شورای نگهبان وارد تصویب خود برجام نشد

صراط: سخنگوی شورای نگهبان با بیان اینکه این شورا خود برجام را مورد بررسی قرار نداده و وارد آن نشده است گفت: مجلس و شورای نگهبان اقدامات مشروح برجام را تصویب نکرده‌اند.

نجات‌الله ابراهیمیان سخنگوی شورای نگهبان در نشست خبری امروز خود گفت: تیتر تصویب برجام رهزن است و مخاطب را به اشتباه می‌اندازد. تا جایی که این عنوان مصوبه طرح یک فوریتی اقدام متقابل و متناسب دولت در اجرای برجام بوده است.

وی با بیان اینکه نه مجلس و نه در شورای نگهبان، اقدامات مشروحی که در اجرای برجام درج شده را تصویب نکرده‌اند، افزود: این به معنی موافقت یا مخالفت با برجام نیست چون آن اقدامات به یک سند حقوقی تبدیل نشده و یک سند سیاسی بوده است و قراری برای یک‌سری اقدامات بین دو طرف بوده است و البته تاکید شده که داوطلبانه است و در متن مصوبه با دو واژه بر روی داوطلبانه تاکید شده است.

ابراهیمیان ادامه داد: مباحث حقوقی مفصلی که در جامعه، رسانه‌ها و کمیسیون‌های مجلس در جریان بوده است درباره این مصوبه به یک پاسخ واحد رسیده‌اند یعنی آن را یک موافقتنامه تلقی می‌کردند و فکر می‌کردند که طبق قانون باید به مجلس برسد، اما با بررسی ماده واحده طرح به این نتیجه نمی‌رسیم که موافقتنامه باشد بلکه یک قول و قرار است.

وی در واکنش به اظهارات برخی از مقامات آمریکا و غربی که گفته بودند تحریم‌های ایران می‌تواند در شرایطی برگردد گفت: مسئولان ما هم می‌توانند اقداماتشان را برگردانند لذا برجام یک سند حقوقی نیست و مجلس هم با این تلقی وارد بررسی جزئیات برنیامد، شورا هم مصوبه مجلس را مورد بررسی قرار داده است، نه جزئیات قول و قرارهای اجرایی و دو طرف مذاکره را.

سخنگوی شورای نگهبان با تاکید بر اینکه شورای نگهبان وارد تصویب خود برجام نشده است، اظهار داشت: چون مجلس هم ضرورتی در این زمینه ندیده است، به علاوه درباره اقدامات اجرایی و توافق سیاسی موانعی برای اجرا وجود داشت چون مجلس قبلا اجرای پروتکل را محدود کرده بود و نیز محدودیت‌های دیگری را که در تبصره 2 ماده واحده است نیز وجود داشت.

وی ادامه داد: اگر قرار باشد که دولت اقدامات خود را طبق قانون آغاز کند، باید موانع محدودیت‌ساز برداشته می‌شد و مجلس آن موانع را برداشت که همین موضوع بررسی شورا بود و در چند ساعت بحث مفصل سوالات حقوقی مهمی مطرح شد.

سخنگوی شورای نگهبان در بخش دیگری از سخنانش به موضوع برگزاری انتخابات الکترونیک و بررسی آن در شورای نگهبان اشاره کرد و گفت: به موجب تصمیم آخرین جلسه شورای نگهبان، پس از آنکه وزارت کشور قالب و فرمی از آنچه که می‌تواند صندوق اخذ رأی الکترونیکی محسوب شود را، تقدیم شورای نگهبان کرد و این شورا هم آن را مورد بحث و بررسی قرار داد و تا این بخش از کار که به مقدمات آن مربوط است را این شورا مورد تأیید قرار داده است.

ابراهیمیان در همین زمینه اضافه کرد: آنچه که همکاران ما در وزارت کشور ارائه کردند، قالبی بود که قرار است در آن موارد دیگری نظیر ملاحظات امنیتی و یا حتی دکمه‌هایی طراحی و تعبیه شود و به داوری شورای نگهبان برسد، در آخرین جلسه این شورا نمونه ارائه شده از این صندوق‌های الکترونیک را صرف نظر از میزان و محل بکارگیری آنها به شرطی که آزمایشات دیگر در مورد آنها تأیید شود و نیز اصلاحات قانونی انتخابات الکترونیک برطرف شود را تأیید کردیم.

وی با اشاره به زمان دقیق اعلام نظر شورای نگهبان درمورد تعداد شعب و میزان به کارگیری از صندوق‌های الکترونیک ارائه شده توسط وزارت کشور گفت: ما با توجه به اعتبارات و امکانات و نیز سایر عوامل پس از آنکه وزارت کشور پیشنهاداتش را به ما اعلام کند آن را بررسی کرده و اعلام نظر خواهیم کرد.

سخنگوی شورای نگهبان در ادامه به برگزاری انتخابات الکترونیک در برخی از کشورها و استفاده از تجربیات آنها اشاره کرد و افزود: در برخی از کشورها مراحلی از انتخابات الکترونیکی برگزار شده است اما این کشورها تعدادشان خیلی زیاد نیست و تجربیاتی نیز ندارند اما در طرح همکاران ما در وزارت کشور حتی صندوق هم به صورت الکترونیکی پیش بینی شده است.

ابراهیمیان در ادامه اظهار داشت: بعضی از رسانه‌ها رفت و برگشت مفید روند برگزاری انتخابات الکترونیک بین وزارت کشور و شورای نگهبان را حمل بر این می‌کنند که شورای نگهبان با انتخابات الکترونیکی موافق نیست.

وی با بیان اینکه لازم است به عنوان سخنگوی شورای نگهبان با قاطعیت اعلام کنم که این شورا به دلیل شفافیت و امکان نظارتی که در برگزاری انتخابات الکترونیک به وجود می‌آید، کاملاً از آن حمایت می‌کند، تأکید کرد: تجربه برخی کشورها و نیز به تازگی تجربه تلخی که در کشور ما در زمینه انتخابات نظام مهندسی به وجود آمد، ما را نگران می‌کند؛ تصور کنید اگر این مشکل در انتخابات الکترونیکی مجلس شورای اسلامی در شهرهای بزرگ پیش می‌آمد چه عواقب سیاسی و اجتماعی می‌توانست به دنبال داشته باشد.

سخنگوی شورای نگهبان با بیان اینکه ما و وزارت کشور انتخابات الکترونیکی را مرحله به مرحله بررسی می‌کنیم، اظهار داشت: بررسی دقیق مراحل آن احتیاط شرط عقل است که امیدواریم در اسرع وقت انتخابات الکترونیکی و صندوق‌های مربوط به آن آماده شود و ما هم پس از بررسی‌های لازم نظرمان را اعلام کنیم.

ابراهیمیان در ادامه سخنانش به برگزاری مانوری از سوی وزارت کشور به منظور آزمایش صندوق‌های الکترونیکی انتخابات اشاره کرد و افزود: در صندوقی که قالب آن را تعیین کردیم، همکاران ما مانوری را برگزار کردند که قرار شد براساس این مانور یک رأی گیری آزمایشی انجام شود.

وی تصریح کرد: همانطور که همه ما می‌دانیم از استان تهران 30 نماینده مجلس می‌بایست در انتخابات آینده برگزیده شوند و از طرفی 16 تن هم نیز از استان تهران به مجلس خبرگان راه پیدا می‌کنند یعنی مجموع آنها به 46 نفر می‌رسد بنابراین رأی دادن به این تعداد حداقل 10 دقیقه زمان لازم است که اگر قرار باشد هر فردی در حوزه‌های رأی گیری در استان تهران برای رأی دادن به این 46 نفر 10 دقیقه معطل شود در یک ساعت فقط 6 نفر می‌توانند رأی خود را به صندوق بیاندازند.

سخنگوی شورای نگهبان اضافه کرد: این در شرایطی است که در رأی گیری به صورت کاغذ در لحظه‌ای کوتاه تعرفه‌ها نوشته شده وتوسط مردم به صندوق‌ها ریخته می‌شود بنابراین ما باید زمانی که برای رأی گیری الکترونیکی و صف انتظاری که تشکیل می‌شود برای انتخابات الکترونیکی محاسبه و بررسی کنیم.

ابراهیمیان با بیان اینکه معمولاً پیک شرکت کننده در انتخابات در ساعات پایانی و یا آغازین است اظهار داشت: برای برگزاری انتخابات به صورت الکترونیک می‌بایست فضای فیزیکی ما تغییر کند به طوری که مسجدی که تا الآن در آن دو یا سه صندوق برای اخذ رأی کاغذی قرار می‌دادیم، در این شرایط نمی‌توانیم در همان مسجد چندی صندوق اخذ رأی الکترونیکی را تعبیه کرده و در نظر بگیریم.

وی در بخش دیگری از سخنانش به موضوع نظارت برانتخابات و تعداد نیروی انسانی لازم برای آن اشاره کرد و گفت: در موضوع نظارت بر انتخابات، نظارت بر هر کدام از این صندوق‌های الکترونیک عِده و عُده مخصوص به خودش را می‌طلبد، البته امنیت موضوع و آموزش ناظران هم زمانی به خودش اختصاص می‌دهد، بنابراین همه اینها باید با احتیاط پیش رود؛ البته باید بگویم که دستگاه مجری برگزاری انتخابات، یعنی وزارت کشور قطعاً حساسیتش کمتر از ما نیست اما این نکته مهم است که ما در فرصت باقیمانده کمی که در اختیار داریم این مراحل را طی کنیم.

سخنگوی شورای نگهبان اضافه کرد: همکاران ما در وزارت کشور باید اعلام کنند که در چه شهرها و نقاطی قصد برگزاری انتخابات به صورت الکترونیک را دارند. سوال این است که آیا بهتر نیست در شهرهای کوچک یا در برخی شعب اخذ رأی که با ازدحام جمعیت کمتری نسبت به شهرهای بزرگ مواجهیم این کار انجام شود و در آنجا صندوق‌های اخذ رأی کاغذی هم قرار دهیم تا هر کس خودش انتخاب کند که قصد دارد به همان شیوه سابق رأی دهد و یا به صورت الکترونیکی.

ابراهیمیان در بخش دیگری از سخنانش از نامه شورای نگهبان به وزارت کشور درباره مراحله مربوط به انتخابات الکترونیکی خبر داد و گفت: براساس این نامه از وزارت کشور خواسته‌ایم که همه مراحل مربوط به انتخابات الکترونیکی را به شورای نگهبان اعلام کنند، براساس این درخواست باید مشخص شود که چه تعداد ناظر برای برگزاری انتخابات نیاز داریم.

وی افزودک البته مهمتر این است که باید فضای جدید، یعنی برگزاری انتخابات الکترونیک با مجموعه قانونگذاری و نظر حقوقی موجود تطبیق داده شود. امروز در قوانین ما صحبت از مهر و تعرفه کاغذی و یا حتی حضور نمایندگان کاندیداها در هنگام شمارش آرا مطرح است. اما اگر قرار باشد انتخابات به صورت الکترونیک برگزار شود، باید برخی قوانین و مقررات را هم تغییر دهیم.

سخنگوی شورای نگهبان با تأکید براینکه تغییر قوانین برای برگزاری انتخابات الکترونیکی به مجلس مربوط است و دست وزارت کشور و شورای نگهبان نیست، گفت: همه این عوامل و مشکلات باعث می‌شود که با قاطعیت نتوانیم اعلام کنیم که انتخابات الکترونیک را می‌توان در کلان‌شهرها برگزار کرد اما بنده ابراز امیدواری می کنم که هرچه زودتر این موضوع به نتیجه برسد. البته وزارت کشور هم به صورت جدی تلاش دارد تا مراحل برگزاری انتخابات الکترونیک هرچه سریعتر به نتیجه برسد.

ابراهیمیان  در پاسخ به سوال خبرنگاری که پرسید برخی نمایندگان مجلس با توجه به قانونی شدن اجرای برجام گفته‌اند که اگر به قدرت برسیم زیر آن می‌زنیم و آن را ملقی می کنیم آیا این مصداق قانون شکنی نیست و اینگونه صحبت‌ها در تأیید صلاحیت آنها تأثیر دارد یا خیر گفت: بنده هم که سخنگوی شورای نگهبان هستم در بسیاری از موارد قوانین و حتی مصوبات این شورا را نقد می‌کنم. و معتقدم نقد یک قانون ایرادی ندارد اما اینکه می‌گویند اگر به قدرت برسیم برجام را ملقی می‌کنیم و یا حتی زیر آن می‌زنیم، موضوعی مطابق با اصول مردم سالاری دینی و دموکراسی است و ایرادی هم ندارد اما ممکن است برخی بگویند قانون را اجرا می‌کنند و به آن پایبند اما به آن انتقاد دارند.

سخنگوی شورای نگهبان قانون شکنی را عیب و ایراد دانست و افزود: مصداق عدم التزام به قانون، قانون شکنی است اما اظهار نظر در انتقاد از قوانین ایرادی ندارد کما اینکه بنده هم می‌توانم در مواردی انتقاداتی به مصوبات شورای نگهبان داشته باشم.

وی همچنین در پاسخ به سوال خبرنگار دیگری که پرسید آیا با توجه به مشکلات موجود برای برگزاری انتخابات الکترونیک، آیا در این دوره شاهد برگزاری انتخابات به صورت الکترونیک خواهیم بود و به این دوره خواهد رسید یا خیر گفت: بنده کارشناس فنی نیستم و فقط می‌توانم ابراز امیدواری کنم که به این دوره از انتخابات برسد اما شورای نگهبان می‌بایست همه جوانب امر را در نظر گرفته و به عملی شدن آن فکر کرده و آن را مورد بررسی قرار دهد تا خدای ناکرده مانند انتخابات نظام مهندسی مسئله‌ای ایجاد نکند و مشکلی پیش نیاید.

سخنگوی شورای نگهبان با بیان اینکه نباید انتخابات الکترونیک در شهرهای بزرگ به مسائل قبیله‌ای دامن بزند و یا احیاناً در دستگاه اخذ رأی الکترونیک خللی ایجاد کرده و به بحرانی سیاسی یا اجتماعی تبدیل شود اظهار داشت: دولت طرحی را آماده کرده براساس آن مشخص شده که انتخابات الکترونیکی قرار است در چند کلان شهر برگزار شود اما جزئیات این طرح هنوز به شورای نگهبان ارسال نشده است و ما منتظریم با توجه به مشکلات موجود ببینیم در کدام شهرها انتخابات به صورت الکترونیکی عملیاتی می‌شود.

ابراهیمیان همچنین در پاسخ به سوال خبرنگار دیگری که پرسید علت استعلام این شورا از برخی از معتمدان محلی در احراز صلاحیت ها با وجود اینکه مراجع 4 گانه‌ای برای تأیید صلاحیت‌ها وجود دارد، چیست؟ گفت: براساس قانون انتخابات هیئت‌های اجرایی، حقیقات از محل و معتمدان محل را پیش بینی کرده است و براین اساس تحقیق از معتمدان در اختیار مجریان انتخابات است و شرایط به نحوی است که مراجع چهار گانه برای بررسی و احراز صلاحیت داوطلبان کافی نیست به طوری که به عنوان مثال می‌توان گفت وزارت دادگستری و یا نیروی انتظامی و یا حتی وزارت اطلاعات نمی‌توانند التزام به قانون اساسی را از سوی فردی احراز کنند که این باید از سوی شورای نگهبان صورت گیرد و این شورا باید در خصوص اینها پاسخ دهد.

وی در بخش دیگری از سخنانش به جزئیات جلسه روز چهارشنبه گذشته این شورا درباره بررسی مصوبه برجام مجلس و روند آن در این شورا اشاره کرد و افزود: اکثریت اعضای شورای نگهبان نظرشان براین بود که برجام یک سند حقوقی نیست که آن را بررسی کنیم بلکه مجموعه‌ای از قول و قرارها در آن وجود دارد که دولت در زمان اجرای ان می‌بایست قواعد تعیین شده در این طرح را رعایت کند.

سخنگوی شورای نگهبان اضافه کرد: برجام و توافق هسته‌ای موضوعاتی تصویب شده از متن ماده واحده طرح مجلس بود و مجلس شورای اسلامی هم برجام را بررسی نکرده که شورای نگهبان آن را بررسی کند و یا حتی براساس آن ببینیم که آیا خطوط قرمز تعیین شده توسط رهبر معظم انقلاب در برجام رعایت شده است یا خیر. بنابراین اعضای شورای نگهبان به خود متن ماده واحده طرح مجلس با اکثریت آرا رأی دادند و آن را تصویب کردند.

ابراهیمیان با تأکید براینکه شورای نگهبان با همه جناح‌های سیاسی داخل نظام در جریان بررسی صلاحیت داوطلبان به صورت قانونی برخورد می‌کند، افزود: بهتر است دوستان با حسن نیت به نهادهای کشور نگریسته و احترام نهادهای کشور را نگه دارند و مطابق قانون برخورد کنند.

وی با بیان اینکه اعضای شورای نگهبان می‌توانند دارای گرایش سیاسی باشند اما در مقام عضو شورا به نقد و ضرر هیچکس در جریان انتخابات سخن نمی‌گویند اظهار داشت: از همه اطلاعاتی که برای احراز صلاحیت کاندیداها لازم باشد، کمک خواهیم گرفت.

سخنگوی شورای نگهبان همچنین به برخی نگرانی‌ها درباره گزارش‌های یک سویه برای اعضای شورای نگهبان درباره بررسی صلاحیت کاندیداها اشاره کرد و افزود: ما همه مستندات و مدارک را مطالعه می‌کنیم و به اعتراضات کاندیداها نیز به طور عادلانه رسیدگی خواهیم کرد و اینها در شرایطی صورت می‌گیرد که زمان ما برای این کار خیلی کم است.

ابراهیمیان در بخش دیگری از سخنانش از رسانه‌ها خواست که به ماده واحده طرح اجرای برجام در فضایی آرام توجه داشته باشند.

وی در همین زمینه گفت: رسانه‌ها تأیید این طرح از سوی شورای نگهبان را وسیله انشقاق قرار ندهند زیرا این طرح و ایده همان طور که رهبر انقلاب فرمودند، ایده دشمن است.

سخنگوی شورای نگهبان اضافه کرد: به جای ایجاد انشقاق باید در یک تأمل اندیشمندانه ببینیم عوامل‌آن از گذشته چگونه طراحی شده است و به چه دلیل ما با وجود شعارهای بزرگ نتوانسته‌ایم مولفه‌های قدرت خود را به گونه‌ای قوی کنیم که در حد و اندازه شعارها ظاهر شویم. سوال این است که آیا ما مولفه‌های اقتصادی را به اندازه لازم قوی کرده‌ایم؟

ابراهیمیان همچنین به تحریم کشور در زمان جنگ تحمیلی اشاره کرد و گفت: در‌آن زمان ما فرصتی داشتیم که امروز می‌توانستیم قدرتمندانه‌تر از شرایط فعلی با دنیا مواجه شویم، بنابراین در دنیای امروز این فرصت‌ها تکرار نمی‌شود و ما فرصت اشتباه نداریم.

وی همچنین به بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با نخبگان اشاره کرد و افزود: به دلیل طرح موضوع برجام در جامعه بیانات رهبر انقلاب در دیدار با نخبگان و نکاتی که ایشان مطرح کردند، مغفول ماند. این توصیه‌ها می‌تواند در آینده ما را قدرتمند کند.

سخنگوی شورای نگهبان با بیان اینکه ما باید همه امکانات قانونی و اجرایی را برای حضور نخبگان در انتخابات آینده مجلس فراهم کنیم، خاطرنشان کرد: توصیه بنده این است که بر روی تقویت مولفه‌های کشور در فرصت تحریم برای آینده تکیه کنیم، شعارهایی که می‌دهیم به قدرت‌های بزرگ برمی‌خورد و آنها از در آشتی واقعی با ما وارد نمی‌شوند.