"گروه سیاسی صراط" - به اعتقاد بسیاری از ناظران، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از مهم ترین ارکان تحقق حماسه سیاسی تا کنون در این مسیر نمره قبولی نگرفته است.
در حالی که کمتر از 40 روز تا برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و شوراها باقی مانده، هنوز نمی توان فضای انتخاباتی را در تلویزیون مشاهده کرد. در عوض، تعداد شبکه های مختص نمایش سریال های قدیمی صدا و سیما با سرعت قابل ملاحظه ای در حال افزایش است. البته این بدان معنا نیست که رسانه ملی برنامه انتخاباتی ندارد؛ اتفاقا از نظر کمیت، شمار ویژه برنامه های انتخاباتی در حال پخش یا در دستور کار از آمار قابل قبولی برخوردار است اما به جرات می توان گفت تا کنون هیچ یک از این برنامه ها در تحقق شور انتخاباتی و نیز افزایش آگاهی مردم در خصوص انتخابات موفق نبوده اند.
زیر سایه مناظره
برگزاری یا عدم برگزاری مناظره های انتخاباتی میان نامزدهای ریاست جمهوری، مدت زیادی به موضوعی چنان بااهمیت در میان مخاطبان تلویزیون تبدیل شده بود که ظاهرا خود مدیران و برنامه ریزان صدا و سیما را نیز تحت تاثیر قرار داد تا جایی که گویی تمامی برنامه های انتخاباتی به مناظره ها ختم می شود.
بهمن ماه سال گذشته، رییس سازمان صداوسیما گفته بود «ویژه برنامه های مخصوص انتخابات در حال تولید است هم در سیما و هم در صدا و هم در شبکه های استانی و از اسفندماه آغاز می شود و در تعطیلات عید ادامه خواهد داشت و بعد از تعطیلات با حجم بیشتر در یک جدول دقیق تر و توزیع مناسب به یاری خداوند مجموعه برنامه ها با اهداف و رویکردهای مختلف و ساختارهای مختلف تا روز انتخابات عملی خواهد شد.»
این در حالی است که عزت الله ضرغامی بیشتر تمرکز خود را روی پاسخ به سوالات خبرنگاران درباره مناظره ها گذاشته و اعلام کرده بود «در این رابطه اقداماتی کرده ایم و طرح های اولیه آماده شده است منتها تا حد زیادی طراحی برنامه مناظره به تعداد نامزدها هم بستگی دارد. چون هر کاندیدایی که اضافه می شود به صورت تصاعدی این تعداد بالا می رود و تا اینجا هم که من دیده ام یک دو جین فعلا نامزد اعلام کرده اند که تشریف دارند. اگر این طور باشد، آن وقت طراحی برای مناظره با تعریف مختص خودش مقداری دقیق تر باید برنامه ریزی شود که زمان و فضای مناسب برای ارائه اش وجود داشته باشد.»
نگاهی به برنامه های انتخاباتی صدا و سیما
شبكه يك، در حال حاضر دو برنامه از جمله برنامه «همه با هم» را براي مخاطبان در حال پخش دارد. پخش برنامه «گام‌هاي استوار» نیز قرار است تا چند هفته قبل از آغاز انتخابات شروع شود.
شبكه دو نيز دو برنامه ويژه انتخاباتی دارد که یکی از آنها با نام «برگ برنده» از اسفندماه گذشته آغاز شده است. «فرش قرمز» دیگر برنامه این شبکه است که تلاش دارد با نوجوانان و جوانان ارتباط برقرار کند.
در حالی که کمتر از 40 روز تا برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و شوراها باقی مانده، هنوز نمی توان فضای انتخاباتی را در تلویزیون مشاهده کرد. در عوض، تعداد شبکه های مختص نمایش سریال های قدیمی صدا و سیما با سرعت قابل ملاحظه ای در حال افزایش است. البته این بدان معنا نیست که رسانه ملی برنامه انتخاباتی ندارد؛ اتفاقا از نظر کمیت، شمار ویژه برنامه های انتخاباتی در حال پخش یا در دستور کار از آمار قابل قبولی برخوردار است اما به جرات می توان گفت تا کنون هیچ یک از این برنامه ها در تحقق شور انتخاباتی و نیز افزایش آگاهی مردم در خصوص انتخابات موفق نبوده اند.
زیر سایه مناظره
برگزاری یا عدم برگزاری مناظره های انتخاباتی میان نامزدهای ریاست جمهوری، مدت زیادی به موضوعی چنان بااهمیت در میان مخاطبان تلویزیون تبدیل شده بود که ظاهرا خود مدیران و برنامه ریزان صدا و سیما را نیز تحت تاثیر قرار داد تا جایی که گویی تمامی برنامه های انتخاباتی به مناظره ها ختم می شود.
بهمن ماه سال گذشته، رییس سازمان صداوسیما گفته بود «ویژه برنامه های مخصوص انتخابات در حال تولید است هم در سیما و هم در صدا و هم در شبکه های استانی و از اسفندماه آغاز می شود و در تعطیلات عید ادامه خواهد داشت و بعد از تعطیلات با حجم بیشتر در یک جدول دقیق تر و توزیع مناسب به یاری خداوند مجموعه برنامه ها با اهداف و رویکردهای مختلف و ساختارهای مختلف تا روز انتخابات عملی خواهد شد.»
این در حالی است که عزت الله ضرغامی بیشتر تمرکز خود را روی پاسخ به سوالات خبرنگاران درباره مناظره ها گذاشته و اعلام کرده بود «در این رابطه اقداماتی کرده ایم و طرح های اولیه آماده شده است منتها تا حد زیادی طراحی برنامه مناظره به تعداد نامزدها هم بستگی دارد. چون هر کاندیدایی که اضافه می شود به صورت تصاعدی این تعداد بالا می رود و تا اینجا هم که من دیده ام یک دو جین فعلا نامزد اعلام کرده اند که تشریف دارند. اگر این طور باشد، آن وقت طراحی برای مناظره با تعریف مختص خودش مقداری دقیق تر باید برنامه ریزی شود که زمان و فضای مناسب برای ارائه اش وجود داشته باشد.»
نگاهی به برنامه های انتخاباتی صدا و سیما
شبكه يك، در حال حاضر دو برنامه از جمله برنامه «همه با هم» را براي مخاطبان در حال پخش دارد. پخش برنامه «گام‌هاي استوار» نیز قرار است تا چند هفته قبل از آغاز انتخابات شروع شود.
شبكه دو نيز دو برنامه ويژه انتخاباتی دارد که یکی از آنها با نام «برگ برنده» از اسفندماه گذشته آغاز شده است. «فرش قرمز» دیگر برنامه این شبکه است که تلاش دارد با نوجوانان و جوانان ارتباط برقرار کند.
شبكه سه نيز در برنامه «گپ و گفت»، مقوله انتخابات را به صورت كلي مد نظر قرار مي‌دهد. «صف‌هاي خاطره» دیگر برنامه این شبکه است. «منطقه آزاد» که احتمالا در حال حاضر پرمخاطب ترین برنامه انتخاباتی صدا و سیماست نیز از این شبکه پخش می شود.
شبكه چهار هم با برنامه «انتخاب با شماست» در 12 قسمت 45 دقيقه‌اي به استقبال انتخابات رفته است.
پخش برنامه «فرداي روشن» در 26 قسمت نیز در دستور کار شبکه 5 قرار دارد.
در میان شبکه های رادیویی نیز، شبکه رادیویی ایران برنامه های «ايران سربلند» و «انتخاب ملت» را پخش می کند. «خيابان مردم» و «ايستگاه 11» نیز از رادیو جوان و «چكاد بصيرت» هم از رادیو گفتگو پخش می شوند.
خالی از خلاقیت
فهرست بالا در حال حاضر مهم ترین برنامه های انتخاباتی صدا و سیما را تشکیل می دهد که شاید خیلی از مخاطبان پروپا قرص تلویزیون هم حتی نام بسیاری از آنها را نشنیده باشند. همین موضوع خود دلیلی بر پایین بودن تاثیر این برنامه هاست. از طرفی ضعف خلاقیت در تولید برنامه ها بسیاری از آنها را به برنامه هایی مشابه یکدیگر تبدیل کرده است. تقریبا تمامی برنامه های فهرست شده، تلاش دارند تا با استفاده از گزارش های میدانی، گفتگو با مردم و دانشجویان و مصاحبه با کارشناسان کمتر شناخته شده، از دیدگاهی کلی به انتخابات بپردازند. البته برخی برنامه ها نیز تلاش کرده اند تا نگاهی طنزآلود و فانتزی به مسائل پیرامون انتخابات داشته باشند. شاید در این میان برنامه منطقه آزاد را بتوان متفاوت ترین برنامه در انتخاب این رویکرد دانست که آن نیز به دلایلی چون عدم کنترل صحیح مسیر گفتگوهای دانشجویان و به طور کلی برنامه، در ورطه تکرار افتاده است.
از طرفی تقریبا تمامی برنامه های مذکور به صورت خاص به انتخابات ریاست جمهوری می پردازند و جای خالی برنامه ای که فقط اطلاعاتی ساده درباره شوراهای شهر و روستا و به طور مثال تغییراتی که در قوانین مربوط به شوراها در این دوره رخ داده، به مخاطب ارائه کند، به شدت خالی است.
انتقادات از صدا و سیما
این موضوعات در حالی مطرح می شود که برخی از شخصیت های سیاسی و کشوری نیز تا کنون به دلیل نوع نگاه صدا و سیما به کاندیداهای احتمالی انتخلابات ریاست جمهوری، انتقاداتی را متوجه این سازمان کرده اند.
در یکی از این انتقادات، یکی از تشکل های دانشجویی فروردین ماه امسال در نامه ای خطاب به رییس سازمان صدا و سیما از حضور برخی چهره های انتخاباتی در برنامه های نوروزی تلویزیون انتقاد کرده بود. چندی پیش نیز یکی از سایت های خبری از علی اکبر ولایتی به عنوان رکورددار حضور در برنامه ها و شبکه های مختلف سیما یاد کرد و نوشت که بررسی برنامه های چند ماه اخیر صداوسیما نشان می دهد در میان چهره های سیاسی بالاترین رکورد حضور در شبکه های مختلف تلویزیونی متعلق به دکتر علی اکبر ولایتی است که درباره موضوعاتی چون بیداری اسلامی، مباحث تاریخی، فرهنگ و تمدن ایرانی و رخدادهای بین المللی و سیاسی داخلی به ایراد سخن پرداخته است.
شبكه چهار هم با برنامه «انتخاب با شماست» در 12 قسمت 45 دقيقه‌اي به استقبال انتخابات رفته است.
پخش برنامه «فرداي روشن» در 26 قسمت نیز در دستور کار شبکه 5 قرار دارد.
در میان شبکه های رادیویی نیز، شبکه رادیویی ایران برنامه های «ايران سربلند» و «انتخاب ملت» را پخش می کند. «خيابان مردم» و «ايستگاه 11» نیز از رادیو جوان و «چكاد بصيرت» هم از رادیو گفتگو پخش می شوند.
خالی از خلاقیت
فهرست بالا در حال حاضر مهم ترین برنامه های انتخاباتی صدا و سیما را تشکیل می دهد که شاید خیلی از مخاطبان پروپا قرص تلویزیون هم حتی نام بسیاری از آنها را نشنیده باشند. همین موضوع خود دلیلی بر پایین بودن تاثیر این برنامه هاست. از طرفی ضعف خلاقیت در تولید برنامه ها بسیاری از آنها را به برنامه هایی مشابه یکدیگر تبدیل کرده است. تقریبا تمامی برنامه های فهرست شده، تلاش دارند تا با استفاده از گزارش های میدانی، گفتگو با مردم و دانشجویان و مصاحبه با کارشناسان کمتر شناخته شده، از دیدگاهی کلی به انتخابات بپردازند. البته برخی برنامه ها نیز تلاش کرده اند تا نگاهی طنزآلود و فانتزی به مسائل پیرامون انتخابات داشته باشند. شاید در این میان برنامه منطقه آزاد را بتوان متفاوت ترین برنامه در انتخاب این رویکرد دانست که آن نیز به دلایلی چون عدم کنترل صحیح مسیر گفتگوهای دانشجویان و به طور کلی برنامه، در ورطه تکرار افتاده است.
از طرفی تقریبا تمامی برنامه های مذکور به صورت خاص به انتخابات ریاست جمهوری می پردازند و جای خالی برنامه ای که فقط اطلاعاتی ساده درباره شوراهای شهر و روستا و به طور مثال تغییراتی که در قوانین مربوط به شوراها در این دوره رخ داده، به مخاطب ارائه کند، به شدت خالی است.
انتقادات از صدا و سیما
این موضوعات در حالی مطرح می شود که برخی از شخصیت های سیاسی و کشوری نیز تا کنون به دلیل نوع نگاه صدا و سیما به کاندیداهای احتمالی انتخلابات ریاست جمهوری، انتقاداتی را متوجه این سازمان کرده اند.
در یکی از این انتقادات، یکی از تشکل های دانشجویی فروردین ماه امسال در نامه ای خطاب به رییس سازمان صدا و سیما از حضور برخی چهره های انتخاباتی در برنامه های نوروزی تلویزیون انتقاد کرده بود. چندی پیش نیز یکی از سایت های خبری از علی اکبر ولایتی به عنوان رکورددار حضور در برنامه ها و شبکه های مختلف سیما یاد کرد و نوشت که بررسی برنامه های چند ماه اخیر صداوسیما نشان می دهد در میان چهره های سیاسی بالاترین رکورد حضور در شبکه های مختلف تلویزیونی متعلق به دکتر علی اکبر ولایتی است که درباره موضوعاتی چون بیداری اسلامی، مباحث تاریخی، فرهنگ و تمدن ایرانی و رخدادهای بین المللی و سیاسی داخلی به ایراد سخن پرداخته است.
همچنین انتقادات از حضور پررنگ یا ارائه گزارش های تمجیدگونه از عملکرد شهردار تهران، یکی دیگی از کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری در برنامه های مختلف سیما نیز در روزهای اخیر بالا گرفته است. در این خصوص «صراط» در گزارشی به ابعاد این حضور پرداخته بود.