه یک روزه گوشتی، جوجه یک روزه تخم‌گذار، جوجه یک روزه، جوجه یک روزه گوشتی بوقلمون، جوانه ذرت، روغن زیتون و اجزای آن، روغن خام پنبه دانه، روغن خام کنجد.

پرداخت ارز مبادله‌ای به این کالاها در شرایطی انجام می‌شود که به گفته سید کمال سید علی معاون اسبق ارزی بانک مرکزی،محصول نهایی بخش عمده این کالاها متناسب با قیمت بازار و ارز آزاد به فروش می‌رسد و در اغلب موارد، رانت مابه‌التفاوت نرخ ارز رسمی و بازار عاید واردکننده می‌شود.

ردیف شماره تعرفه نام کالا
1 0404000 آب پنیر
(ماده اولیه صنعت تولید شیرخشک اطفال)
2 15152100 روغن خام ذرت
3 15162000 روغن CBS- عدم کفایت تولید داخلی
4 15162020 روغن  CBE ، CBR- عدم کفایت تولید داخلی
5 17021100 لاکتوز بی‌آب
(ماده اولیه صنعت تولید شیرخشک)
6 17021900 لاکتوز و شربت لاکتوز- عدم تولید داخلی
7 52010000 پنیر- اخال پنیر، پنیر حلاجی شده
8 50020000
50010000
ابریشم پیله، ابریشم خام، ضایعات ابریشم
9 50030000 ابریشم خام
10 0405 کره و سایر چربی‌ها
11 12-30042011
30045011
30041012
داروهای پزشکی
12 30023010 واکسن‌­های دامپزشکی
13   کره
14   شکر خام
15 18100 دانه کاکائو
16 18200 غلاف کاکائو
17 1830 خمیر کاکائو
18 18040000 کره کاکائو
19 18500 پودر کاکائو
20 1104 دانه غلاف (به جز انواع گندم و جو دامی)
21 1107 ماست
22 1207 دانه پنیر
23 15122100 روغن پنیر
24 15122900 روغن 
25 0713 سبزیجات غلافدار (حبوبات)
26 0902 چای
27 1004 جو دوسر
28 1006 برنج
29 01051150 جوجه یک روزه گوشتی
30 01051160 جوجه یک روزه تخم‌گذار
31 010511190 جوجه یک روزه
32 01051220 جوجه یک روزه گوشتی بوقلمون
33 8433 انواع کمباین
34 87019010 تراکتور
35 87013010 تراکتور 
36 87019040 تراکتور
37 8432
8436
ماشین‌آلات و دستگاه‌های باغبانی 
38   ماشین آلات خطوط تولید
39  

قطعات و اجزای کامیون و اتوبوس

40   سموم کشاورزی و مواد اولیه سموم کشاورزی
41 8437 ماشین آلات درجه بندی و پاک کرده محصولات کشاورزی
42 11043000 جوانه ذرت
43 15091090 روغن زیتون و اجزای آن
44 15122100 روغن خام پنبه دانه
45 15155000 روغن خام کنجد

این حذف تدریجی براساس ضریب اهمیت، می‌تواند برای حوزه خدمات قابل اجرا است. به استثنای ارز درمانی، تقریبا باقی ردیف‌ها قابل حذف است.  

ردیف عنوان
1 ارز درمانی
2 ارز ماموریت
3 ارز دانشجویی
4 فروش ارز بابت فرصت‌های مطالعاتی و هزینه‌های درمانی اعضای هیئت علمی
5 انتقال ارز بابت تحت عضویت و حق ثبت نام در سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی  و محافل علمی و هزینه چاپ مقالات علمی
6 هزینه شرکت در نمایشگاه‌های خارج از کشور
7 فروش/انتقال حق‌الوکاله در رابطه با دعاوی خارجی
8 بابت اصل و سود سرمایه‌گذاری خارجی
9 بابت کارمزدها
10 هزینه دفاتر خارج از کشور
11 هزینه اجاره و اشتراک شبکه‌های اطلاعاتی (اینترنت، رویتر و ...)
12 هزینه برگزاری همایش‌های بین المللی 
13 هزینه انجام آزمایش‌های علمی و فنی، انتشار آگهی درخارج از کشور و دریافت گواهی‌های بین المللی (استاندارد، کیفیت و ...)
14 هزینه خرید امتیاز پخش فیلم و دریافت‌های ماهواره‌ای و ارتباطی
15 فروش ارز بابت هزینه‌های سوخت، ناوبری، هندلینگ ، لندینگ، حقوق خدمه‌ خارجی و حق بیمه شرکت‌های هواپیمایی ایرانی 
16 فروش و انتقال ارز بابت هزینه‌های شرکتهای بیمه ایرانی
17 فروش ارز به شرکتهای منتخب برای اعزام زایرین به عمره مفرده و عتبات عالیات(عراق)
18 هزینه ثبت نام جهت شرکت در آزمون‌های بین‌المللی از جمله TEFL ،IELTS، GRE و... که توسط سازمان سنجش و آموزش کشور در داخل کشور برگزار می‌گردد
19 فروش ارز جهت بازپرداخت تسهیلات اعطایی از محل حساب ذخیره ارزی (دولتی و خصوصی)، فاینانس غیر خود گردان، بانک توسعه و تجارت (اکو)، بانک جهانی و بانک توسعه اسلامی

بر اساس این گزارش یکی از مهمترین چالش‌های اقتصاد ایران که جزو اصلاحات ساختاری آن نیز به شمار می‌رود یکسان سازی نرخ ارز است، اقدامی که به گفته بسیاری از فعالان اقتصادی از سرمایه‌گذاری خارجی گرفته تا ثبات و بازار و تولید هم اکنون هزینه‌های فقدان آن را می‌پردازند، اختلافی که در حال حاضر در نرخ دلار 16 درصد بوده و در سایر ارزها نیر در بدبینانه‌ترین حالت نمی‌تواند بیش از 20 درصد باشد، حال این سوال مطرح است که حذف این حداکثر 20درصد تفاوت قرار است چه شوک و تکانه‌ای را به اقتصاد ایران وارد کند، آنهم در شرایطی که اقتصاد کشور در سال‌های گذشته جهش نرخ ارز از 1226 و 3 تا 4000 هزار تومان را از سر گذرانده است.

اختلاف کنونی نرخ ارز دولتی و بازار آزاد فرصت طلایی است که انتظار می‌رود سیاست‌گذاران پولی و اقتصادی تنها با اندکی شهامت بهترین نتیجه را از آن بگیرند،حال باید منتظر و ماند و دید بانک مرکزی دولت دوازدهم قادر خواهد بود شاخ این غول پوشالی را بشکند.