گفتمان اعتدال از حرف تا عمل

مردم به روشنی نشان دادند که خواهان اعتدال در رفتار و گفتار و کردار مسئولان هستند. آنها در دوره دوم ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد شاهد افراط و تفریط‌هایی بودند که باعث شد تا رویکرد مردم هم تغییر کند. این تغییر در انتخابات ریاست جمهور یازدهم گفتمان تازه‌ای را باعث شد که به انتخاب دولت اعتدال انجامید.

اصولگرایان گرچه در این انتخابات با تعدد نامزد وارد میدان شده بودند اما نتوانستند ریاست جمهوری را به دست بیاورند. اصلاح طلبان هم که پیشینه اقدامات آنها جایگاه و پایگاه اجتماعی شان را تنزل داده است مستقیم به میدان نیامدند و تنها به حمایت از روحانی بسنده کردند و خواستند که خود را از او یا او را از خود معرفی کنند.

اکنون در مبحث گفتمان اعتدال،رفتارهایی ‌انجامد می‌شود که به بهانه اعتدال به حذف رقیب و منتقد می‌انجامد. این موضوع گفتمان اعتدال را هم زیر سوال می‌برد.

افراطی در هر دوطیف سیاسی هست. رفتارهای منطقی و اصولی دولت اعتدال باعث خواهد شد طیف افراطی دو طرف به حاشیه رانده شود و نیازی به رفتارهای سلبی هم نیست. در این مقوله باید به نکات و مواضع و دیدگاه‌های هر دو جناح توجه کرد و از میان آنها انتقادات سازنده و دلسوزانه را دریافت کرد. نمی‌توان هر اظهار نظر،تحلیل و نوشته‌ای را افراط گرایانه دانست.حتی در برخی مواردی که افراطی نامیده می‌شود هم گفتمان دلسوزانه و سازنده وجود دارد.گفتمان اعتدال باید این موارد را مورد توجه قرار دهد. یکی از شاخصه‌های اعتدال همین است.

تعریف جامع و کامل از اعتدال می‌توان بسیاری از ابهامات را بر طرف کند.آقای روحانی تعریفی از این گفتمان ارائه داد اما کامل نبود و به نظر می‌رسد نیازمند تعریف جامع تری از آن هستم تا این شعار و هدف عملیاتی شود.

در همین زمینه برخی از سیاسیون و صاحبنظران دیدگاه خود را مطرح کرده‌اند.

**یوسف پور:تعریف اعتدال باعث جلوگیری از تفاسیر شخصی می‌شود

علی یوسف پور در همین زمینه گفت: برای اینکه شعار اعتدال به سرنوشت جامعه مدنی دچار نشود، ضرورت دارد آقای روحانی و اطرافیانش چارچوب اعتدال را در زمینه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و در انتصاب مدیران مشخص کند.

وی با اشاره به اینکه هیچ وقت تعریف درستی از جامعه مدنی و اصلاحات صورت نگرفت و این مسئله باعث شد که بعضی از افراد از این موضوع سوءاستفاده کنند، گفت: آقای روحانی چندبار واژه اعتدال را تعریف کرده که تعاریف وی جامع نبوده است.

وی افزود: گروه‌های مختلف از دیدگاه خودشان مفهوم اعتدال را تعریف می‌کنند و حتی شاهد بودیم عده‌ای از افراطیون که در دوران آقای خاتمی فعال بودند، نیز شروع به تعریف این واژه کرده‌اند.

صاحب امتیاز روزنامه سیاست روز تأکید کرد: برای اینکه شعار اعتدال به سرنوشت جامعه مدنی دچار نشود، ضرورت دارد آقای روحانی و اطرافیانش چارچوب اعتدال را در زمینه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و در انتصاب مدیران مشخص کند.

یوسف‌پور در پایان خاطرنشان کرد: اگر اعتدال به درستی تعریف شود از تفاسیر شخصی و سوءاستفاده افراد مختلف مصون خواهد ماند.

**توکلی: جلوگیری از تحریف شعار اعتدال مهم‌تر از تعریف آن است

یک کارشناس مسائل سیاسی نیز جلوگیری از تحریف شعار اعتدال را بسیار مهم تر از تعریف آن دانست.

یعقوب توکلی ، درباره لزوم تعریف واژه اعتدال و اعتدال‌گرایی از سوی رئیس جمهور گفت: در دوره‌های مختلف تاریخی ایران رؤسای جمهور و شخصیت‌های سیاسی دارای نفوذ، واژه و تعاریفی را وارد عرصه سیاسی می‌‌کردند.

وی ادامه داد: این شعارها در برخی موارد دچار تحول می‌شدند و حتی مفهوم عام خود را از دست می‌دادند.

توکلی با اشاره به واژه تعدیل در دوران سازندگی تصریح کرد: مثلا تعدیل یکی از واژه‌هایی است که در معنای عادی به معنای پائین آوردن است ولی شاهدیم که در ایران وقتی واژه تعدیل درباره یک کالا به کار می‌‌رود، برخلاف تصور معنی بالا رفتن قیمت آن را می‌داد.

کارشناس مسائل سیاسی با تأکید بر لزوم تعریف شعار اعتدال از سوی دولت افزود: درباره واژه اعتدال باید توجه داشته باشیم که اعتدال در عمل به ضد خود تبدیل نشده و به افراط از نوع راست و چپ منجر نشود.

وی با بیان اینکه باید از تبدیل شدن افراط گرایی به عنوان معنای عملی اعتدال جلوگیری کرد، ادامه داد: این نگرانی با حضور افرادی در نهاد ریاست جمهوری که دارای سابقه کارگزارانی هستند وجود دارد؛ ما در این دوره شاهد جابجایی معانی واژه‌ها در مواردی نظیر خصوصی‌سازی بودیم.

توکلی مسئله جلوگیری از تحریف واژه اعتدال را مهم تر از تعریف آن خواند و افزود: اگر این واژه تحریف نشود و جایگاه واقعی خود را پیدا کند، بدون شک جامعه نیز اعتماد بیشتری به آن پیدا خواهد کرد.

کارشناس مسائل سیاسی راه جلوگیری از تبدیل شدن سرنوشت شعار اعتدال به شعار جامعه مدنی در دولت اصلاحات را پایبندی رئیس جمهور و همراهان وی به اصول دانست و اظهار داشت: مسئله اساسی دیگر این است که پس از تعریف اعتدال ببینیم که آیا نظر ما عقلانی کردن فضا است یا خیر؟

وی ادامه داد: باید دید این عقلانی کردن فضا در چارچوب قواعد و الزامات انقلاب خواهد بود؟؛ چون الزامات انقلابی موارد عقلانی خاص خود را دارد و با برخی از الزامات عقلانی لیبرالی هماهنگی ندارد.

کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه باید دید آیا اعتدال به معنای تسلیم شدن و کوتاه آمدن در برابر زیاده‌خواهی دشمنان است یا خیر، افزود: باید پرسید اعتدال حول محور چه چیزی و یا چه کسی قرار است صورت بگیرد؟

توکلی در پایان خاطرنشان کرد: گاهی ممکن است تعاریف ارائه شده منطقی و غیرقابل خدشه باشد ولی در عمل باید دید چه منظوری را دنبال می‌کند.