صراط: محمدرضا اخضریان کاشانی معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی نهاد کتابخانههای عمومی کشور ضمن اشاره به اولویتها در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به ویژگیهای معاونان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اشاره و اظهار داشت: ابتدا باید به آقای جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد دولت یازدهم تبریک بگویم، با توجه به شناختی که از زمان همکاری در سازمان فرهنگ و ارتباطات از ایشان دارم، امیدوارم آقای جنتی بتوانند فرهنگ اعتدال که مدنظر دولت هم هست در حوزه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیاده سازی کنند.
* وزیر ارشاد زمینه توسعه فرهنگ دینی اسلامی و ایرانی را فراهم کند
وی ادامه داد: تجربه سالیان گذشته وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مصداق آیه شریفه 32 سوره فاطر است که میفرماید: "ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْکِتابَ الَّذینَ اصْطَفَیْنا مِنْ عِبادِنا فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ وَ مِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَ مِنْهُمْ سابِقٌ بِالْخَیْراتِ بِإِذْنِ اللَّهِ ذلِکَ هُوَ الْفَضْلُ الْکَبیرُ"، برداشت بنده این است که تجربه سی سال گذشته وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نشانگر این سه برداشتی است که در این آیه مطرح شده، گروهی از افرادی که کتاب خدا به آنها رسیده بود یا افرادی بودند که در راه اسلام قدم برداشته بودند و البته گروهی هم ظالمب ه نفس شده بودند و برخیها هم در مسیر اعتدال گام برداشتند و برخی از آنها در مسیر خیر پیش قدم بودند و گامهای بزرگی برداشتند، امیدوارم آقای جنتی «سابِقٌ بِالْخَیْراتِ» باشند و زمینه را برای توسعه فرهنگ دینی اسلامی و ایرانی ما فراهم کنند.
* ضعف در ساختار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در اولین گام مورد توجه باشد
معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی نهاد کتابخانههای عمومی کشور در ادامه تصریح کرد: با توجه به تجربه 16 سالهای که به واسطه حضورم در حوزه فرهنگ دارم و نهادهای فرهنگی مختلفی را تجربه کردهام، برداشتم این است یکی از نقاط برجستهای که ضعف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و آقای جنتی باید در نخستین اقدامت خود به آن توجه نشان دهند، ضعف ساختار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، اتفاقی که رخداده این است که طی سالیان گذشته، قالب محوری به جای موضوع محوری بوده است.
وی ادامه داد: آنچه از سوی فرهنگ ساختاری وزارت ارشاد حاکم بوده این است که به جای اینکه ما متولی موضوع و امر روشن در حوه فرهنگ باشیم (به ویژه در حوزه فرهنگ عمومی کشور، مثلا مسئله هویت ملی، پاسداشت ارزشهای ملی، مولفههای هویت ملی ایرانیان نماز قرآن ادب و... همه مواردی و موضوعاتی که برای ما ارزش قایل میشوند) به جای اینکه این موضوعات دسته بندیها و ساختار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بشوند قالبهای برنامهسازی آن فعالیتهای اجرایی محور دستهبندیها شدهاند، از این رو عملکرد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در راستای شأن فرهنگسازی در جمهوری اسلامی ایران هیچگاه نبودهاند.
* ادغام معاونت برنامهریزی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خطای بزرگ سالهای گذشته بوده است
اخضریان با بیان اینکه خطای بزرگی که طی این سالها رخداده و متاسفانه همچنان در ساختار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دیده میشود ادغام معاونت برنامهریزی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده است، گفت: این ادغام باعث شد مهمترین کاری که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اسلامی متولی آن است یعنی سیاستگذاری حمایت و نظارت که شاید مهمترین وظیفه وزارت ارشاد است در حاشیه فعالیتهای دیگر وزارت ارشاد کاملا محو شود. ارشاد باید این مسئله را برای خود مشخص کند؛ سه مدل در دوران آقای جنتی پیش روی وزارت ارشاد قرار دارد؛ باید تصمیم بگیرد که یا میخواهد برای مردم کار کند، به هنرمندان خدمات بدهد و یا میخواهد تلفیقی از آنها ایجاد کند، منطق اقتضا میکند که گزینه سوم باید انتخاب شود. که این نگاه فعلا در وزارت ارشاد وجود ندارد یعنی طراحی برنامهها برای اصلاح ساختار وضعیت و فرهنگ عمومی جامعه اصلا طراحی نشده است.
* وزارت ارشاد یک مجری در حد خدمات رسانی به متولیان فرهنگی و هنری کشور است
به گفته این مقام مسئول، وزارت ارشاد به عنوان یک سیاستگذار نیست و عملا یک مجری در حد خدمات رسانی به متولیان فرهنگی و هنری کشور است، باید تغییر جدی دادن در این ساختار به سمتی حرکت کند که تمام برنامهها و اهداف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و اصلاح فرهنگ عمومی جامعه صورت گیرد و بخش کوچکی از آن که در قالب حمایت از موسسات، اصناف و اتحادیههای فرهنگی هنری و به خدمات رسانی به هنرمندان اختصاص پیدا کند.
* معاونت برنامهریزی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید احیا شود
اخضریان با بیان اینکه در حال حاضر ساختار ارشاد برای معاونتهای هنری و سینمایی قالب محور طراحی شده، تصریح کرد: میدانیم نگارش کتاب هم میتواند یکی از این حوزهها باشد و عملا معاونت فرهنگی وزارت ارشاد به معاونت کتاب مبدل شده و هیچ یک هم هدف واحدی را دنبال نمیکنند، یعنی وزیر ارشاد در 4 سال فعالیت نمیتواند با جرات و جدیت اعلام کند که ما در این 4 سال مثلا احترام به ارزشهای ملی را بالا بردهایم، قرآن خواندن مردم را افزایش دادهایم و... به هیچ یک از این موارد نمیتواند پاسخ درستی بدهد، در حالی که همه حوزهها در حال فعالیت هستند یک حلقه واسط یا نخ تسبیحی وزارت ارشاد را بهم وصل نکرده است، لذا پیشنهاد میکنم یکی از نخستین کارهایی که باید انجام شود این که اولا معاونت برنامهریزی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید احیا شود، دوم اینکه وظیفه برنامهریزی پایش و نظارت در قالب فعالیتهای معاونتها و حمایتها را در این ساختار معاونتی احیا و پیگیری جدی کند.
* سهم کتاب، فیلم، موسیقی و... در دوران وزارت آقای جنتی مشخص شود
وی درباره ادامه روند فعالیتهای وزیر ارشاد و اولویتها اضافه کرد: کار دیگری که لازم است وزیر ارشاد دولت یازدهم انجام دهد این است که آنچه جزو ضعفهای وزارت ارشاد محسوب میشود اینکه افق مشخص و نقشه راه رسیدن به این افق را درست تهیه کند، چرا که هنوز مشخص نیست که چگونه میتوانیم مولفههای هویت ملی ایرانیان را ارتقا دهیم، طبیعتا سهم هریک از معاونتهای وزارت ارشاد در این افق مشخص نیست.
اخضریان ادامه داد: در این راستا پیشنهاد دیگر بنده این است که برای فعالیتهای فرهنگی کشور برای 4 سال آینده باید ریز و جزئیات فرهنگی کشور را تنظیم و بیان شود، به تعبیر دیگر سهم قالبهای مختلفی که در وزارت ارشاد برای تحقق اهداف فرهنگی که ایشان مدنظر دارند مشخص شود، یعنی ما بدانیم اگر بنا است فرهنگ نمازخواندن و یا هر مولفهای که در دوره ایشان قرار است ارتقا یابد در هر حوزه با سهم بندی اعلام شود، یعنی سهم کتاب، فیلم، موسیقی اعلام شود، تا پس از 4 سال آقای جنتی بتوانند با جرات و جسارت اعلام کننند که مجموعه تولیدات ما این اهداف را مشخصا دنبال کرد و ما بدانیم مثلا طی این 4 سال 100 ساعت موسیقی 1000 ساعت فیلم 200 جلد کتاب و... داشتهایم، نه اینکه ابتدا بسازند و بعد آنها را به موضوعات ارزشی ارجاع دهیم.
* تغییر در روشها؛ وزارت ارشاد سیاستگذاری، مدیریت، حمایت و نظارت را پیش گیرد
معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی نهاد کتابخانههای عمومی کشور با ارائه پیشنهادی دیگر عنوان کرد: پیشنهاد دیگر این است که روش و منش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را از اجرا و مدیریت به سیاستگذاری مدیریت و حمایت و نظارت تغییر دهند، در حال حاضر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به شدت خود را در فعالیتها ی اجرایی درگیر کرده است، این فعالیتهای اجرایی چه در حوزههای رسانهای، فضای مجازی رسانههای دیجیتال کتاب و هر موضوع دیگری است، کارکنان این مجموعه بیشتر از آن که طراحی زمان خود را برای سیاستگذاری نظارت و حمایت بکنند وقت خود را صرف فعالیتهای اجرایی میکنند که به نظر من این با ساختار وزارت ارشاد اسلامی که باید طراحی و برنامهریزی و نظارت آنها را بر عهده داشته باشد همخوان نیست.
* احیای مجدد موسسات فرهنگی فعال در حال رکود/ اورژانسی عمل شود
اخضریان با اشاره به مشکلات اقتصادی اظهار داشت: در چند سال اخیر به دلیل مشکلات مالی بخش قابل توجهی از موسسات و برنامههای فرهنگی موسسات فرهنگی فعال، که مثلا 4 یا 5 سال بود فعال بودند، طی یکی یا دو سال اخیر به دلیل مشکلات مالی گرفتاریهایی برای آنها پیش آمده و برخی از آنها از فعالیت باز ماندهاند و البته اکنون آمادگی احیای مجدد دارند، باید بانک اطلاعاتی موسسات فرهنگی فعال را کی طی 5 سال اخیر فعال بودهاند استخراج کرده و در اولین فرصت به صورت اورژانسی این موسسات فرهنگی فعال در حال رکود را برگردانند این موسسات کمک زیادی میکند تا وزارت ارشاد در راستای تولید بیشتر اقدام کند.
* تسریع در روند دریافت تسهیلات فرهنگی و اعطای مجوز
وی با اشاره به تسریع در روند برخی از امور تاکید کرد: موضوع دیگر، بحث قانونمندسازی و تسریع روندهای دریافت تسهیلات فرهنگی و اعطای مجوز و موارد اینچنینی است، در حال حاضر این موارد زمانبر هستند، برای گرفتن یک مجوز و ثبت یک مجوز زمان زیادی باید صرف شود، به تعبیر دیگر زمانی که نوبت استفاده از تسهیلات میشود یا انرژی وجود ندارد و یا زمانی که باید فعالیت را انجام بدهیم گذشته است.
* عمده موسسات فرهنگی کشور توان تولید محتوا ندارند و بیشتر به کپی کاری روی آوردهاند
این مقام مسئول با اشاره به اینکه یکی از مهمترین کارهایی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید انجام دهد سرمایهگذاری روی تولید محتوا در حوزه فرهنگ است، اضافه کرد: تولید محتوا در حوزه فرهنگ بسیار هزینه و زمانبر است، از این رو عمده موسسات فرهنگی کشور توان تولید محتوا ندارند و بیشتر به کپی کاری روی آوردهاند، وزارت ارشاد میتواند با سرمایهگذاری بر تولید محتوا دستمایه فعالیتهای دیگری را فراهم کند؛ این سرمایهگذاری کمک میکند تا دستمایههای فرهنگی مهمترین منابع ما که در حوزه فرهنگ هستند غنا یافته و در دسترس کسانیکه میخواهند با استفاده از این محتواها، کار فرهنگی ملموس انجام دهند فراهم شود؛ در حال حاضر در موسسات کوچک امکان تولید محتوا به این مضمون خیلی فراهم نیست.
وی در پایان ضمن آرزوی توفیق برای وزیر فرهنگ و ارشاد دولت یازدهم عنوان کرد: امیدوارم دوره ایشان یکی از دورههای پر افتخار در حوزه فرهنگ باشد و بیشتر شاهد تحقق مولفههای هویت ملی ایرانیان و اصلاح و ارتقای هرچه بیشتر فرهنگ عمومی کشور باشیم.