صراط: ، آنچه در 18 تیر سال 78 رخ داد، شبه کودتایی آشکار و همه‌جانبه بود که پایه‌های مردم‌سالاری نظام جمهوری اسلامی را نشانه گرفت. کودتایی که با حضور میدانی مردم در دفاع از نظام و رهبرشان در 23 تیر همچون آبی بر روی آتش فتنه درون‌ساخته اصلاح‌طلبان افراطی ریخته شد.
* قتلهای زنجیره‌ای و زنجیره حوادث
قتلهای زنجیره‌ای مسیری بود که به کوی دانشگاه ختم شد و بهانه آن نیز قانون اصلاح مطبوعات بود. قانونی که بیش از پرداختن و دانستن متن آن، حاشیه های جنجالی زیادی را دربر داشت. ماجرای قانون اصلاح مطبوعات از آن جا آغاز شد که در 16 تیر 78 کمیسیون فرهنگی مجلس پنجم طرحی را با عنوان اصلاحیه قانون مطبوعات در چهار بند به تصویب رساند که مواد آن عبارت بودند از ممنوعیت فعالیت مطبوعاتی برای عوامل بیگانه، اعضای گروهک تروریستی و ضد انقلاب، جاسوسان، وابستگان و سردمداران رژیم طاغوت؛ منع شدن مطبوعات کشور از دریافت کمک مالی از کشورهای بیگانه؛ ضمانت اجرایی برای مقابله با افراد دولتی و یا غیردولتی که نشریات را برای چاپ مطلب یا مقاله‌ای زیر فشار قرار داده یا آنها را وادار به سانسور نمایند؛ لزوم التزام عملی مدیران مسئول و صاحبان امتیاز نشریات به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
* توقیف روزنامه سلام به دلیل انتشار اسناد طبقه‌بندی شده
هرچند اصلاح قانون مطبوعات در مجلس پنجم در مورخه 16 تیر 78 به تصویب نمایندگان رسید، امّا یک روز قبل روزنامه سلام با مدیریت موسوی خوئینی‌ها به انتشار سند محرمانه‌ای منتسب به وزارت اطلاعات اقدام کرد و نوشت «سعید اسلامی پیشنهاد اصلاح قانون مطبوعات را داده است»؛ در واقع روزنامه سلام در صدد بود تا از فضای نفرت آمیزی که از قتلهای زنجیره‌ای در افکار عمومی جامعه ایجاد شده بود، در جهت دفاع از قانون مطبوعات و مخالفت با اصلاح این قانون توسط نمایندگان مجلس پنجم استفاده کند.
دادستان دادگاه ویژه روحانیت با متهم شناختن مدیرمسئول روزنامه سلام (موسوی خوئینی ها) به انتشار سند خیلی محرمانه، خواستار مجازات آنان شد و در نهایت هیات منصفه دادگاه ویژه روحانیت به اتفاق آراء نظر به مجرمیّت موسوی خوئینی ها مدیرمسئول روزنامه سلام داد.
انتشار نامه خیلی محرمانه توسط روزنامه سلام موجب شد حکم توقیف این روزنامه نیز از سوی مراجع قضایی صادر شود. به دنبال آن روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاح طلبان اقدام به شانتاژ خبری و فضاسازی کاذب در خصوص توقیف قانونی روزنامه سلام کردند.
این زمینه سازی‌ها در اواخر ساعات روز پنجشنبه 17 تیر 1378 با تجمع عده‌ای با هویت نامعلوم و با در دست داشتن پلاکاردهایی با مضمون اعتراض به توقیف روزنامه سلام در مقابل سینمای کوی دانشگاه تهران، که سعی در تحریک دانشجویان داشتند به ظهور رسید.
* فتنه‌ای درون ساخته
ظهر روز جمعه 18 تیر به نیروهای انتظامی دستور داده می‌شود که از صحنه خارج شوند. در این میان برخی چهره‌های سیاسی همچون مجید انصاری، موسوی لاری، مصطفی معین، فائزه هاشمی، خانم کروبی، مصطفی تاجزاده، عبدالله نوری، درودیان، اکبر گنجی و ابراهیم اصغرزاده برای ابراز همدردی با دانشجویان وارد کوی دانشگاه می‌شوند. در حالی که فضای دانشگاه همچنان متشنج بود و سخنان برخی از این چهره‌های سیاسی که به ظاهر برای آرام کردن دانشجویان به داخل کوی رفته بودند، شعله های خشم آنان را شعله‌ورتر ساخت به گونه‌ای که بار دیگر گروه‌هایی سازمان یافته از محوطه کوی خارج شده و در خیابان کارگر ضمن ضرب و شتم مردم و خسارت به اموال عمومی ، درگیری های پراکنده‌ای را با نیروهای انتظامی مستقر در اطراف کوی دانشگاه شکل دادند.
روزنامه‌های شنبه 19 تیر کار هدایت آشوب‌ها را بر عهده گرفتند و نوشتند «کوی دانشگاه به خون کشیده شد» و روزنامه نشاط هم تیتر زد «دفتر تحکیم وحدت یک هفته عزای عمومی اعلام کرد.»
* آشوب در خیابان‌ها
در این میان پیاده نظام‌هایی از عناصر نهضت آزادی، حزب ملت، نیروهای ملی مذهبی، سلطنت‌طلبان و افراد وابسته به کانون نویسندگی خود را به تظاهر کنندگان رساندند و با توزیع اعلامیه‌ها و بیانیه‌هایی سعی در تهییج و گسترش دامنه آشوب‌ها در سطح شهر داشتند.
در دیگر سو، رسانه‌های بیگانه و اپوزیسیون خارج کشور سعی در کشاندن دامنه آشوب‌ها به شهرهای دیگر داشتند. خبرنگاران و عکاسان برخی روزنامه‌ها همچون دیلی تلگراف، فیگارو، پروفیل، نیویورک تایمز، واشنگتن پست و شبکه‌‌های سی‌ان‌ان، ان‌بی‌سی، فاکس نیوز، بی‌بی‌سی، الجزیره و خبرگزاری های رویترز، فرانسه ، آسوشیتد پرس ، یونایتدپرس ، فرانس پرس ، در روزهای 21،20و22 تیر بالاترین حجم اخبار، گزارش‌ها و تصاویر خود را به سراسر دنیا ارسال کردند و سعی داشتند ضمن بزرگ‌نمایی و فضا دادن به آشوب‌های خیابانی تهران آن را به سراسر کشور تعمیم دهند، سیاستی که خیلی زود رنگ باخت.
* سخنان تاریخی رهبر انقلاب
مقام معظم رهبری 21 تیر در دیدار جمعى از دانشجویان و اقشار مختلف مردم به تبیین وقایع آن ایام پرداختند و نکات بسیار مهمی را در این دیدار مردمی مطرح کردند.
معظم‌له در بخشی از صحبت‌های خود فرمودند: یک نکته هم به این خطّ و خطوط سیاسى عرض کنیم. آقایانى که سردمداران خطوط سیاسى و گرایشهاى سیاسى هستید، حالا برسید به این حرفى که ما مىگوییم شما خودیها وقتى سر قضایاى بیهوده اینطور با هم درگیر مىشوید، دشمن سوء استفاده مىکند؛ بفرمایید، این یک نمونه؛ دیدید دشمن چطور استفاده کرد؟! دیدید دشمن چگونه نیش خود را زد؟! این مسائل را کنار بگذارید. البته ما اصرار نداریم که همه یک طور فکر کنند؛ اما براى کار سیاسى و درگیرى سیاسى، حدّى قائل شوید و خطّ قرمزى بگذارید. بىحساب و کتاب با هم مبارزه نکنید که آنقدر مشغول شوید که به دشمن اجازه دهید اینطور بیاید و داخلِ این میدانها بشود. سرِ این قضیه قانون مطبوعات و سرِ قضایاى گوناگون دیگر، چه جنجال و چه دعوایى به راه افتاد! همهاش مسائل خطّ و خطوط! براى چه؟ براى این که قانونى در مجلس تصویب مىشود! من به یک جریان سیاسى خاص اشاره نمىکنم؛ خطاب من به همه است. براى من، آن خطّ و این خط و هر خطّ سیاسى و سلیقه سیاسى دیگر، تفاوت نمىکند. براى من، مناط و ملاک، راه خدا و راه امام و راه اسلام و حفظ کشور و رعایت مصالح مردم و حفظ آینده کشور مطرح است.
* پیام آرامش بخش رهبر انقلاب در 22 تیر
در ادامه التهابات سیاسی شهر و در روز 22 تیر، پیامی آرامش‌بخش از سوی رهبر معظم انقلاب صادر شد؛ مقتدای مردم ایران در آن روز فرمودند: «ملت رشید و غیور ایران ، مردم عزیز تهران . در دو روز گذشته که جمعی از اشرار با کمک و همراهی برخی از گروهک های سیاسی ورشکسته و با تشویق و پشتیبانی دشمنان خارجی در سطح تهران ، به فساد و تخریب اموال و ارعاب و عربده جویی پرداخته و موجب سلب امنیت و آسایش مردم شده اند، دشمنان زبون و حقیر اسلام و انقلاب گمان کرده‌اند انقلاب و مردم مؤمن و انقلابی به آنان اجازه خواهند داد که با فتنه انگیزی خود راه سلطه آمریکای جنایتکار را بر میهن عزیز ما هموار کنند.گروهک های وابسته و معاند، طبق تحلیل اربابان و معلمان خود، گمان کرده اند مردم ایران از اسلام و انقلاب دست برداشته اند و به خیال باطل خود می خواهند از انقلاب اسلامی انتقام بگیرند ولی غافل از اینکه ملت مؤمن و شجاع و هوشیار به آنان و اربابان و پشتیبانان آنان اجازه ادامه شرارت را نخواهند داد و نظام مقتدر اسلامی ، آنان را بشدت منکوب خواهد کرد... فرزندان بسیجی ام باید آمادگی های لازم را در خود حفظ کنند و با حضور خود در هر صحنه ای که حضور آنان لازم است ، دشمنان زبون را سرکوب و منکوب سازند.»
*از حادثه تا حماسه 23 تیر
فرزندان بسیجی رهبری در لبیک به امام خود و در آوردگاه 23 تیر، همچون اقیانوسی در دفاع از انقلاب اسلامی خود روانه کوچه و خیابان‌های شهر شدند؛ راهپیمایی میلیونی و حماسی ملت ایران در 23 تیر نشان داد که با ولایت‌مداری از حادثه تا حماسه راهی نیست، حضور گسترده‌ای که آتش تند فتنه افراطیون را خاموش کرد.
* سخنرانی حسن روحانی در 23 تیر
حسن روحانی دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی نیز در راهپیمایی بزرگ مردم تهران در 23 تیر ضمن حمایت از بیانات مقام معظم رهبری و اعتراض علیه آشوبگران تهران، مواضع بسیار مهمی را اتخاذ کرد.
روحانی در بخشی از سخنرانی خود در دانشگاه تهران و در جمع پر شور مردم تهران تاکید کرد: اگر منع مسئولین نبود مردم ما، جوانان مسلمان، غیور و انقلابی ما با این عناصر اوباش به شدیدترین وجه برخورد می‌کردند و آنها را به سزای اعمالشان می‌رساندند.