نگاهي به زندگي ميشل عفلق/پدر معنوی صدام،از تولد تا مرگ+عکس
خبرگزاري فارس نگاهي گذرا به زندگي بنيانگذار اين حزب داشته كه در پي آمده است.
* تحصيل در فرانسه، كودتاي نافرجام در سوريه
ميشل عفلق در سال1910 در دمشق و در خانوادهاي مسيحي از شاخه ارتدوكس يوناني زاده شد، در دوران جواني به فرانسه رفت و در رشته حقوق به تحصيل پرداخت. عنوان شده كه در طي اين دوران تمامي تفكرات عفلق در خصوص حزب بعث و نيز ايده رهبري جهان عرب به وي ديكته شده است.
وي پس از گذراندن تحصيلات تكميلي در فرانسه به سوريه بازگشت و در سال 1949 به عنوان وزير آموزش و پرورش برگزيده شد و تا چند سال در اين منصب باقي ماند.
گفته ميشود كه عفلق در جهت يگانگي و مليگرايي تند اعراب و رهايي از استعمار غربي تلاش زيادي كرد. وي پس از آن در پي فشارهاي سياسي از سوريه رفت، اما در سال 1954 به آن كشور بازگشت و نقش مهمي را در اتحاد با مصر در سال 1958 ايفا كرد، اما در نهايت به دليل عدم موفقيت در ايجاد يك كودتا در سوريه به دليل قدرت نظامي در اين كشور مجبور به فرار از سوريه به عراق شد.
* تاسيس حزب بعث
عفلق نظريهپرداز و آغازگر حزب بعث سوسيالست عرب (حزب العربي الاشتراكي) بود كه با كمك «صلاحالدين بيطار» اين حزب را تأسيس كرد، اين حزب كه در سال 1946 تأسيس شده بود با شعار قوميت گرايي عربي، جوانان كشورهاي عرب را به خود جذب كرده بود. او كه اين حزب را براي تقابل با جريانهاي اسلامگرا مانند اخوان المسلمين با كمك صلاح البيطار، اكرم الحوراني و شبلي العيسمي تشكيل داد و شاخههاي متعددي را در برخي كشورهاي عربي از جمله عراق پايهريزي كرد.
* به دست گرفتن قدرت در عراق
عفلق در سال 1963 با كمك حسن البكر، عبدالسلام عارف و صدام حسين طي كودتايي قدرت را در عراق به دست گرفت و بعدها با قدرتگيري صدام حسين در عراق تبديل به رهبر معنوي اين حزب (البته در ظاهر و نه به صورت واقعي) شد.
وي پيوندي با حكومت بعثي نداشت و برغم ناهمگوني انديشه حزب بعث عراق با افكار عفلق و به علت فشارهايي كه از سوي سوريه به عراق وارد شد، صدام، جايگاه خوبي را در حزب بعث عراق به وي داد تا بدين وسيله حزب بعث عراق را نسبت به حزب بعث سوريه قويتر كند. اين در حالي بود كه حزب بعث عراق به اعتراضات حزبي فراوان عفلق اهميت نميداد.
منصور تاراجي روزنامه نگار ايراني كه در زمان كودتاي حزب بعث در عراق و به قدرت رسيدن بعثيها و عفلق در اين كشور حضور داشت در مصاحبهاي به عفلق، وي را فردي بسيار مشكوك دانست كه در ظاهر حامي وحدت جهان عرب است، اما در پشت پرده عليه آنها توطئه ميكند.
تارجي همچنين گفته بود، اين مرد به طور پنهاني نقش ويران كنندهاي در جهان عرب دارد و خود را حامي پيشرفت اعراب ميداند.
سرانجام به دليل قدرت خواهي روز افزون صدام حسين كه خواستار در دست داشتن تمام قدرت در عراق بود در يك حادثه مشكوك سقوط هواپيما در سال 1989 و در سن 79 سالگي كشته شد و دولت عراق، مراسم سوگواري باشكوهي براي وي برپا كرد.
* عفلق؛ رهبر اتحاد جهان اسلام يا عامل غرب در نابودي آن
بسياري او را يك مسيحي و حتي عامل غرب و به خصوص صهيونيسم براي تفرقه و نابودي جهان اسلام ميدانند چرا كه انديشههاي او بيشتر بر پايه پان عربيسم بود تا وحدت اسلامي و به پيامبر اسلام، اول به عنوان يك عرب مينگريست و نه عنوان پيامبر يك دين وحدت بخش.
هرچند «اياد عفلق» فرزند ميشل عفلق بعدها ادعا كرد كه پدرم در خانوادهاي مسيحي به دنيا آمد اما در سال 1980 ميلادي وي نامهاي به صدام نوشته بود كه در آن آمده است «اگر برايم اتفاقي افتاد، مسلمان مردهام و گواهي ميدهم كه خدايي جز خداي يگانه نيست و حضرت محمّد (ص) نبي و پيامبر خداست».
انديشههاي عفلق كه مهمترين آنها در كتاب «في سبيل البعث» گرد آمده است سالها در دانشگاههاي عراق و در زمان قدرت حزب بعث تدريس ميشد.