انتخابات پارلمانی ترکیه
ترک ها به رجب طیب اردوغان چیزی بخشیدند که خواب آن را هم نمی دیدزیرا اکثریت آرای صندوق های رای به نفع اردوغان بوده و همین به او امکان می دهد همچنان در مسیر خودرایی های سیاسی خود بتازد.
بار دیگر حزب عدالت و توسعه بدون شریک، یکه تاز قدرت ترکیه شد و این نه فقط یک پیروزی انتخاباتی بلکه از دیدگاه سیاسی فراتر از آن است، زیرا دستاورد بزرگی برای اردوغان رقم زده و امکان ادامه مسیر سیاسی را برای او فراهم می کند.
خطرات سیاسی و منطقه ای پیروزی انتخاباتی حزب عدالت و توسعه
از همه مهم تر اینکه اکنون سوال های زیادی در مورد حزب عدالت و توسعه که بار دیگر محبوبیت مردمی پیدا کرده و نیز کابینه ای که در آن دیگران به حاشیه رانده می شوند، مطرح است.
این پیروزی نه فقط برای دسته بندی های داخلی در سطح سیاسی و نژادی و ایدئولوژیکی بلکه در سطح منطقه ای نیز خطراتی را به همراه دارد.
ناگفته پیداست که توسل به سلاح ایجاد ترس و وحشت مفید واقع شده و نتایج مورد نظر را برای اردوغان محقق ساخت و آمار موجود نیز روشن و شفاف بوده و ابهامی ندارد.
به عبارت بهتر اردوغان پیش از انتخابات آشکارا گفت: به من رای بدهید، ثبات و امنیت را برایتان فراهم می کنم و به این ترتیب پنج ماه وحشت سیاسی و امنیتی تاثیری که باید، بر ترک ها گذاشت و آمار حاصل از انتخابات پارلمانی مهر تاییدی بر این موضوع است.
پیروزی غیرمنطقی حزب عدالت و توسعه
پرش حزب عدالت و توسعه منطقی نیست و حتی برای خوش بین ترین کارشناسان و سیاستمداران حامی اردوغان نیز قابل پیش بینی نبود و هیچ یک از نظر سنجی ها نیز نوید پیروزی این حزب را نمی داد.
در همین ارتباط روزنامه «ایدنلیک» که از جناح مخالفان ترکیه است، روز گذشته مطلبی را در صفحه اصلی با این تیتر منتشر کرد: «روز سقوط سلطنت».
به هر حال ترس در شهرهای متعدد ترکیه و در حوزه های انتخاباتی موفق عمل کرد تا جایی که ابهام و نگرانی پنج ماه اخیر در ترکیه از زمان کودتای سفید علیه دولت «نجم الدین اربکان» در سال 1997 تا کنون بی سابقه بود.
در فاصله این چند ماه و به عبارت بهتر از زمان انتخابات ژوئن گذشته تا کنون روند رخدادها و راهکارهای مربوط به تنش داخلی از نظر سیاسی و امنیتی تغییر کرده و دغدغه های جدیدی را در ترکیه رقم زد.
در این پنج ماه حزب عدالت و توسعه که از نتایج انتخابات هفتم ژوئن گذشته شوکه شده بود، آشکارا به حامیان و دشمنان خود اعلام کرد: یا ما یا هرج و مرج و ناآرامی. به عبارت دیگر این حزب اعلام کرد تا زمانی که اکثریت مورد انتظار که بر اساس آن بتواند به تنهایی دولت تشکیل دهد، فراهم نشود، اوضاع همین است.
القای فرصت جبران اشتباهات گذشته
این حزب روز گذشته به گونه ای رفتار کرد که گویی یک فرصت دیگر به مردم می دهد که اشتباهات خود در اتنخابت پارلمانی گذشته را جبران کنند.
این اظهارات فکر و ذکر بیش از 50 میلیون رای دهنده ترک را در انتخاباتی که همه این مسائل غیر منتظره را برایشان رقم زد، مشغول کرد.
به هر حال حزب حاکم عدالت و توسعه نتیجه ای که انتظارش را نداشت، به دست آورده و پایگاه پارلمانی خود را با گرفتن رای دیگران تقویت کرده و کُردها و ملی گراها را به چالش کشید.
در این میان کرسی های «حزب ملت های دموکراتیک» به ویژه به نمایندگی کُردها و نیز حزب «جنبش ملی» کاهش یافت تا جایی که گفته می شود جه بسا «دولت بهشتلی» رهبر این حزب به ناچار استعفا دهد.
در این میان از مجموع حدود 48 میلیون رای دهنده، حزب عدالت 49.38 درصد آرای آنان را به دست آورد اما حزب خلق جمهوری نیز 25.41 درصد، جنبش ملی گرایی 11.94 درصد و ملت های دموکراتیک 10.69 درصد را از آن خود کردند.
افزایش میزان استقبال از انتخابات پارلمانی
اما میزان استقبال در این دوره از انتخابات نیز در مقایسه با انتخابات ماه ژوئن افزایش یافته و به حدود 85.69 درصد از واجدان شرایط رای رسید و نکته قابل ملاحظه اینکه حزب عدالت و توسعه 316 کرسی را در پارلمان به دست آورد در حالی که در انتخابات گذشته 256 کرسی را به دست آورده بود.
توسل اردوغان به سلاح ترس و وحشت
به عبارت بهتر حامیان اردوغان با توسل به سلاحی به نام ایجاد ترس و وحشت اخطار دادند که نباید شکست دردناک انتخابات پنج ماه پیش تکرار شود.
آنان با توسل به موارد زیر این سلاح را به سمت رای دهندگان نشانه رفتند:
متهم کردن حزب ملت های دموکراتیک به ارتباط با تروریسم کُردی و انفجارهای آنکارا و سیروج که دهها تن از دشمنان حزب عدالت و توسعه را به کام مرگ فرستاد.
اعلام جنگ علیه حزب کارگران کردستان و توقف روند صلح با کُردها به هدف تعقیب آنان در مناطق کوهستانی عراق و یا سوریه.
افزایش حملات علیه دشمنان داخلی از جمله رسانه هایی که حامی این حزب نبودند.
تکرار سناریوی ترور و ربودن کُردها
اما حملات حزب حاکم علیه کُردها و دارایی های آنان در شهرهای مختلف ترکیه، رخدادی گذرا نیست، بلکه در چارچوب ایجاد موج وحشت جا داشت.
در همین راستا احمد داوود اوغلو آشکارا گفت: چه بسا خودروهای اطلاعاتی ترکیه بار دیگر در مناطق شما رفت و آمد داشته باشند.
این وضعیت یادآور دورانی است که در آن کُردها ترور و یا روبوده شدند.
طبیعی است که در این شرایط آراء، رای دهندگان کُرد و حامیانشان دچار تزلزل شده و کاهش یابد و در چنین فضای دشمنی با قومیت ها همچنین طبیعی است که آراء حامیان ملی گرها که دشمن دیرینه کُردها هستند در صندوق کسانی برود که در حرف و عمل بیشترین دشمنی را با کُردها داشته باشند و آنان نیز کسی جز حزب عدالت و توسعه نیستند.
این دستاورد واقعی اردوغان است که هرگز از آن به صراحت سخن نخواهد گفت اما در رخدادهای چند ماه گذشته ریشه دارد.
در همین ارتباط «أونال طانق»، سردبیر پایگاه «روتا خبر» که به آگاهی دقیق از اوضاع سیاسی ترکیه معروف است، گفت: پس از انتخابات پارلمانی چند ماه پیش تروریسم بیدار شد، گویی کسی ماشه انفجارها را فشار داد.
پرواضح است که پیام حزب عدالت و توسعه روشن بود: یا به ما رای بدهید یا هرج و مرج وناآرامی.
در جنوب شرق کشور نیز رای دهندگان این پیام را به روشنی و با این مضمون دریافت کردند: اگر در محاسبات خود تجدید نظر نکنید، ثبات و امنیت در معرض خطر قرار دارد، از همین رو رای دهندگان نیز به خوبی این پیام را متوجه شدند و به عبارت بهتر اردوغان و حزب او با این پیام تواسنتند مردم را تنبیه کنند.
منتفی شدن ائتلاف حزب عدالت و توسعه با احزاب دیگر
اکنون حزب اردوغان با فاصله ای زیاد از مانع 276 کرسی گذشته است و دولت را به تنهایی تشکیل خواهد داد و به این ترتیب گزینه ائتلاف با هر گروه دیگری منتفی شد زیرا در آن صورت باید به دشمنان خود امتیازات سیاسی دردناکی می داد.
علاوه بر این حزب عدالت و توسعه با این پیروزی انتخاباتی از سوق یافتن مجدد به گزینه تلخ و دردناک یا همان بازگشت به صندوق های رای گیری در بهار آینده در امان ماند.
این شرایط جدید مجال گسترده ای را برای تکاپوی اردوغان و داوود اوغلو در سطح داخلی و خارجی فراهم خواهد کرد.
با اینهمه در اینجا یک سوال اصلی مطرح است: تاخت و تاز اردوغان تا کجا ادامه می یابد؟
نکته قابل ملاحظه اینکه آنکارا می تواند از تنگنای سیاسی که خود را در آن گرفتار کرده بود، نجات یابد و این اصل موضوع است اما آزمون واقعی در این است که آیا اردوغان پس از آنکه در صدد برآمد مسائل قومیتی را در راه اهداف تنگ نظرانه انتخاباتی کوچک بشمارد، پس از انتخابات با تکیه بر عقل و منطق تلاش خواهد کرد ترکیه را از دسته بندی قومیتی رو به گسترش نجات دهد یا خیر ؟
به هر حال اکنون بسیاری از مردم ترکیه بر این باورند که امید بزرگ که پیش روی ترکیه وجود دارد، این است که اردوغان با شکست روبه رو شده و پس از زیاده خواهی های سیاسی و تحریم دشمنان و چند ماه ایجاد ترس و وحشت، بلاخره سر عقل بیاید.
به عبارت دیگر پیروزی اردوغان در کسب تعداد زیادی از کرسی های پارلمانی چه بسا برای بسیاری از ترک ها به این معنی باشد که او همچنان به سرکشی و یکه تازی خود ادامه خواهد داد تا جایی که نارضایتی هرچه خطرناک تر را به وجود آورده و چه بسا با توجه به فضای حاکم بر ترکیه پس از انتخابات پارلمانی چند ماه پیش کشور را به سمت انفجار فراگیر سوق دهد.
السفیر لبنان