به گزارش صراط،سوریه استان سی و پنجم ایران است؛ بحرین باید به
ایران برگردد؛ قرارداد ایران و شوروی پایان یافته پس آذربایجان باید به
سرزمین ایران ملحق شود؛دولت عثمانی مرتکب نسل کشی شده است؛این ها برخی
اظهارات شخصیت ها در ایران در حوزه سیاست خارجی است که هزینه های گزافی را
بر منافع ملی ایران تحمیل کرده است.
اگرچه اظهارنظر توسط مقامات غیرمسئول در خصوص مسائل سیاست خارجی امر تازه ای نیست و پیش از این نیز این موضوع مسبوق به سابقه بوده است، اما در سالی که گذشت حجم اینگونه اظهارها نظرها افزایش یافته و متعاقب آن وسعت بازتابی که در رسانه های داخلی و خارجی در پی دارد، بر اهمیت این نوع موضع گیری های بعضا جنجالی افزوده است.
برخی از کارشناسان معتقد هستند اینگونه اظهارات برای دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی ایران هزینه بردار است و نگاه های توسعه محور ضروری می سازد که کلیه امور به سمت تخصصی شدن پیش رود و از اظهارات غیرکارشناسی پرهیز شود.
این افراد معتقدند بدین منظور می بایست سازو کار و رویکردی اتخاذ شود که صداهای گوناگون وحدت ملی را خدشه دار نکرده و بر اهداف تعریف شده توسط نهاد های ملی ضربه ای وارد نشود.
در برابر عده ای دیگر معتقد هستند هرگونه محدودیت برای اظهارنظر افراد چه در سطح جامعه و چه در سطح مقامات ولو به صورت غیر کارشناسی امری غیر قابل قبول است که اثرات آن برای کشور فاجعه آمیز خواهد بود.
برخی در حد یک کارشناس هم نیستند
در سویی دیگر مقامات دیپلماتیک ضمن اینکه معتقدند این رسانه ها هستند که موجب بزرگنمایی اظهارت اینچنینی می شوند، معتقدند نمی توان جلوی اینگونه اظهارات را گرفت.
در این رابطه حشمت الله فلاحت پیشه در گفتگو با خبرگزاری مهر با بیان اینکه کسانی که نگاهی مبتنی بر توسعه در عرصه های مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دارند به رغم تفاوت نظرهای مختلف بر روی تخصصی بودن امور توافق دارند، بیان داشت: بهترین مسیر توسعه مسیری است که در آن حوزه های تخصصی افراد مشخص شده باشد و کاره مبتنی بر تخصص انجام شود.
وی با تاکید بر اینکه افراد به همان میزان که در مورد اعمال نظر و اعمالشان آزاد هستند می بایست مسئولیت پذیر باشند، بیان داشت: متاسفانه حوزه های مختلف در ایران تخصصی نشده است و برخی از افراد بدون اینکه نگاهی به موضوع تخصصی خودشان داشته باشند بیشتر سعی می کنند خودشان را در سرخط خبرها قرار بدهند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: این موارد باعث می شود ما به طور معمول در حوزه های سیاسی به خصوص حوزه خارجی می بینیم که بعضا اظهارنظرهای غیر کارشناسی مطرح می شود.
وی تصریح کرد: البته این اظهارنظرهای غیر کارشناسی تکلیفشان در داخل ایران مشخص است، چون در حوزه سیاسی در ایران و قالب قانون اساسی تصمیمی گیری ها انجام می شود.
فلاحت پیشه با بیان اینکه سه حوزه تصمیم گیری وجود دارد، اظهار کرد: حوزه نخست که مربوط به مبانی وکلی کشور است حوزه تصمیم گیری مقام معظم رهبری است و حوزه دوم که حوزه راهبردی و استراتژیک است حوزه شورای عالی امنیت ملی است که آن هم در مورادی که مربوط به سیاست های کلان می شود زیر نظر رهبری است.
وی ادامه داد: حوزه سوم حوزه سیاسی است و در سطح وزارت خانه های مختلف تصمیم گیری انجام و اجرا می شود.
فلاحت پیشه تصریح کرد: خیلی افراد که جزو هیچ یک از این حوزه ها نیستند و در حد یک کارشناس هم نیستند چنان اظهار نظر می کنند که گویی رهبر یک کشور یا رییس جمهور و یا وزیر یک کشور هستند در صورتی که اصلا امضایی ندارند .
وی با بیان اینکه موضوع دیگر به خود تشکیلات دولت یر می گردد، تاکید کرد: گاهی این تشکیلات به گونه ای شکل می گیرد که روابط رفاقتی، محفلی، حزبی و جناحی مرزبندی های تخصصی را در دولت می شکند
فلاحت پیشه با بیان اینکه ما در دولت های گذشت هم مورادی داشتیم که برخی از پست ها، مناصب و اختیارات به غیر از حوزه ها ی تخصصی داده شده است، تاکید کرد: این موارد در دولت احمدی نژاد بیشتر شده است و در حوزه خاص سیاست خارجی این سنت شکنی ها به طور خاص بیشتر وجود دارد.
وی ادامه داد: در زمان دولت احمدی نژاد یک سری مناسب تحت عنوان نمایندگی های ویژه و یا حوزه های مدیریت کلان در سیاست خارجی چیده شد که حتی به جایگاه وزارت خارجه در دولت در مناسبات و مذارکذات با خارجی ها ضربه وارد کرد.
این استاد دانشگاه با اظهار اینکه برخی افراد خارج از دولت هستند که در سطح احساسی خاصی قرار می گیرند و موضع گیری هایی انجام می دهند، بیان کرد: این موضع گیری ها در تصمیم گیری های کشور در سطح اصلی مبانی، راهبردها و سیاست ها اثری ندارد هرچند اثرش در خارج زیاد است به خصوص در شرایط کنونی که تقابلات راهبردی و تقابلات فکری ما با دنیا وجود دارد.
وی با اظهار اینکه نوع تازه ای از تقابل در دوران بعد از جنگ سرد در دنیا شکل تحت عنوان دیپلماسی دیپلماسی عمومی شکل گرفته است، بیان کرد: کشورها هم اکنون دیپلماسی عمومی را دارند بگونه ای تخصصی دنبال می کنند
این نماینده سابق مجلس ادامه داد: در قالب دیپلماسی عمومی برای اینکه سیاست های رسمی کشورها را زیر سوال ببرند سعی می شود از میان سخنان سیاستمداران و نخبگان همان کشورها یکسری مواضع را اخذ کنند که این مواضع نشان دهنده تناقض در سیاست خارجی کشور باشد.
فلاحت پیشه تصریح کرد: متاسفانه چون ایران کشور پر دشمنی است آنها در قالب دیپلماسی عمومی خیلی از ادعا و شعارهایی که در داخل کشور داده می شود را تحت عنوان شعارهای مجموعه نظام در خارج از کشور مطرح می کنند.
وی با بیان اینکه از این موارد برای زیر سوال بردن مواضع رسمی ایران استفاده می شود، تصریح کرد: در شرایط حساسی هسیتم که در تمام دوره های سیاست خارجی کشور در خصوص اجتماع دشمن ها علیه ایران بی سابقه بوده است موضع گیری ها باید تخصصی باشد و با عننایت به سیسات های کلی کشور شکل بگیرد.
فعالان سیاسی محق هستند که دیدگاههای خود را بیان کنند
همچنین مهدی مطهرنیا با بیان اینکه مواضع از سوی عناصر غیر رسمی جدی پنداشته نمی شود و در ادبیات سیاسی اساسا چارچوب مواضع رسمی در یک رژیم یا نظام سیاسی مشخص است اظهار داشت: ساختار سیاسی یک کشور در زمانی که نظم موجود در مسیر رفتارهای سیاسی و اقدامات و کنش های حکومتی خود تعریف شود به موضع گیری ها در چارچوب قوانین یک کشور متعهد می باشند.
وی با تاکید بر اینکه در کشوری مانند ایالات متحده آمریکا با وجود تحرکات لابی ها جهت تاثیرگذاری در مواضع رسمی دولتمردان ما شاهد آن هستیم که مواضع غیر رسمی به صورت رسمی بازتاب پیدا نکرده است، اظهار داشت: حداقل در ادبیات سیاسی نظام بین الملل و کشورهای دیگر موضع گیری های غیر رسمی لابی ها تاثیر گذاری در عناصر رسمی و اصلی سیاست شناخته می شود
این استاد دانشگاه اضافه کرد: با توجه به عناصر حاکم بر گفتمان سیاسی از جمله ایران و بویژه نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران باید در فکر ایجاد ساختارهای مناسب برای مجزا کردن عناصر رسمی از عناصر غیر رسمی حکومتی باشد.
وی تصریح کرد: این چه در صحنه سیاست داخلی و چه در صحنه سایت خارجی یک ضرورت تردیدناپذیر برای آینده و یا ادبیات سیاسی در ایران چه در حوزه نظری و چه در حوزه عملی است.
مطهرنیا ادامه داد: در صحنه سیاست خارجی هم اینگونه است و راهکار اساسی برای آن پذیرش تحزب عملیاتی است.
وی با بیان اینکه ما در ایران پذیرای حزب هستیم و حزب های گوناگونی در عناوین مختلفی در ایران به ثبت رسیده اند، اظهار داشت: تعریف عملیاتی از این احزاب صورت نپذیرفته است.
مطهرنیا ادامه داد: فعالان سیاسی محق هستند که دیدگاههای خود را برای آینده مدیریت سیاسی در قالب گرایش های مختلف سیاسی و شناسنامه دار بیان کنند.
وی با تاکید بر اینکه نباید مدیریت سیاسی ایران درایران بگونه ای شکل بگیرد که عناصر غیر رسمی بتوانند موثرتر از عناصر رسمی در جهت گیری های استراتژیک تاثیر گذار باشند، اظهار داشت: بیان هرگونه موضع غیررسمی از سوی عناصر و شخصیت های غیررسمی ممکن است در حوزه رقابت منطقه ای و بین المللی مورد سوءاستفاده قرار گیرد.
مطهرنیا با اظهار اینکه ایالات متحده آمریکا از یکسو از زبان معاون ریاست جمهوری خود درباره مذاکره رسمی با ایران در کنفرانس مونیخ سخن می گوید و از سوی دیگر کسینجر در داووس به بیان این می پردازد که راهی برای ایران باقی نمانده است، بیان داشت: اظهارات کسینجر به عنوان موضع رسمی از سوی آمریکایی ها تلقی نمی شود چرا که آمریکایی ها ساختارهای سیاسی، افراد و نهادهای سیاسی با تعریف موسع در چارچوب خود تعریف کرده اند.
وی ادامه داد: سیاست های آرزومندانه می تواند مخل تحرک سیاسی نهادهای موجود در جمهوری اسلامی ایران باشد چرا که این نهادها نتوانستند از جنبه منطقه ای و بین المللی درهای روشنی میان مواضع رسمی نظام جمهوری اسلامی ایران با مواضع غیررسمی ایجاد کنند.
مطهرنیا با بیان اینکه باید بین یک نوع تعامل معنادار ایجاد شود بگونه ای که هم صداهای مختلف شنیده شودولی این صداهای مختلف نه تنها به عنوان موضع رسمی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تلقی نشود، تاکید کرد: این موضوع باید به گونه ای مدیریت شود که صداهای گوناگون وحدت ملی را خدشه دار نکرده و بر اهداف تعریف شده نهاد های ملی ضربه ای وارد نشود.
وی ادامه داد: این نیازمند ایجاد فضای مناسب و متناسب با شناسایی حقوق افراد در کنار شناسایی جایگاه رسمی بیان مواضع در نظام جمهوری اسلامی است.
بعضی رسانه ها تفاوتی میان افراد رسمی و غیر رسمی قائل نمی شوند
حسن قشقاوی معاون وزیر خارجه هم با اظهار اینکه افراد به افراد رسمی و افراد غیر رسمی که مسئولیت اجرایی رسمی ندارد مانند نخبگان و اساتید دانشگاه و روزنامه نگاران تقسیم می شود، بیان کرد: آنچه که در روابط چندجانبه با کشورها مورد عنایت و توجه قرار می گیرد حوزه هایی است که حوزه های رسمی و مقامات رسمی می باشد.
وی با بیان اینکه نوع دیگر تقسیم بندی ها تقسیم به احزاب حاکم و اپوزیسیون و یا تقسیم به افراد اجرایی و مقامات تقنینی است، بیان کرد: اظهار نظرهایی که هر کدام انجام می دهند متفاوت است و غیر از مقامات رسمی نمی تواند مانع از سخن گفتن کسی شد.
قشقاوی ادامه داد: در کشورهایی که آزادی سیاسی و قلم و روزنامه های مختلف وجود دارد نمی توان این موارد را کنترل کرد.
وی با اظهار اینکه این امر یک امر کاملا نسبی است، تاکید کرد: باید ببنیم هر اظهار نظری به چه نسبت ازموضع رسمی و به چه میزان از موضع غیر رسمی حکومتی بیان می شود.
معاون وزارت خارجه ادامه داد: متاسفانه چون امور خیلی تفکیک نشده است ممکن است این موارد از سوی برخی رسانه های ما مخدوش جلوه داده شود.
وی با تاکید بر اینکه رسانه ها هم باید با دقت به این مسائل بپردازند، تاکید کرد: رسانه ها در این موارد می بایست به اظهارنظرهایی که توسط مقامات رسمی در هر حوزه ای بیان می شود توجه کنند.
قشقاوی با اظهار اینکه موارد اینچنینی تا حدودی به شکل های پردازش رسانه های مرتبط است، تاکید کرد: بعضی رسانه ها تفاوتی میان افراد رسمی و غیر رسمی قائل نمی شوند که در داخل باید مورد اهتمام بیشتر قرار گیرد.
وی ادامه داد: در رسانه های خارجی ممکن است عده ای به هر دلیل مغرض باشند و موضوعات رسانه ای و تحلیل ها را به نحو خاص خود انعکاس دهند.
قشقاوی تصریح کرد: ۹۷ درصد حجم پردازش خبری در جستجوی گوگل درباره ایران مرتبط با مسائل هسته ای می باشد، در حالی که ایران جزو ان پی تی است و فعالیش کاملا شفاف است.
وی ادامه داد: اگر در داخل هم به همان اندازه ۹۷ درصد پردازش در سوال ها و مصاحبه ها در خصوص مسائل هسته ای باشد طبعا برای انسان آگاه یک سوال پیش می آید که چرا حوزه پردازش های داخل و خارج به یک اندازه مشابه است؟
قشقاوی تصریح کرد: ضعف های بنیادین در حوزه رسانه های کشور وجود دارد که امیدواریم در یک برنامه چهل، پنجاه ساله آینده مرتفع شود.
حسین سبحانی نیا سفیر اسبق ایران در مغرب و نماینده کنونی مجلس در گفتگو با خبرگزاری مهر با اظهار اینکه باید به این افراد تذکر جدی داده شود، تاکید کرد: البته اظهار نظر کارشناسی در محل خود قابل قبول است ولی از اظهاراتی که برای کشور هزینه خواهد داشت باید پرهیز شود.
عضو هیئت رئیسه مجلس با تاکید بر اینکه امروز یکی از اولویت های خط مقدم مبارزه با رژیم صهیونیستی سوریه است و دفاع از مسائل مردم و بهبود شرایط در این کشور یک اصل ارزشمند است، بیان کرد: اما اینکه ما این موضوع را با بخشی از خاک خود و سرزمین جمهوری اسلامی ایران مانند خوزستان مقایسه کنیم کاری منطقی و معقول نیست.
سبحانی نیا با تاکید بر اینکه شاید افرادی که این مسائل را مطرح کردند نتوانستند هدفشان را بطور دقیق بیان کنند، گفت: این منطقی نیست که ما هر گونه تهدیدی را در مکانی خارج از کشور به مکانی از سرزمین کشور اسلامی مان اولویت دهیم.
وی با تاکید بر اینکه همه ما وظیفه داریم از کیان جمهوری اسلامی ایران و وجب به وجب این سرزمین مقدس دفاع کنیم، اظهار داشت: مسائل بیرونی به هیچ گاه قابل مقایسه با تهدیدی که ما برای یک وجب از سرزمین کشورمان بوجود آید قابل مقایسه نیست.
از اظهارات هزینه بردار پرهیز شود
سبحانی نیا با اظهار اینکه سوریه مثل حزب الله و حماس مسائل مهمی و ارزشمندی برای کشور ما می باشند، تاکید کرد: بخش هایی که غیر مسئول هستند خود باید به این مسائل توجه داشته باشند که اظهاراتی مبهم و چند پهلو نداشته باشند و در خصوص مسائل غیر مرتبط اظهارنظر نکنند.
وی با تاکید بر اینکه باید از اظهارات هزینه بردار پرهیز شود، ادامه داد: این افراد باید در اظهاراتشان دقت داشته باشند تا تردید برای مردم مناطق مختلف کشورمان ایجاد نشود.
عضو هیئت رئیسه مجلس با بیان اینکه مقامات مسئول هم باید تذکرات لازم را به این عزیزان بدهند که در اظهار نظرها توجه بیشتری داشته باشند، تاکید کرد: چنانچه هر کس در حوزه کاری مرتبط با خودش تخصصی ورود کند برای نظام در این شرایط حساس چنین هزینه هایی ایجاد نمی شود.
همه باید در بیان شاذترین سخنان در خصوص سیاست خارجی آزاد باشند
صادق زیباکلام استاد دانشگاه با اظهار اینکه در هیچ کشوری و به هیچ وجه نباید مانع از اظهار نظرهای افراد شد، بیان داشت: این خطا است که اظهار نظر پیرامون مسائل سیاست خارجی فقط محدود به مسئولین و کارگزاران حکومتی شود.
وی با بیان اینکه همه باید کاملا برای بیان حتی رادیکال ترین و شاذترین سخنان در خصوص سیاست خارجی آزاد باشند، تاکید کرد: نباید بواسطه اینکه سخنی مورد قبول دولت و یا موافق سیاست های رسمی حکومت نیست مانع از بیان آن شد.
زیباکلام ادامه داد: اگر امر دائر شود که می بایست حجت الاسلام طائب، حمید بقایی و صادق زیبا کلام و هر کس دیگری حرفی و سخنی مغایر با سیاست های حکومت نگوید، این موضوع فاجعه بارخواهد بود.
وی در خصوص علت فاجعه بار بودن این مسئله بیان داشت: چون بارها و بارها تصمیماتی گرفته شده است که نشان داده شده درست نبوده است.
وی با بیان اینکه این برای کشور فاجعه آمیز خواهد بود که تنها نظری که وجود دارد نظر حکومت باشد، تاکید نمود: ما اکنون شاهد هستیم که در کشورهای دموکراتیک که آزادی وجود دارد افراد مختلف در مورد تمامی موارد سیاست کشورشان اظهار نظر می کنند.
وی با اذعان به اینکه ما بارها و بارها فیلم تظاهرات آمریکایی هایی که مخالف عملکرد حکومتشان در مسائلی نظیر جنگ عراق و یا حضور نظامی آمریکا در افغانستان بودند دیده ایم، اظهار کرد: ضرورت و وجود چنین اعتراضاتی به اصل اول دموکراسی برمی گردد.
وی با بیان اینکه مقاما ت رسمی ایران تنها در قبال آنچه دستگاه رسمی دیپلماسی می گوید مسئولیت دارند، اظهار کرد: اگر یک استاد دانشگاه به اسم صادق زیباکلام بگوید که بحرین باید به ایران برگردد و یا یک روحانی به اسم حجت الاسلام طائب سوریه را برای ما از خوزستان مهمتر بداند و یا حتی یک روحانی و یا امام جمعه دیگر گفته باشد باید با آمریکا مذاکره کنیم، مهم نیست چون این افراد مقام مسئول نیستند.
زیباکلام با بیان اینکه چون این افراد مقام مسئول نیستند دلیلی وجود ندارد که کشورهای دیگر اعتراض نمایند، تاکید کرد: همچنان که شاهد بودیم نه اتحادیه اروپا ونه آمریکا و نه هیچ کشور دیگری به این اظهارات اعتراض نکرد.
واکنش سخنگوی وزارت خارجه
در همین رابطه رامین مهمانپرست سخنگوی وزارت خارجه در گفتگو با مهر اظهار داشت: توصیه ما این است كه همه مسئولین بایددر بخش های مختلف به دنبال تامین منافع ملی باشند و برای اینكه منافع ملی به بهترین شكل تامین شود حتماً یك هماهنگی و حركت در چارچوب كلی كه سیاست های كلان آن را مقام معظم رهبری تعیین می كنند باید باشد.
استفاده از ظرفیت همه بخش ها خیلی می تواند در تامین منافع ملی كمك كند، ولی حتماً این ظرفیت ها اگر به شكل هماهنگ در كنار هم قرار گیرند بیشترین كارایی را دارند. گاهی اوقات ممكن است ظرفیت های خوبی را داشته باشیم ولی به دلیل ناهماهنگی و عدم رعایت چارچوب هایی كه منافع ملی را تامین می كند ، ظرفیت ها به خوبی به كار گرفته نشود.
اگرچه اظهارنظر توسط مقامات غیرمسئول در خصوص مسائل سیاست خارجی امر تازه ای نیست و پیش از این نیز این موضوع مسبوق به سابقه بوده است، اما در سالی که گذشت حجم اینگونه اظهارها نظرها افزایش یافته و متعاقب آن وسعت بازتابی که در رسانه های داخلی و خارجی در پی دارد، بر اهمیت این نوع موضع گیری های بعضا جنجالی افزوده است.
برخی از کارشناسان معتقد هستند اینگونه اظهارات برای دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی ایران هزینه بردار است و نگاه های توسعه محور ضروری می سازد که کلیه امور به سمت تخصصی شدن پیش رود و از اظهارات غیرکارشناسی پرهیز شود.
این افراد معتقدند بدین منظور می بایست سازو کار و رویکردی اتخاذ شود که صداهای گوناگون وحدت ملی را خدشه دار نکرده و بر اهداف تعریف شده توسط نهاد های ملی ضربه ای وارد نشود.
در برابر عده ای دیگر معتقد هستند هرگونه محدودیت برای اظهارنظر افراد چه در سطح جامعه و چه در سطح مقامات ولو به صورت غیر کارشناسی امری غیر قابل قبول است که اثرات آن برای کشور فاجعه آمیز خواهد بود.
برخی در حد یک کارشناس هم نیستند
در سویی دیگر مقامات دیپلماتیک ضمن اینکه معتقدند این رسانه ها هستند که موجب بزرگنمایی اظهارت اینچنینی می شوند، معتقدند نمی توان جلوی اینگونه اظهارات را گرفت.
در این رابطه حشمت الله فلاحت پیشه در گفتگو با خبرگزاری مهر با بیان اینکه کسانی که نگاهی مبتنی بر توسعه در عرصه های مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دارند به رغم تفاوت نظرهای مختلف بر روی تخصصی بودن امور توافق دارند، بیان داشت: بهترین مسیر توسعه مسیری است که در آن حوزه های تخصصی افراد مشخص شده باشد و کاره مبتنی بر تخصص انجام شود.
وی با تاکید بر اینکه افراد به همان میزان که در مورد اعمال نظر و اعمالشان آزاد هستند می بایست مسئولیت پذیر باشند، بیان داشت: متاسفانه حوزه های مختلف در ایران تخصصی نشده است و برخی از افراد بدون اینکه نگاهی به موضوع تخصصی خودشان داشته باشند بیشتر سعی می کنند خودشان را در سرخط خبرها قرار بدهند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: این موارد باعث می شود ما به طور معمول در حوزه های سیاسی به خصوص حوزه خارجی می بینیم که بعضا اظهارنظرهای غیر کارشناسی مطرح می شود.
وی تصریح کرد: البته این اظهارنظرهای غیر کارشناسی تکلیفشان در داخل ایران مشخص است، چون در حوزه سیاسی در ایران و قالب قانون اساسی تصمیمی گیری ها انجام می شود.
فلاحت پیشه با بیان اینکه سه حوزه تصمیم گیری وجود دارد، اظهار کرد: حوزه نخست که مربوط به مبانی وکلی کشور است حوزه تصمیم گیری مقام معظم رهبری است و حوزه دوم که حوزه راهبردی و استراتژیک است حوزه شورای عالی امنیت ملی است که آن هم در مورادی که مربوط به سیاست های کلان می شود زیر نظر رهبری است.
وی ادامه داد: حوزه سوم حوزه سیاسی است و در سطح وزارت خانه های مختلف تصمیم گیری انجام و اجرا می شود.
فلاحت پیشه تصریح کرد: خیلی افراد که جزو هیچ یک از این حوزه ها نیستند و در حد یک کارشناس هم نیستند چنان اظهار نظر می کنند که گویی رهبر یک کشور یا رییس جمهور و یا وزیر یک کشور هستند در صورتی که اصلا امضایی ندارند .
وی با بیان اینکه موضوع دیگر به خود تشکیلات دولت یر می گردد، تاکید کرد: گاهی این تشکیلات به گونه ای شکل می گیرد که روابط رفاقتی، محفلی، حزبی و جناحی مرزبندی های تخصصی را در دولت می شکند
فلاحت پیشه با بیان اینکه ما در دولت های گذشت هم مورادی داشتیم که برخی از پست ها، مناصب و اختیارات به غیر از حوزه ها ی تخصصی داده شده است، تاکید کرد: این موارد در دولت احمدی نژاد بیشتر شده است و در حوزه خاص سیاست خارجی این سنت شکنی ها به طور خاص بیشتر وجود دارد.
وی ادامه داد: در زمان دولت احمدی نژاد یک سری مناسب تحت عنوان نمایندگی های ویژه و یا حوزه های مدیریت کلان در سیاست خارجی چیده شد که حتی به جایگاه وزارت خارجه در دولت در مناسبات و مذارکذات با خارجی ها ضربه وارد کرد.
این استاد دانشگاه با اظهار اینکه برخی افراد خارج از دولت هستند که در سطح احساسی خاصی قرار می گیرند و موضع گیری هایی انجام می دهند، بیان کرد: این موضع گیری ها در تصمیم گیری های کشور در سطح اصلی مبانی، راهبردها و سیاست ها اثری ندارد هرچند اثرش در خارج زیاد است به خصوص در شرایط کنونی که تقابلات راهبردی و تقابلات فکری ما با دنیا وجود دارد.
وی با اظهار اینکه نوع تازه ای از تقابل در دوران بعد از جنگ سرد در دنیا شکل تحت عنوان دیپلماسی دیپلماسی عمومی شکل گرفته است، بیان کرد: کشورها هم اکنون دیپلماسی عمومی را دارند بگونه ای تخصصی دنبال می کنند
این نماینده سابق مجلس ادامه داد: در قالب دیپلماسی عمومی برای اینکه سیاست های رسمی کشورها را زیر سوال ببرند سعی می شود از میان سخنان سیاستمداران و نخبگان همان کشورها یکسری مواضع را اخذ کنند که این مواضع نشان دهنده تناقض در سیاست خارجی کشور باشد.
فلاحت پیشه تصریح کرد: متاسفانه چون ایران کشور پر دشمنی است آنها در قالب دیپلماسی عمومی خیلی از ادعا و شعارهایی که در داخل کشور داده می شود را تحت عنوان شعارهای مجموعه نظام در خارج از کشور مطرح می کنند.
وی با بیان اینکه از این موارد برای زیر سوال بردن مواضع رسمی ایران استفاده می شود، تصریح کرد: در شرایط حساسی هسیتم که در تمام دوره های سیاست خارجی کشور در خصوص اجتماع دشمن ها علیه ایران بی سابقه بوده است موضع گیری ها باید تخصصی باشد و با عننایت به سیسات های کلی کشور شکل بگیرد.
فعالان سیاسی محق هستند که دیدگاههای خود را بیان کنند
همچنین مهدی مطهرنیا با بیان اینکه مواضع از سوی عناصر غیر رسمی جدی پنداشته نمی شود و در ادبیات سیاسی اساسا چارچوب مواضع رسمی در یک رژیم یا نظام سیاسی مشخص است اظهار داشت: ساختار سیاسی یک کشور در زمانی که نظم موجود در مسیر رفتارهای سیاسی و اقدامات و کنش های حکومتی خود تعریف شود به موضع گیری ها در چارچوب قوانین یک کشور متعهد می باشند.
وی با تاکید بر اینکه در کشوری مانند ایالات متحده آمریکا با وجود تحرکات لابی ها جهت تاثیرگذاری در مواضع رسمی دولتمردان ما شاهد آن هستیم که مواضع غیر رسمی به صورت رسمی بازتاب پیدا نکرده است، اظهار داشت: حداقل در ادبیات سیاسی نظام بین الملل و کشورهای دیگر موضع گیری های غیر رسمی لابی ها تاثیر گذاری در عناصر رسمی و اصلی سیاست شناخته می شود
این استاد دانشگاه اضافه کرد: با توجه به عناصر حاکم بر گفتمان سیاسی از جمله ایران و بویژه نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران باید در فکر ایجاد ساختارهای مناسب برای مجزا کردن عناصر رسمی از عناصر غیر رسمی حکومتی باشد.
وی تصریح کرد: این چه در صحنه سیاست داخلی و چه در صحنه سایت خارجی یک ضرورت تردیدناپذیر برای آینده و یا ادبیات سیاسی در ایران چه در حوزه نظری و چه در حوزه عملی است.
مطهرنیا ادامه داد: در صحنه سیاست خارجی هم اینگونه است و راهکار اساسی برای آن پذیرش تحزب عملیاتی است.
وی با بیان اینکه ما در ایران پذیرای حزب هستیم و حزب های گوناگونی در عناوین مختلفی در ایران به ثبت رسیده اند، اظهار داشت: تعریف عملیاتی از این احزاب صورت نپذیرفته است.
مطهرنیا ادامه داد: فعالان سیاسی محق هستند که دیدگاههای خود را برای آینده مدیریت سیاسی در قالب گرایش های مختلف سیاسی و شناسنامه دار بیان کنند.
وی با تاکید بر اینکه نباید مدیریت سیاسی ایران درایران بگونه ای شکل بگیرد که عناصر غیر رسمی بتوانند موثرتر از عناصر رسمی در جهت گیری های استراتژیک تاثیر گذار باشند، اظهار داشت: بیان هرگونه موضع غیررسمی از سوی عناصر و شخصیت های غیررسمی ممکن است در حوزه رقابت منطقه ای و بین المللی مورد سوءاستفاده قرار گیرد.
مطهرنیا با اظهار اینکه ایالات متحده آمریکا از یکسو از زبان معاون ریاست جمهوری خود درباره مذاکره رسمی با ایران در کنفرانس مونیخ سخن می گوید و از سوی دیگر کسینجر در داووس به بیان این می پردازد که راهی برای ایران باقی نمانده است، بیان داشت: اظهارات کسینجر به عنوان موضع رسمی از سوی آمریکایی ها تلقی نمی شود چرا که آمریکایی ها ساختارهای سیاسی، افراد و نهادهای سیاسی با تعریف موسع در چارچوب خود تعریف کرده اند.
وی ادامه داد: سیاست های آرزومندانه می تواند مخل تحرک سیاسی نهادهای موجود در جمهوری اسلامی ایران باشد چرا که این نهادها نتوانستند از جنبه منطقه ای و بین المللی درهای روشنی میان مواضع رسمی نظام جمهوری اسلامی ایران با مواضع غیررسمی ایجاد کنند.
مطهرنیا با بیان اینکه باید بین یک نوع تعامل معنادار ایجاد شود بگونه ای که هم صداهای مختلف شنیده شودولی این صداهای مختلف نه تنها به عنوان موضع رسمی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تلقی نشود، تاکید کرد: این موضوع باید به گونه ای مدیریت شود که صداهای گوناگون وحدت ملی را خدشه دار نکرده و بر اهداف تعریف شده نهاد های ملی ضربه ای وارد نشود.
وی ادامه داد: این نیازمند ایجاد فضای مناسب و متناسب با شناسایی حقوق افراد در کنار شناسایی جایگاه رسمی بیان مواضع در نظام جمهوری اسلامی است.
بعضی رسانه ها تفاوتی میان افراد رسمی و غیر رسمی قائل نمی شوند
حسن قشقاوی معاون وزیر خارجه هم با اظهار اینکه افراد به افراد رسمی و افراد غیر رسمی که مسئولیت اجرایی رسمی ندارد مانند نخبگان و اساتید دانشگاه و روزنامه نگاران تقسیم می شود، بیان کرد: آنچه که در روابط چندجانبه با کشورها مورد عنایت و توجه قرار می گیرد حوزه هایی است که حوزه های رسمی و مقامات رسمی می باشد.
وی با بیان اینکه نوع دیگر تقسیم بندی ها تقسیم به احزاب حاکم و اپوزیسیون و یا تقسیم به افراد اجرایی و مقامات تقنینی است، بیان کرد: اظهار نظرهایی که هر کدام انجام می دهند متفاوت است و غیر از مقامات رسمی نمی تواند مانع از سخن گفتن کسی شد.
قشقاوی ادامه داد: در کشورهایی که آزادی سیاسی و قلم و روزنامه های مختلف وجود دارد نمی توان این موارد را کنترل کرد.
وی با اظهار اینکه این امر یک امر کاملا نسبی است، تاکید کرد: باید ببنیم هر اظهار نظری به چه نسبت ازموضع رسمی و به چه میزان از موضع غیر رسمی حکومتی بیان می شود.
معاون وزارت خارجه ادامه داد: متاسفانه چون امور خیلی تفکیک نشده است ممکن است این موارد از سوی برخی رسانه های ما مخدوش جلوه داده شود.
وی با تاکید بر اینکه رسانه ها هم باید با دقت به این مسائل بپردازند، تاکید کرد: رسانه ها در این موارد می بایست به اظهارنظرهایی که توسط مقامات رسمی در هر حوزه ای بیان می شود توجه کنند.
قشقاوی با اظهار اینکه موارد اینچنینی تا حدودی به شکل های پردازش رسانه های مرتبط است، تاکید کرد: بعضی رسانه ها تفاوتی میان افراد رسمی و غیر رسمی قائل نمی شوند که در داخل باید مورد اهتمام بیشتر قرار گیرد.
وی ادامه داد: در رسانه های خارجی ممکن است عده ای به هر دلیل مغرض باشند و موضوعات رسانه ای و تحلیل ها را به نحو خاص خود انعکاس دهند.
قشقاوی تصریح کرد: ۹۷ درصد حجم پردازش خبری در جستجوی گوگل درباره ایران مرتبط با مسائل هسته ای می باشد، در حالی که ایران جزو ان پی تی است و فعالیش کاملا شفاف است.
وی ادامه داد: اگر در داخل هم به همان اندازه ۹۷ درصد پردازش در سوال ها و مصاحبه ها در خصوص مسائل هسته ای باشد طبعا برای انسان آگاه یک سوال پیش می آید که چرا حوزه پردازش های داخل و خارج به یک اندازه مشابه است؟
قشقاوی تصریح کرد: ضعف های بنیادین در حوزه رسانه های کشور وجود دارد که امیدواریم در یک برنامه چهل، پنجاه ساله آینده مرتفع شود.
حسین سبحانی نیا سفیر اسبق ایران در مغرب و نماینده کنونی مجلس در گفتگو با خبرگزاری مهر با اظهار اینکه باید به این افراد تذکر جدی داده شود، تاکید کرد: البته اظهار نظر کارشناسی در محل خود قابل قبول است ولی از اظهاراتی که برای کشور هزینه خواهد داشت باید پرهیز شود.
عضو هیئت رئیسه مجلس با تاکید بر اینکه امروز یکی از اولویت های خط مقدم مبارزه با رژیم صهیونیستی سوریه است و دفاع از مسائل مردم و بهبود شرایط در این کشور یک اصل ارزشمند است، بیان کرد: اما اینکه ما این موضوع را با بخشی از خاک خود و سرزمین جمهوری اسلامی ایران مانند خوزستان مقایسه کنیم کاری منطقی و معقول نیست.
سبحانی نیا با تاکید بر اینکه شاید افرادی که این مسائل را مطرح کردند نتوانستند هدفشان را بطور دقیق بیان کنند، گفت: این منطقی نیست که ما هر گونه تهدیدی را در مکانی خارج از کشور به مکانی از سرزمین کشور اسلامی مان اولویت دهیم.
وی با تاکید بر اینکه همه ما وظیفه داریم از کیان جمهوری اسلامی ایران و وجب به وجب این سرزمین مقدس دفاع کنیم، اظهار داشت: مسائل بیرونی به هیچ گاه قابل مقایسه با تهدیدی که ما برای یک وجب از سرزمین کشورمان بوجود آید قابل مقایسه نیست.
از اظهارات هزینه بردار پرهیز شود
سبحانی نیا با اظهار اینکه سوریه مثل حزب الله و حماس مسائل مهمی و ارزشمندی برای کشور ما می باشند، تاکید کرد: بخش هایی که غیر مسئول هستند خود باید به این مسائل توجه داشته باشند که اظهاراتی مبهم و چند پهلو نداشته باشند و در خصوص مسائل غیر مرتبط اظهارنظر نکنند.
وی با تاکید بر اینکه باید از اظهارات هزینه بردار پرهیز شود، ادامه داد: این افراد باید در اظهاراتشان دقت داشته باشند تا تردید برای مردم مناطق مختلف کشورمان ایجاد نشود.
عضو هیئت رئیسه مجلس با بیان اینکه مقامات مسئول هم باید تذکرات لازم را به این عزیزان بدهند که در اظهار نظرها توجه بیشتری داشته باشند، تاکید کرد: چنانچه هر کس در حوزه کاری مرتبط با خودش تخصصی ورود کند برای نظام در این شرایط حساس چنین هزینه هایی ایجاد نمی شود.
همه باید در بیان شاذترین سخنان در خصوص سیاست خارجی آزاد باشند
صادق زیباکلام استاد دانشگاه با اظهار اینکه در هیچ کشوری و به هیچ وجه نباید مانع از اظهار نظرهای افراد شد، بیان داشت: این خطا است که اظهار نظر پیرامون مسائل سیاست خارجی فقط محدود به مسئولین و کارگزاران حکومتی شود.
وی با بیان اینکه همه باید کاملا برای بیان حتی رادیکال ترین و شاذترین سخنان در خصوص سیاست خارجی آزاد باشند، تاکید کرد: نباید بواسطه اینکه سخنی مورد قبول دولت و یا موافق سیاست های رسمی حکومت نیست مانع از بیان آن شد.
زیباکلام ادامه داد: اگر امر دائر شود که می بایست حجت الاسلام طائب، حمید بقایی و صادق زیبا کلام و هر کس دیگری حرفی و سخنی مغایر با سیاست های حکومت نگوید، این موضوع فاجعه بارخواهد بود.
وی در خصوص علت فاجعه بار بودن این مسئله بیان داشت: چون بارها و بارها تصمیماتی گرفته شده است که نشان داده شده درست نبوده است.
وی با بیان اینکه این برای کشور فاجعه آمیز خواهد بود که تنها نظری که وجود دارد نظر حکومت باشد، تاکید نمود: ما اکنون شاهد هستیم که در کشورهای دموکراتیک که آزادی وجود دارد افراد مختلف در مورد تمامی موارد سیاست کشورشان اظهار نظر می کنند.
وی با اذعان به اینکه ما بارها و بارها فیلم تظاهرات آمریکایی هایی که مخالف عملکرد حکومتشان در مسائلی نظیر جنگ عراق و یا حضور نظامی آمریکا در افغانستان بودند دیده ایم، اظهار کرد: ضرورت و وجود چنین اعتراضاتی به اصل اول دموکراسی برمی گردد.
وی با بیان اینکه مقاما ت رسمی ایران تنها در قبال آنچه دستگاه رسمی دیپلماسی می گوید مسئولیت دارند، اظهار کرد: اگر یک استاد دانشگاه به اسم صادق زیباکلام بگوید که بحرین باید به ایران برگردد و یا یک روحانی به اسم حجت الاسلام طائب سوریه را برای ما از خوزستان مهمتر بداند و یا حتی یک روحانی و یا امام جمعه دیگر گفته باشد باید با آمریکا مذاکره کنیم، مهم نیست چون این افراد مقام مسئول نیستند.
زیباکلام با بیان اینکه چون این افراد مقام مسئول نیستند دلیلی وجود ندارد که کشورهای دیگر اعتراض نمایند، تاکید کرد: همچنان که شاهد بودیم نه اتحادیه اروپا ونه آمریکا و نه هیچ کشور دیگری به این اظهارات اعتراض نکرد.
واکنش سخنگوی وزارت خارجه
در همین رابطه رامین مهمانپرست سخنگوی وزارت خارجه در گفتگو با مهر اظهار داشت: توصیه ما این است كه همه مسئولین بایددر بخش های مختلف به دنبال تامین منافع ملی باشند و برای اینكه منافع ملی به بهترین شكل تامین شود حتماً یك هماهنگی و حركت در چارچوب كلی كه سیاست های كلان آن را مقام معظم رهبری تعیین می كنند باید باشد.
استفاده از ظرفیت همه بخش ها خیلی می تواند در تامین منافع ملی كمك كند، ولی حتماً این ظرفیت ها اگر به شكل هماهنگ در كنار هم قرار گیرند بیشترین كارایی را دارند. گاهی اوقات ممكن است ظرفیت های خوبی را داشته باشیم ولی به دلیل ناهماهنگی و عدم رعایت چارچوب هایی كه منافع ملی را تامین می كند ، ظرفیت ها به خوبی به كار گرفته نشود.