فرصت یک‌ماهه به "فرجی‌دانا" برای تغییر استراتژی؟

گروه سیاسی صراط - رضا فرجی دانا اگر چه چندان رسانه ای نیست ولی از او به عنوان جنجالی ترین وزیر در پرده دولت روحانی نام می برند. او که بعد از "میلی منفرد" به عنوان دومین گزینه برای وزارت خانه حساس علوم معرفی شد، توانست با رایی نه چندان بالا به وزارت خانه کلیدی علوم راه پیدا کند.

این وزارت خانه از این حیث کلیدی بوده است که این سال ها، که نام ایران در تولید علوم دانش بنیان وهمچنین تالیف مقالات علمی در جهان بی نظیر بوده، به دلیل دور بودن محیط دانشگاه از سیاست زدگی دوره های اخیر برآورد شده، اما گویا فرجی دانا روشی غیر از سایر وزرای هشت سال گذشته در پیش گرفته است.

فرجی دانا که بخشی از عمر خود را نیز در سپاه پاسداران گذرانده و در عین کم حرف نشان دادن ولی سیاسی ترین وزیر کابینه اعتدال نام گرفته است. او که گزینه بعد از استعفای مصطفی معین در اواخر دولت خاتمی برای وزارت علوم بود و عدم رای اعتماد نمایندگان به او باعث شد که به کلید ساختمان وزارت علوم نرسد، توانست در این دولت در 5 آبان ماه سال 1392 با 159 رای موافق، 70 رای مخالف و 32رای ممتنع به عنوان وزیر، رای اعتماد بگیرد.

عزل و نصب های معاونین و روسای دانشگاه های اصلی کشور، تا همایش و گردهمایی های مسئله دار نمایندگان مجلس را مجاب به استیضاح او نمود.

واکنش دولت به استیضاح

دولتی ها این استیضاح و تلاش برای کارت زرد مجلس به وزیر علوم را سیاسی می خوانند و آن را تاوان افشای بورسیه های غیر قانونی به 3000نفر از افراد نزدیک به دولت قبل توسط اعضای وزارت خانه فرجی دانا می دانند. آنها می گویند نمایندگان منتقد دولت شمشیر را از رو بسته اند و هر روز نام وزیری را برای استیضاح از جیب خود بیرون می آورند و برای استیضاح او دوره راه می افتند که امضاهای مورد نیاز را جمع آوری کنند.

محمد باقر نوبخت سخنگوی دولت در اواخر هفته گذشته در اظهاراتی، تلویحا استیضاح این وزیر را از باب جور در نیامدن با سلیقه تعدادی از نمایندگان مجلس دانسته بود و خواسته بود کلیت مجلس بر اساس عقلانیت و مصلحت(!) تصمیم گیری کنند.

محمد نصیر پور –معاونت نظارت و هماهنگی معاونت پارلمانی رئیس جمهور- نیز اعتقاد دارد بخش زیادی از موارد استیضاح از توان و عهده وزیر علوم خارج بوده و قسمت دیگر نیز پاسخ داده شده بود.

اما اینکه رسانه های حامی دولت ومدیران ارشد وزارت علوم دائما بحث افشاگری ها بر ضد بورسیه های غیر قانونی را عامل این استیضاح می دانند، باید به بورسیه های غیر قانونی هم رسیدگی شود ولی نباید بحث بورسیه های غیر قانونی توجیهی از سوی دولتی ها برای این استیضاح باشد.

بیانات مهم رهبر انقلاب در دیدار با اساتید دانشگاه

رهبر انقلاب در دیدار با اساتید دانشگاه به مسئله مهم پیشرفت کنونی کشور در زمینه علمی پرداختند و صحبت های مهمی را بیان کردند که شاید بتوان آن را معطوف به اتفاقات این روزهای وزارت علوم دانست. رهبر انقلاب در بخش مهم این دیدار گفتند: "من خواهش میکنم از مدیران دانشگاه‌ها و مسئولان گوناگون مدیریّتى که دانشگاه را مرکز جوَلان سیاسى و تلاشها و فعّالیّتهاى جناحهاى سیاسى قرار ندهید. سمّ مهلک حرکت علمى این است که دانشگاه‌ها تبدیل بشوند به باشگاه‌هاى سیاسى؛ کارى که در یک دوره‌اى انجام گرفت."

این صحبت ها که دانشگاه جولانگاه فعالیت های سیاست زده نشود، بعد از سالها از لسان رهبر انقلاب در دیدار با دانشگاهیان مطرح می شود، که تنها با نگاه خیلی خوش بینانه می توان گفت که طعنه ای ملایم به مسئولین علمی دولت نیست.

واقعیات مخالفان

جدای از عزل و نصب های معنا دار، مخالفان یکی از دلائل کلیدی که در بحث استیضاح این وزیر می آوردند، بحث بازگشت حلقه نزدیک به مصطفی معین - وزیر علوم جنجالی و حاشیه ساز این وزارت خانه در سالهای دور - بود.

رکورد بیشترین تذکر در بین وزرای روحانی نیز از آن فرجی دانا شده است به گونه ای که تا کنون نزدیک به 100 نماینده مجلس به خاطر تحصیل دانشجویان ستاره دار، انتصاب جعفر توفیقی و میلی منفرد به عنوان مشاور عالی و معاون آموزشی وزارت علوم، اتفاقات روز دانشجو در برخی دانشگاه ها و بلاتکلیفی بورسیه های دولت قبل، بیشترین تذکر را به او داده اند.

او دومین وزیری بوده که به دلیل تذکرات بالا، کارت زرد مجلس را دریافت کرده است. انتصاب نیلی به عنوان رئیس دانشگاه تهران که به گفته استیضاح کنندگان بشدت مورد تایید فرجی دانا بوده نیز باعث شد بر آتش التهابات مجلس و وزارت علوم بیافزاید.

ابوترابی و باهنر در اعلام وصول استیضاح تعلل می کردند

اگر چه برخی از استیضاح کنندگان تابستان را بهترین موقع برای توضیح خواستن از وزیر به دلیل نیمه تعطیل بودن دانشگاه ها می دانند، هیئت رئیسه مجلس با محوریت ابوترابی و باهنر در اعلام وصول استیضاح کمی تعلل می کردند.

این تعلل که در برخی مواقع با خلاف گویی های از سوی هیئت رئیسه مجلس نیز همراه می شد کار را به جایی رساند که علی لاریجانی مجبور شد، پس از اعلام وصول استیضاح، درخواست جلسه ای برای نشست استیضاح کنندگان اصلی به علاوه حداد عادل و فرجی دانا را بدهد که بنا بر اخبار رسیده، این استیضاح برای مدت یک ماه به تعویق افتاد.

این استیضاح که با فشار هئیت رئیسه به بعد موکول شد، قطعا روند اجرایی و در پیش گرفته شده وزیر علوم را تغییر نخواهد داد و صرفا فرصتی به آنها برای تغییر استراتژی خود برای قانع نمودن نماینده های معترض فراهم می‌آورد.

معلوم نیست در حالی که با فرارسیدن فصل تابستان و تعطیلی دانشگاه ها، بهترین فرصت برای تعیین تکلیف انتصاب های سیاسی در دانشگاه های کشور فراهم آمده بود، چرا به یکباره، هیات رییسه مجلس در مقابل آن ایستاد و با تعویق یک ماهه، عملا بخش عمده ای از فرصت بررسی را از میان برد.