به گزارش تسینم، دلش از قاچاق و قاچاقچی پُر است؛ از کسانی که هر چند کالاهای خود را به صورت قانونی از گمرگ ترخیص می‌کنند اما برای اینکه حق و حقوق دولت را ندهند، هزار «دوز و کَلَک» سوار می‌کنند تا مثلاً جاروبرقی را به نام قطعه یدکی لوازم خانگی وارد کنند و به جای 50 درصد، چهار درصد حقوق و عوارض گمرکی بدهند.
دلش خون است از کالاهای قاچاقی که به اسم تسهیلات مرزنشینی وارد می‌شود؛ به اسم مرزنشینان به کام قاچاقچیان. از اتفاقاتی که در بانه و مریوان و دیلم و گناوه به اسم تسهیلات مرزنشینی می‌افتد، می‌گوید؛ از قاچاقچیانی که به راحتی قانون را دور می‌زنند. می‌گوید اصلاً لوازم آرایشی و بهداشتی در قانون ساماندهی مبادلات مرزی وجود ندارد و کالایی نیست که بتوان با استفاده از تسهیلات مرزنشینی وارد کرد اما بروید و ببیند در بانه و مریوان چه حجمی از کالای آرایشی و بهداشتی وجود دارد.
برخلاف تصور ما که فکر می‌کردیم قاچاق از طریق هوایی کم باشد، می‌گوید: «پرونده‌های قاچاق کالا در فرودگاه امام خمینی (ره) زیاد داریم و عمده پرونده‌ها هم مربوط به قاچاق طلا، شمش طلا، طلای مسکوک، ارز، تلفن همراه و دارو است.»
باز هم ما را که فکر می‌کردیم کشف کالای قاچاق در فرودگاه راحت‌تر است، غافل‌گیر می‌کند و ادامه می‌دهد «در فرودگاه یک دستگاه ایکس ری کوچک برای گمرگ است که هر که می‌خواهد چمدانش را داخل دستگاه می‌گذارد و هر که هم نمی‌خواهد از کنار آن عبور می‌کند و می‌رود, به عبارت دیگر در فرودگاه به صورت تصادفی یا رندومی، موفق به کشف کالای قاچاق می‌شوند.»
از تعداد زیاد گمرکات در کشور هم شاکی است و یکی از دلایل بالا بودن حجم قاچاق را همین مسئله می‌داند و می‌گوید« مطمئناً هر چقدر گمرکات کمتر باشد، مسیر قاچاق کمتر می‌شود. مثلاً اگر در کل استان هرمزگان یک گمرک شهید رجایی وجود داشته باشد وقتی فلان لنج به سمت میناب برود، متوقف می‌کنیم.»
در پایان حرف‌هایش هم برای اینکه به ما بفهماند قاچاقچیان چقدر باهوش هستند و برای دور زدن قانون دست به چه کارهای می‌زنند، یکی از شگردهای قاچاق گوشی اَپِل که به تازگی هم کشف شده را بازمی‌گوند؛ شگردی که شاید به عقل جن هم نرسد.
برخی عوامل گمرک در برخی پرونده‌های قاچاق تبانی می‌کنند/متهم انبار کالاهای قاچاق آدم خوشنامی بوده
** پرونده انبارهای کالای قاچاق در کرج به کجا رسید؟
تحقیقات پرونده کرج هنوز ادامه دارد. تا اوایل هفته قبل هنوز گمرگ نتیجه بررسی‌های اسناد و مدارک متهم را اعلام نکرده بود. بیش از دو ماه است که اسناد برای بررسی به گمرک ارسال شده اما هنوز پاسخ ندادند.
** در اخبار از 9 انبار صحبت به میان آمده است اما رئیس سازمان تعزیرات گفته بود که 25 انبار کشف شده است.
انبارها متعلق به این فرد بوده که از این تعداد برخی مملو از کالای قاچاق بوده و برخی نیز کالای قاچاق کمی داشته است. لذا 25 انبار، انبارهای متعلق به این فرد است که کالاهای قاچاق را در این انبارها نگهداری می‌کرد. تمامی این کالاها را نیز از گمرک ترخیص کرده است ولی کالای کامل مثل جاروبرقی را تحت عنوان «قطعه یدکی» وارد می‌کرد. با این کار به جای اینکه عوارض کالای کامل را پرداخت کند، عوارض قطعه یدکی را پرداخت می‌کرد.
** مگر گمرگ نظارت ندارد؟
گمرک نمی‌تواند همه کالاها را بررسی کند. نمی‌خواهم بگویم گمرگ مقصر بوده است اما بالاخره در برخی پرونده‌ها اتفاق افتاده که برخی عوامل گمرگ دخیل بوده‌اند و تبانی‌هایی رخ داده است. چون حجم کالا زیاد است، وارد کننده اظهار می‌کند که در این حالت یا گمرگ اصلاً بررسی نمی‌کند یا به صورت رندومی و تصادفی چند کالا را بررسی می‌کند. در این پرونده از آنجا که متهم آدم تقریباً خوشنامی بوده، گمرگ بررسی نمی‌کرده تا اینکه کالاها در انبارهای وی و از طریق گزارش‌های مردمی مثل گزارش یک سری از کارمندانش کشف شده است. این فرد به نوعی کم‌اظهاری کرده و کم‌اظهاری یکی از روش‌های اصلی قاچاق محسوب می‌شود.
مثلاً کالایی که 50 درصد حقوق و عوارض گمرگی دارد را طوری اظهار می‌کنند تا چهار درصد عوارض پرداخت کنند. علت اینکه برای قطعات، حقوق و عوارض کمی می‌گیرند این است که با مونتاژ شدن این قطعات، چندین نفر مشغول به کار می‌شوند و به نوعی به دلیل ارزش افزوده‌ای که در کشور ایجاد می‌شود، حقوق و عوارض گمرگی قطعات کمتر است. متأسفانه قاچاقچیان از محلی که قانونگذار برای کمک به اشتغال ایجاد کرده، سوءاستفاده می‌کنند و کالای کامل را به اسم قطعه، وارد می‌کنند و حقوق و عوارض گمرگی را نمی‌دهند.
هرمزگان و آذربایجان غربی دارای بیشترین کالای قاچاق
** در بین استان‌های کشور کدام استان‌ها کمترین و بیشترین قاچاق را دارند؟
استان هرمزگان و آذربایجان غربی بیشترین کالای قاچاق را دارند. در استان‌های کردستان و کرمانشاه نیز قاچاق زیاد است اما به اندازه هرمزگان و آذربایجان غربی نیست.
ورود کالای قاچاق به کشور تحت عنوان تسهیلات مرزنشینی
** الآن که در بانه کالای قاچاق بسیار زیاد است. چطور می‌گویید کمتر از هرمزگان و آذربایجان غربی است.
اتفاقی که در بانه و مریوان می‌افتد با سوءاستفاده از تسهیلات مرزنشینی است. در استان‌های مرزی برای اینکه کالا وارد شهر مرزی شود باید طبق قانون ساماندهی مبادلات مرزی به گمرگ اظهار شود و سازمان استاندارد و وزارت بهداشت نظارت داشته باشد و وزارت جهاد کشاورزی از نظر قرنطینه‌ای باید نظارت کند اما کالاهایی که در استان‌های مرزی از جمله بانه، مریوان، دیلم وگناوه می‌آید، متأسفانه به اسم تسهیلات مرزنشینی است و به راحتی قانون را دور می‌زنند و به صورت قاچاق وارد می‌کنند.
مثلاً در دیلم و گناوه به اسم کالای «ملوانی» راحت وارد می‌کنند در صورتی که بسیاری از کالاهای آنجا وجود دارد، کالاهایی نیست که به اسم ملوانی بتوان وارد کرد. مثلاً الآن حجم عظیمی از پتو در دیلم و گناوه وجود دارد در حالی که کارخانه‌های نساجی ما بهترین نوع پتو را در کشور تولید می‌کنند. چه ضرورتی دارد که ملوان بخواهد پتو وارد کند؟ آیا پتو مورد نیاز ملوان است؟ گفته‌اند ملوان یک مقدار کالا بیاورد و بتواند با فروش این کالا، زندگی خود را بچرخاند ولی حجم پتویی که در این شهرهاست آیا در قالب ملوانی وارد شده است؟ شما حجم لوازم آرایشی و بهداشتی در این شهرها را نگاه کنید. اصلاً لوازم آرایشی و بهداشتی در قانون ساماندهی مبادلات مرزی وجود ندارد و کالایی نیست بتوان با استفاده از تسهیلات مرزنشینی وارد کرد اما بروید و ببیند در بانه و مریوان چه حجمی از کالای آرایشی و بهداشتی وجود دارد.
قاچاق برنج به اسم تعاونی‌های مرزنشینی
** به نظر می‌رسد طرح بازارچه‌های مرزی زیاد موفق نبود.
بازارچه‌های مرزی یک تعاریفی دارد. بازارچه‌های مرزی اگر آن چیزی باشد که در قانون پیش‌بینی شده باشد، بسیار خوب است اما این چیزی که الان وجود دارد با چیزی که در قانون پیش‌بینی شده، فرسنگ‌ها فاصله دارد. مثلاً قانون به تعاونی‌های مرزنشین یک سهمیه برنج داده است اما بروید و بررسی کنید ببینید چه مقدار برنج تحت عنوان تعاونی‌های مرزنشین در ایلام، خراسان شمالی، خراسانی رضوی و کرمانشاه وارد شده است؟ این تعاونی مرزنشینی، مخصوص مرزنشین‌هاست اما مثلاً در همین ایلام، چند برابر مصرف مردم استان، برنج تحت عنوان مبادلات مرزنشینی وارد شده است.
قاچاق شمش طلا، تلفن همراه و دارو از فرودگاه امام خمینی(ره)
** وضعیت قاچاق کالا از طریق هوایی نسبت به زمینی و دریایی چگونه است؟ به نظر می‌رسد قاچاق کالا از طریق هوایی کم باشد.
اتفاقاً در فرودگاه امام خمینی(ره)، پرونده کالای قاچاق زیاد داریم. البته پرونده‌های قاچاق در فرودگاه امام بیشتر قاچاق طلا، شمش طلا، طلای مسکوک، ارز، تلفن همراه و دارو است. پرونده‌های قاچاق دارو، عمدتاً هوایی است چون بیشتر به صورت چمدانی انجام می‌شود.
کشف تصادفی کالاهای قاچاق در فرودگاه
** قاعدتاً کالای قاچاق در فرودگاه باید راحت‌تر کشف شود.
خیر. این طور نیست. در فرودگاه هم نمی‌دانم آیا واقعاً امکانات نیست یا اراده وجود ندارد. در فرودگاه یک دستگاه ایکس‌ری کوچک برای گمرگ است و هر که می‌خواهد چمدانش را داخل دستگاه می‌گذارد و هر که هم نمی‌خواهد از کنار آن رد عبور می‌کند و می‌رود. به عبارت دیگر می‌گویند در فرودگاه مسیر سبز و قرمز داریم. اگر طرف وارد مسیر قرمز شود در واقع خود اظهاری کرده است. اگر هم وارد مسیر سبز شود و برود که رفته است و نمی‌شود کاری کرد مگر اینکه مشکوک شوند و بگیرند که در این صورت، کالای وارد شده قاچاق محسوب می‌شود. به عبارتی در فرودگاه به صورت رندومی موفق به کشف کالای قاچاق می‌شوند.
شگرد عجیب یک قاچاقچی برای قاچاق گوشی اَپِل از فرودگاه امام
** یعنی به راحتی می‌توان قاچاق گوشی تلفن همراه یا هر کالای دیگری کرد؟
اتفاقاً یکی از شگردهای قاچاق موبایل که اخیراً نیز به آن برخورد داشتیم این است که طرف پس از ورود به فرودگاه، به جای اینکه چمدان‌های خود را که حاوی گوشی‌های تلفن همراه آیفون بود، داخل دستگاه ایکس‌ری بگذارد از کنار آن عبور می‌کند. پلیس مشکوک می‌شود و جلوی او را می‌گیرد. در همین حین یک نفر دیگر که مدعی شده این فرد پسرخاله همسرش است و برای استقبال از او به فرودگاه آمده بود، با پلیس درگیر می‌شود. بر اثر همین درگیری دو نفر فرار می‌کنند و یک نفر به همراه چمدان‌ها که حاوی 700 دستگاه گوشی آیفون بود، دستگیر می‌شود.
این فرد مدعی است که این گوشی‌ها را به صورت قانونی وارد کرده است؛ مدعی است قبلاً این گوشی‌ها را وارد کرده بود اما چون نیاز به تعمیر یا واردن کردن سریال‌ها داشت، مجبور شده به شرکت مربوطه در دبی ببرد و حالا دوباره گوشی‌ها را بازگردانده است. البته حتی اگر این حرفش درست باشد، باز هم باید در ورود مجدد به گمرک اظهار می‌کرد. این فرد یک سری اسناد دارد که نشان می‌دهد این گوشی‌ها از گمرگ فرودگاه امام خمینی (ره) به سمت دبی خارج شده است. این فرد یک لیستی از گوشی‌های خارج شده دارد که با فهرست گوشی‌های وارده مطابقت می‌کند و مهر خروج هم خورده است اما اینکه پلیس یا گمرک در حین خروج، گوشی‌ها را چک کردند یا خیر مشخص نیست.
جالب این است که گوشی‌های داخل چمدان که فرد مدعی شده بود برای تعمیر خارج کرده است، داخل کیف‌های نو و بسته‌بندی شرکتی باز نشده است. وقتی از وی پرسیدیم مگر گوشی‌ها را برای تعمیر خارج نکرده بود و حالا چطور شده بسته‌بندی‌ها نو هستند پاسخ داد که نیاز به تعمیر وجود نداشت و فقط کدها را وارد کردند.
بررسی‌ها و تحقیقات ما نشان داد این فرد که مدعی است 12 سال در کار خرید و فروش گوشی فعالیت می‌کند، ابتدا یک سری گوشی آیفون در خارج از کشور خریداری می‌کرده است. سپس تعدادی گوشی‌های چینی را داخل کشور در بسته‌بندی آیفون می‌گذاشته و شماره سریال‌های آیفون‌های اصلی را یادداشت می‌کرده است. این فرد، گوشی‌های چینی را تحت عنوان آیفون‌هایی که نیاز به تعمیر دارند از فرودگاه امام خارج و در برگشت، گوشی‌های اصلی را وارد کشور می‌کرده است.
نکته اینجاست مگر چند مورد را می‌توانیم متوجه شویم و باید نظارت‌ها سفت و سخت باشد. متأسفانه برخی قاچاقچیان به راحتی آیفون را وارد می‌کنند و حقوق و عوارض گمرگی را پرداخت نمی‌کنند. البته حقوق و عوارض گمرگی موبایل 6 درصد است که با احتساب ارزش افزوده به 9 درصد می‌رسد. بخواهند قانونی وارد کنند زیاد هزینه نمی‌برد زیرا ارزش افزوده را که روی فاکتور فروش از مشتری می‌گیرند و فقط 6 درصد حقوق و عوارض گمرگی می‌ماند اما از آنجا ریسک قاچاق در کشور ما پایین است، خیلی‌ها ترجیح می‌دهند قاچاق کنند و 6 درصد عوارض گمرکی را ندهند.
گمرک کم باشد قاچاق هم کم می‌شود
** برخی معتقدند چون در کشور ما گمرک زیاد است، قاچاق هم زیاد شده است. شما این استدلال را قبول دارید؟
یک زمانی گمرکات تخصصی شده بود. مثلاً گمرک محل ورود گوشی تلفن همراه، فرودگاه امام خمینی (ره) و فرودگاه پیام بود؛ با این حساب وقتی در مسیر هرمزگان یا کردستان، موبایل می‌گرفتند مشخص بود قاچاق است. هر چقدر هم که طرف استدلال می‌کرد این گوشی‌ها را از تهران برای فروش مثلا به بانه آورده است اما فروش نرفته و در حال بازگرداندن آنهاست، قاضی قبول نمی‌کرد. متأسفانه بعد از اینکه وارد شدن موبایل از شرق، غرب و گمرگ فلان ده‌کوره نیز آزاد شد، به راحتی قاچاق می‌کنند و اسناد هم می‌سازنند. البته در حال حاضر امیدواریم با اجرایی شدن طرح رجیستری، نیاز به مبارزه فیزیکی در بحث گوشی تلفن همراه نباشد. مطمئناً هر چقدر گمرکات کمتر باشد، مسیر قاچاق کمتر می‌شود. اگر در کل استان هرمزگان یک گمرک شهید رجایی وجود داشته باشد وقتی فلان لنج به سمت میناب برود، متوقف می‌کنیم.
افزایش کشفیات پرونده‌های قاچاق کلان/حجم کالای قاچاق تا سه سال آینده صفر می‌شود
** در حال حاضر حجم قاچاق در کشور ما چقدر است؟
طبق قانون مرکز اعلام آمار، ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز است. آنها الآن می‌گویند حجم سالانه قاچاق، 15 میلیارد دلار است. سال 92 حجم قاجاق 25 میلیارد دلار بود. در سال 93 به 20 میلیارد دلار رسید و الآن هم می‌گویند به 15 میلیارد دلار رسیده است. ان‌شاء‌الله امیدواریم تا سه سال آینده صفر شود. خوشبختانه در سال‌های اخیر، پرونده‌ها به سمت مبارزه با دانه درشت‌ها پیش می‌رود و پرونده‌های کلان ما به مراتب بیشتر شده است.