۰۹ ارديبهشت ۱۳۹۲ - ۱۵:۵۱
پیام فضلی‌نژاد

سرمایه‌داری، هنر کوچک‌کردن مغزها (1)

کد خبر : ۱۰۹۰۴۰
صراط: امروز، تمدن غرب بواسطه تناقض ها، بی منطقی ها، زورگویی ها و بی اعتنایی به اصول انسانی در معرض سقوط و سرنگونی قرار گرفته است. دنياى غرب از دو سه قرن قبل از اين به دانش برتر و فناورى برتر دست يافت و سوراخ دعاى ثروت و انباشت ثروت را پيدا كرد. تفكرات فلسفىِ اجتماعى گوناگونى پديد آمد؛ «ليبراليسم» مبتنى بر تفكر ا ومانيستى، فكر دموكراسى و امثال اين‌ها. بشر در سايه تفكر «اومانيستى» و در جهت نظام‌هاى انسان‌گرا نه فقط به انسانيت دست نيافت، به آسايش دست نيافت، بلكه بيشترين جنگ‌ها، بيشترين كشتارها، بدترين قساوت‌ها، زشت‌ترين رفتارهاى انسان با انسان در اين دوره به وجود آمد.
حضرت آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای
اشاره:
کتاب «شاه‌کلید انگلیسی» نوشته «پیام فضلی‌نژاد» جلد 50 از سری کتابهای «نیمه پنهان» و از تولیدات «دفتر پژوهش‌های موسسه کیهان» است که از امروز در صفحه پاورقی منتشر می‌شود. این کتاب محصول جدیدترین پروژه پژوهشی آقای فضلی‌نژاد در «کیهان» و جلد دوم از مجموعه «تاریخ اندیشه سیاسی معاصر» است که ادامة کتاب «ارتش سری روشنفکران» (جلد 45 نیمه پنهان) به شمار می‌رود.
نویسنده، کتاب جدید خود را با رساله‌ای شامل 3 فصل درباره «فلسفه کودتای سرمایه‌داری» آغاز می‌کند. این رساله با محوریت «تاریخ انگلیس» به عنوان زادگاه فکر دموکراسی سکولار نوشته شده و در آن زندگی و حرفه 3 فیلسوف برجسته انگلیسی که تاثیر عمیقی بر اندیشه سیاسی روشنفکران و اصلاح‌طلبان در ایران گذاشته‌اند، بازخوانی انتقادی شده است. «سرفرانسیس بیکن» فیلسوف فراماسون که یکی از پیشروان فکر سکولاریسم علمی است، «توماس هابز» فیلسوف ماتریالیست که اولین رساله روشمند در علم سیاست را نوشته و بالاخره «جان لاک» پدر جامعه مدنی و از برجسته‌ترین ایدئولوگ سکولاریسم سیاسی، سه فیلسوفی هستند که فضلی‌نژاد به مقایسة تطبیقی آراء و تئوری‌های آنان با دیدگاه‌های سران اردوگاه اصلاح‌طلبان مانند «سید محمد خاتمی» و «عبدالکریم سروش» پرداخته است. این رساله بازخوانی تئوری و عمل در فلسفه انگلیسی برمحور نتایج سیاسی این تفکر است؛ تفکری که از دل آن فلسفه ماتریالیسم و فکر سکولاریسم درآمد و در نهایت پایه‌گذار «دموکراسی مدرن» شد، اما نویسنده برای نخستین بار با ارجاعات فراوان فلسفی، تاریخی و سیاسی اثبات می‌کند که «حکومت دموکراتیک مدرن» از حیث ماهیت چیزی جز یک «سلطنت مشروطه سکولار» نیست.
انگیزه نوشتن رسالة «فلسفه کودتای سرمایه‌داری» 4 سال پیش در زمانی پدید آمد که ابتدای بروز و ظهور «فتنه سبز» مقام معظم رهبری در 29 خرداد 1388 ابتدا فرمودند «من دست دولت خبیث انگلیس را در این حوادث می‌بینم» و سپس در 15 شهریور همان سال با «دشمن» دانستن «تفکر مادی» و «گرایش مادی‌گری» فرمودند «با شجاعت وارد نقد علوم انسانی غرب شوید.» ارجاع حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به علوم انسانی غرب و خصوصاً تفکر انگلیسی و نتایج حاصل از آن در تحلیل ماجرای فتنه 1388، انگیزه اصلی تعریف و تعقیب پروژه بازخوانی فلسفه انگلیسی بود و از این رو در رسالة حاضر به مقایسه تطبیقی برخی از وجوه فتنه سبز 1388 با اصول کودتای سبز انگلیسی پرداخته شده است.
نویسنده کوشیده است تا از حیث آکادمیک رساله‌ای منظم و روشمند را با ارجاع به متون اصلی و اندیشه‌های اصیل و بنیادین فلاسفة انگلیسی بنویسد؛ هرچند تلاش فضلی‌نژاد معطوف به آن بوده تا با توجه به دامنة گستردة بحث، از یک سبک نگارش یکنواخت به شدت پرهیز کند و بدین‌ترتیب، از سبک‌های روایی مختلف مستند و داستانی در توصیف فضای سیاسی انگلیس در قرن شانزدهم و هفدهم میلادی استفاده کرده است. از این رو، مطالعة این رساله به مخاطبان عام و علاقه‌مندان به مطالعة حوادث سیاسی توصیه می‌شود. البته مطالعه رسالة «فلسفه کودتای سرمایه‌داری» را بیش از همه باید به چند دلیل به دانشجویان رشته‌های «علوم انسانی» توصیه کرد. یک دلیل عمده این است که شناخت «ایدئولوژی سرمایه‌داری» یکی از لوازم اصلی برای تحلیل حوادث سیاسی معاصر است و عدم درک تخصصی آن می‌تواند زمینه‌ساز تحلیل‌های نامعقول از روند رویدادهای جامعه ایران شود. از این رو، اثر حاضر به مخاطبان کمک می‌کند تا به نحو روشمندی با زادگاه دموکراسی و چگونگی پیدایش تئوری‌های اصلاح‌طلبانه مانند «جامعه مدنی» و «سکولاریسم سیاسی» و «لیبرالیسم» آشنا شوند. این رساله در 3 فصل «سگ‌های پاسبان»، «جاسوسی آکادمیک و جنگ ایدئولوژیک» و «کودتای باشکوه ماسون‌ها» از امروز در کیهان منتشر خواهد شد.
کتاب «شاه‌کلید انگلیسی» همچنین به تبارشناسی جریان‌های سیاسی معاصر ایران از دهه 1360 تا 1390 در بخش «تاریخ سری کودتای سبز» می‌پردازد. این بخش نیز شامل سه فصل است و با «رازهای سروش و خاتمی» آغاز می‌شود. در فصل اول، نویسنده زندگی و حرفة «عبدالکریم سروش» و «سیدمحمد خاتمی» را به عنوان شاخص‌ترین چهره‌های اصلاح‌طلبی سکولار بررسی می‌کند که شامل ناگفته‌های زیادی از رویدادهای 2 دهه اول انقلاب اسلامی است. یکی از جذاب‌ترین بخش‌های این فصل، بازخوانی تاریخ روزنامه کیهان است و دسترسی نویسنده به آرشیو دفتر پژوهش‌ها و ارجاع وی به منابع اصیل و منتشر نشده، آن را خواندنی می‎‌کند. در فصل دیگر «شاه‌کلید انگلیسی» به تبارشناسی «حلقه انحرافی دولت» پرداخته شده است و آرایش فکری- سیاسی این حلقه را ترسیم کرده است. نام این فصل «میدان مین دولت دهم» و روایتی از «اسفندیار رحیم مشایی» سرکردة حلقه انحرافی است که در لا به لای آن به بازخوانی مهم ترین حوادث سیاسی تا سال 1392 پرداخته شده است.
خوانندگان صفحه پاورقی روزنامه «کیهان» پیش از این از پیام فضلی‌نژاد کتاب‌های «شوالیه‌های ناتوی فرهنگی» (جلد 30 نیمه پنهان) در سال 1386 و «ارتش سری روشنفکران» (جلد 45) را خوانده‌اند؛ کتاب‌هایی که هر یک در زمان انتشار خود بحث‌های فراوانی را موجب شد و استقبال خوانندگان را در پی داشت. کتاب «شاه‌کلید انگلیسی» نیز برای نخستین بار در صفحه «پاورقی نیمه پنهان» روزنامه «کیهان» منتشر می‌شود و خرداد امسال روانه بازار کتاب خواهد شد. منابع و ارجاعات این کتاب فراوانند و به روال سابق «دفتر پژوهش‌های موسسه کیهان»، مخاطبان برای مطالعه اسناد و منابع و ارجاعات اثر می‌توانند به نسخه چاپی کتاب مراجعه کنند.
دفتر پژوهش‌های موسسه کیهان

فصل اول:
سگ‌های پاسبان
روشنفکران لیبرال، مزدورانی هستند که دم از تعالی می‌زنند. از فلسفه تا مطبوعات لیبرال، همه «برگه ماموريت» نسبتاً مشابهی دارند. آنان به کمک «فرهنگ سرمایه‌داری» می‌آیند تا با جنگ فلسفی و فریب فرهنگی، مردم را «تحمیق» کنند و توانایی‌شان را برای «درک واقعیت» از بین ببرند.
کارل کروز/ پُل نیزان

سرمایه‌داری: هنر کوچک‌کردن مغزها
مانند سایة یک فاجعة شوم و شرم‌آور، انواع و اقسام اتهامات، از خیانت و جاسوسی تا جنایت و خودفروشی، بر سر روشنفکران لیبرال سنگینی می‌کند. وضعی رقّت‌بار که طلایه‌داران مدرنیته را به مخمصه‌ای دشوار انداخته است. مدرن‌ها، این وارثان عصر روشنگری متهم هستند که با عوام‌فریبی و خیانت به روح حقیقت، علم و فلسفه و هنر را به ابزاری برای «منطقی کردن سلطه سرمایه‌داری» در جهان بدل ساخته‌اند. آنان نه تنها خود را به نظام سرمایه‌داری فروختند، بلکه جرمی بزرگ تر را نیز مرتکب شده‌‌اند: مدرنیست‌ها، اگرچه از حقیقت‌جویی و عقل‌گرایی دَم می‌زنند، اما در واقع، «حماقت» را به نام «عقلانیت مدرن» در بازار علم می‌فروشند. همه این خیانت‌ها برای آن است که به هر وسیله‌ای سلطه نظام ایدئولوژیکِ سرمایه‌داری را بر جهان تداوم بخشند و در این دسیسه، بسیاری از متفکران برجستة غربی شریک جرم سرویس‌های جاسوسی هستند.
حتی فکر چنین اتهاماتی، تن آدم را به رعشه می‌اندازد. با این حال، هر روز به حجم آن‌ها افزوده می‌شود و این ادعانامه دُرشت دیگر به یک نظریه بدل گشته است: «نظریة خودفروشی روشنفکران». صاحبان این نظریه معتقدند معاملات پشت‌پرده در «بازار آکادمیک»، کوشش‌های علمی را از مجرای وظیفه‌ خود خارج کرده‌اند و لیبرال‌ها، وظیفه علوم خصوصاً «علوم انسانی» را به منطقی ساختن «سلطه» (در مفهوم فنی و ایدئولوژیک آن) تنزل داده‌اند. علم، امروزه به راحتی در بازار سرمایه‌داری به فروش می‌رسد، استقلال نظری فیلسوفان از بین رفته و دیگر نمی‌توان سخنی از «تعهد روشنفکران» گفت. آنان فقط برای توجیه دروغ‌های لیبرال دموکراسی نزد مردم تئوری می‌بافند و برای این کار پول خوبی هم می‌گیرند؛ پول خوردن مغز انسان‌ها را. به قول دانی روبردوفور، استاد مشهور دانشگاه پاریس، «تنها هنر علم و فلسفه سرمایه‌داری، هنر کوچک کردن مغزها و ذهن‌هاست.» آن هم توسط روشنفکران لیبرالی که به روایت دیوید گیبس، نویسنده لس‌آنجلس تایمز، «رسوایی رابطه آنان با جاسوسان، سکوتی است که فریاد می‌زند.» آن چنان که حتی اگر بخواهیم از کنار بزرگترین ماجرای خودفروشی روشنفکران در قرن بیستم بی‌تفاوت و ساده بگذریم، باز هم خاموشیِ‌ این ماجرا گوش را کَر می‌کند؛ مثل سکوت جنگل‌های وحشی که پُر از هیاهوی درندگان است.
برای مطالعه ارجاعات وپانوشتها به نسخه چاپی کتاب «شاه کلید انگلیسی» که در آینده نزدیک منتشر خواهد شد ، مراجعه فرمایید .