صراط: مستشرق فرانسوی که در زمان صفویه به ایران آمده بود، در سفرنامه خود درباره ادب ایرانیان چنین می‌نویسد:
من هیچ ملتی را مؤدب‌تر و ملایم‌تر از ملت ایران ندیده‌ام و ادب و نزاکت در ایرانی‌ها فطری است و اگر سال‌ها با یک ایرانی دوستی یا معامله بکنید، محال است از زبان او چیزی بشنوید که شما را برنجاند و محال است که او حاضر باشد یک خبر بد به شما بدهد و اگر مجبور شود راجع به مرگ یک نفر صحبت کند، می‌گوید «عمرش را به شما داد» یا «عمرش را به شما بخشید». یعنی او نمی‌خواست بمیرد تا اینکه باعث تأثر شما بشود، بلکه چون شما را دوست می‌داشت برای ابراز دوستی عمرش را به شما واگذار کرد و رفت. (سیاحت‌نامه شاردن)
اما در جاهایی امروز چنین نیست (انتقال فرهنگی درستی صورت نگرفته است)، ادب اجتماعی و سیاسی و دینی در میان ما قدری کم‌رنگ شده است! در میادین ورزشی شاهدیم که چه الفاظ رکیک و زشتی علیه بازیکنان تیم رقیب یا مربیان تیم حریف یا حتی بازیکنانی از تیم خودی، که رضایت تماشاچیان را جلب نمی‌کنند، به کار برده می‌شود.
این فحش‌ها آنقدر عادی شده است که بسیاری از ورزشکاران در پاسخ خبرنگاران که نظر شما درباره ناسزاگویی‌ها و الفاظ رکیک تماشاچیان چیست، می‌گویند «حق با آنهاست، ما خوب بازی نکردیم!) گویا یکی از مواردی که استحقاق فحش‌گویی و فحش شنوی را در پی دارد، خوب بازی نکردن است! البته گاهی نیز آنقدر پرده دری می‌شود که برای افراد قابل تحمل نیست.
قرآن کریم دراین باره می‌فرماید: وَلاَ تَسُبُّواْ الَّذِینَ یَدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ فَیَسُبُّواْ اللّهَ عَدْوًا بِغَیْرِ عِلْمٍ کَذَلِکَ زَیَّنَّا لِکُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلَی رَبِّهِم مَّرْجِعُهُمْ فَیُنَبِّئُهُم بِمَا کَانُواْ یَعْمَلُونَ؛ کسانی که غیر خدا را می‌خوانند دشنام ندهید مبادا آنها از روی جهل و ظلم خدا را دشنام دهند ـ انعام ـ آیه 108)
وقتی قرآن به ما توصیه می‌کند و از ما می‌خواهد که حتی کافران و مشرکان و ملحدان را ناسزا نگوییم وضعیت هم کیشان و هم مسلکان روشن است. پس ما را چه شده است که این توصیه صریح قرآنی را نادیده گرفته و بدترین الفاظ را درباره هم کیش و هم دین خود به کار می‌بریم، صرفاً به جرم آنکه خواسته ما را تأمین نکرده است؛ مثلا آنگونه که ما انتظار داشته‌ایم بازی نکرده است! خوب ندویده یا خوب پاس نداده است یا تیم را خوب چینش نکرده است.
حجت‌الاسلام احمدحسین شریفی با بیان این موضوعات می‌نویسد: در تبلیغات انتخابات متأسفانه شاهدیم که بی ادبی سیاسی غربیان کم کم در کشور ما هم رواج پیدا کرده است. به منظور پیروزی در انتخابات هر انگی را به رقیب می‌زنیم. غیبت و تهمت و افترا و بی اخلاقی بعضاً در میان پاره‌ای از سیاسیون ما مشاهده می‌شود و این به هیچ وجه آینده خوشی را برای جامعه در پی ندارد.
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَ الْجـَنَّةَ عَلَی کُلِّ فَحَّاشٍ بَذِیٍّ قَلِیلِ الْحَیاءِ ؛ خداوند بهشت خود را بر روی هر ناسزاگوی زشت سخن کم حیایی که برایش مهم نیست چه می‌گوید و چه می‌شنود، حرام کرده است.
امام علی (ع) در ایام جنگ صفین دید که برخی از یارانش در پاسخ به ناسزاگویی‌های اهل شام و یاران معاویه،مقابله به مثل می‌کنند و آنها نیز زبان به ناسزا و فحش گشوده‌اند، آنها را از کار نهی کرد و فرمود:
إِنِّی أَکْرَهُ لَکُمْ أَنْ تَکُونُوا سَبَّابِینَ وَ لَکِنَّکُمْ لَوْ وَصَفْتُمْ أَعْمَالَهُمْ وَ ذَکَرْتُمْ حَالَهُمْ کَانَ أَصْوَبَ فِی الْقَوْلِ وَ أَبْلَغَ فِی الْعُذْرِ وَ قُلْتُمْ مَکَانَ سَبِّکُمْ إِیَّاهُمْ اللَّهُمَّ احْقِنْ دِمَاءَنَا وَ دِمَاءَهُمْ وَ أَصْلِحْ ذَاتَ بَیْنِنَا وَ بَیْنِهِمْ وَ اهْدِهِمْ مِنْ ضَلَالَتِهِمْ حَتَّى یَعْرِفَ الْحَقَّ مَنْ جَهِلَهُ وَ یَرْعَوِیَ عَنِ الْغَیِّ وَ الْعُدْوَانِ مَنْ لَهِجَ بِهِ»؛ من خوش ندارم شما دشنام گو باشید. لیکن اگر کرده‌های آنها را باز گویید و حالشان را یادآوری کنید به صواب نزدیکتر بود و در عذرخواهی رساتر. و به جای دشنام بگویید خدایا ما و آنها را از کشته شدن برهان! و میان ما و ایشان سازش قرار گردان و از گمراهی شان به راه راست برسان! تا آن که حق را نمی‌داند بشناسد و آن که برای دشمنی می‌رود و بدان آزمند است باز ایستد.
من هیچ ملتی را مؤدب‌تر و ملایم‌تر از ملت ایران ندیده‌ام و ادب و نزاکت در ایرانی‌ها فطری است و اگر سال‌ها با یک ایرانی دوستی یا معامله بکنید، محال است از زبان او چیزی بشنوید که شما را برنجاند و محال است که او حاضر باشد یک خبر بد به شما بدهد و اگر مجبور شود راجع به مرگ یک نفر صحبت کند، می‌گوید «عمرش را به شما داد» یا «عمرش را به شما بخشید». یعنی او نمی‌خواست بمیرد تا اینکه باعث تأثر شما بشود، بلکه چون شما را دوست می‌داشت برای ابراز دوستی عمرش را به شما واگذار کرد و رفت. (سیاحت‌نامه شاردن)
اما در جاهایی امروز چنین نیست (انتقال فرهنگی درستی صورت نگرفته است)، ادب اجتماعی و سیاسی و دینی در میان ما قدری کم‌رنگ شده است! در میادین ورزشی شاهدیم که چه الفاظ رکیک و زشتی علیه بازیکنان تیم رقیب یا مربیان تیم حریف یا حتی بازیکنانی از تیم خودی، که رضایت تماشاچیان را جلب نمی‌کنند، به کار برده می‌شود.
این فحش‌ها آنقدر عادی شده است که بسیاری از ورزشکاران در پاسخ خبرنگاران که نظر شما درباره ناسزاگویی‌ها و الفاظ رکیک تماشاچیان چیست، می‌گویند «حق با آنهاست، ما خوب بازی نکردیم!) گویا یکی از مواردی که استحقاق فحش‌گویی و فحش شنوی را در پی دارد، خوب بازی نکردن است! البته گاهی نیز آنقدر پرده دری می‌شود که برای افراد قابل تحمل نیست.
قرآن کریم دراین باره می‌فرماید: وَلاَ تَسُبُّواْ الَّذِینَ یَدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ فَیَسُبُّواْ اللّهَ عَدْوًا بِغَیْرِ عِلْمٍ کَذَلِکَ زَیَّنَّا لِکُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلَی رَبِّهِم مَّرْجِعُهُمْ فَیُنَبِّئُهُم بِمَا کَانُواْ یَعْمَلُونَ؛ کسانی که غیر خدا را می‌خوانند دشنام ندهید مبادا آنها از روی جهل و ظلم خدا را دشنام دهند ـ انعام ـ آیه 108)
وقتی قرآن به ما توصیه می‌کند و از ما می‌خواهد که حتی کافران و مشرکان و ملحدان را ناسزا نگوییم وضعیت هم کیشان و هم مسلکان روشن است. پس ما را چه شده است که این توصیه صریح قرآنی را نادیده گرفته و بدترین الفاظ را درباره هم کیش و هم دین خود به کار می‌بریم، صرفاً به جرم آنکه خواسته ما را تأمین نکرده است؛ مثلا آنگونه که ما انتظار داشته‌ایم بازی نکرده است! خوب ندویده یا خوب پاس نداده است یا تیم را خوب چینش نکرده است.
حجت‌الاسلام احمدحسین شریفی با بیان این موضوعات می‌نویسد: در تبلیغات انتخابات متأسفانه شاهدیم که بی ادبی سیاسی غربیان کم کم در کشور ما هم رواج پیدا کرده است. به منظور پیروزی در انتخابات هر انگی را به رقیب می‌زنیم. غیبت و تهمت و افترا و بی اخلاقی بعضاً در میان پاره‌ای از سیاسیون ما مشاهده می‌شود و این به هیچ وجه آینده خوشی را برای جامعه در پی ندارد.
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَ الْجـَنَّةَ عَلَی کُلِّ فَحَّاشٍ بَذِیٍّ قَلِیلِ الْحَیاءِ ؛ خداوند بهشت خود را بر روی هر ناسزاگوی زشت سخن کم حیایی که برایش مهم نیست چه می‌گوید و چه می‌شنود، حرام کرده است.
امام علی (ع) در ایام جنگ صفین دید که برخی از یارانش در پاسخ به ناسزاگویی‌های اهل شام و یاران معاویه،مقابله به مثل می‌کنند و آنها نیز زبان به ناسزا و فحش گشوده‌اند، آنها را از کار نهی کرد و فرمود:
إِنِّی أَکْرَهُ لَکُمْ أَنْ تَکُونُوا سَبَّابِینَ وَ لَکِنَّکُمْ لَوْ وَصَفْتُمْ أَعْمَالَهُمْ وَ ذَکَرْتُمْ حَالَهُمْ کَانَ أَصْوَبَ فِی الْقَوْلِ وَ أَبْلَغَ فِی الْعُذْرِ وَ قُلْتُمْ مَکَانَ سَبِّکُمْ إِیَّاهُمْ اللَّهُمَّ احْقِنْ دِمَاءَنَا وَ دِمَاءَهُمْ وَ أَصْلِحْ ذَاتَ بَیْنِنَا وَ بَیْنِهِمْ وَ اهْدِهِمْ مِنْ ضَلَالَتِهِمْ حَتَّى یَعْرِفَ الْحَقَّ مَنْ جَهِلَهُ وَ یَرْعَوِیَ عَنِ الْغَیِّ وَ الْعُدْوَانِ مَنْ لَهِجَ بِهِ»؛ من خوش ندارم شما دشنام گو باشید. لیکن اگر کرده‌های آنها را باز گویید و حالشان را یادآوری کنید به صواب نزدیکتر بود و در عذرخواهی رساتر. و به جای دشنام بگویید خدایا ما و آنها را از کشته شدن برهان! و میان ما و ایشان سازش قرار گردان و از گمراهی شان به راه راست برسان! تا آن که حق را نمی‌داند بشناسد و آن که برای دشمنی می‌رود و بدان آزمند است باز ایستد.