به گزارش صراط به
نقل از مهر، هفته گذشته بر اساس تصمیم سید احمد میرعلایی مدیرعامل بنیاد
سینمایی فارابی اعلام شد تمام پروژه‌های سینمایی که نیازمند حمایت‌های این
بنیاد هستند می‌بایست در هنگام اخذ پروانه ساخت تهیه‌کننده و کارگردانی
مجزا و مستقل معرفی کنند تا زمینه بررسی و حمایت از آنها فراهم شود.
در ادامه این خبر فارابی تاکید کرده بود: "طی سال‌های گذشته به دلیل تهیه‌کنندگی و کارگردانی مشترک برخی از افراد برای یک پروژه، ناهماهنگی‌هایی شکل گرفته و روند اغلب آثاری که این رویکرد را پیش گرفته بودند با مشکلات و موانعی همراه شده و در نهایت این موانع و مشکلات لطمات جبران ناپذیری به کیفیت فیلم تولید وارد کرده بود. تسریع در ارتباط موثر بنیاد سینمایی فارابی با عوامل تولید و جلوگیری از تداخل فعالیت‌ها از جمله نتایج این رویه است که در نهایت به افزایش کیفیت نسخه نهایی اثر سینمایی منجر خواهد شد."
همانطور که پیش‌بینی می‌شد انتشار این اخبار با اعتراضاتی همراه شد چراکه فیلمسازان مطرحی همچون مسعود کیمیایی، داریوش مهرجویی و... در سینمای ایران حضور دارند که غالباً کارگردانی و تهیه‌کنندگی آثار خود را خودشان برعهده دارند. همچنین صنفی در سینمای ایران به نام مجمع فیلمسازان وجود دارد که سینماگرانی در آن عضو هستند که در کنار تهیه‌کنندگی کار کارگردانی آثار خود را هم انجام می‌دهند و به نوعی از جمله سینماگران مستقل به شمار می‌روند.
اعتراض مجمع فیلمسازان
در همین راستا پس از انتشار چندین مصاحبه اعتراضی از فیلمسازان، مجمع فیلمسازان بیانیه‌ای در این ارتباط منتشر کرد که در بخشی از آن آمده بود: "فیلمسازانی چون عباس کیارستمی، اصغر فرهادی، داریوش مهرجویی، بهرام بیضایی، ناصر تقوایی، کیومرث پوراحمد، کیانوش عیاری، ابوالحسن داودی، رضا میرکریمی، رخشان بنی‌اعتماد، احمدرضا درویش، پرویز شهبازی، سیروس الوند، خسرومعصومی، محمد بزرگ‌نیا، علی شاه‌حاتمی، عبدالرضا کاهانی، وحید موساییان، سیامک شایقی، اصغرهاشمی و دهها تن دیگر از بزرگان و افتخار آفرینان سینمای ایران که اغلب از اعضای این تشکلند، بیشتر فیلم‌های خود را شخصا تهیه و کارگردانی کرده‌اند و مایلند این روند را در آینده فیلمسازیشان ادامه دهند."
در بخش دیگری از این بیانیه تصریح شد: "مدیر عامل محترم بنیاد سینمایی فارابی باید توضیح دهند که اگر آن بنیاد نمی‌خواهد از این فیلمسازان حمایت کند، پس قرار است حمایت آنها از کدام دسته از فیلمسازان باشد؟ آیا ایشان می‌خواهند تجربه حمایت‌های بی‌دریغ آن بنیاد از تهیه‌کنندگان خلق‌الساعه، بی‌گذشته و بدون شناسنامه را که همگی بودجه‌های چندین میلیاردی داشته‌اند اما در مرحله اکران شکست خورده‌اند، ادامه دهند؟ آیا ایشان در خصوص "لطمات جبران ناپذیری" که این گروه از "تهیه‌کنندگان دولت پسند" در این سالها به سینمای ایران زده اند هیچ برآوردی ندارند؟"
این بیانیه چندین بند دیگر هم داشت که حاصل عصبانیت و اعتراض جدی جمعی از سینماگران از این تصمیم دولتی بود. اما این پایان اعتراضات نبود؛ برخی دیگر از سینماگران که به تازگی آثار جدید خود را به صورت مستقل تهیه کرده‌اند نیز از دیگر معترضان به شمار می‌روند.
این خط‌کشی‌ها به نفع سینما نیست
عباس رافعی کارگردان "کیمیا و خاک" که این تصمیم فارابی را غیرکارشناسانه می‌داند در این ارتباط به خبرنگار مهر می‌گوید: متاسفانه هیچ دلیل محکمی در ارتباط با این تصمیم وجود ندارد. فارابی می‌توانست این تصمیم را اعلام نکند ولی آن را اعمال کند. در این شرایط می‌توانست استثنا نیز در نظر بگیرد. زیرا در برخی از موارد یکی بودن کارگردان و تهیه‌کننده حتی باعث می‌شود اتفاق بهتری بیافتد.
نمایی از فیلم "کیمیا و خاک" به تهیه‌کنندگی و کارگردانی عباس رافعی
وی در ادامه عنوان می‌کند: در صورت یکی بودن کارگردان و تهیه‌کننده نقطه نظرات کارشکنانه به نفع کارگردان حذف می‌شود. من به عنوان کارگردان قطعا اگر با یک تهیه‌کننده خوب روبرو شوم که در ساخت یک اثر ذهنیت من را داشته باشد، با وی کار می‌کنم و در طول ساخت پروژه کمتر با سختی روبرو می‌شوم.
رافعی تاکید می‌کند: این گونه خط‌کشی‌ها به نفع سینما نیست. این شرایط نسبی است و نباید برای آن قاون و یا آیین‌نامه مجزا صادر کرد. باید قطعا یک راه فراری هم به نوعی گذاشت. در این صورت باید عنوان کرد که کارگردان حتی نمی‌تواند فیلمنامه بنویسد. محدود کردن شاخه‌های هنری کار شایسته‌ای نیست.
ده‌نمکی: حمایت دولتی برای من معنی ندارد!
مسعود ده‌نمکی کارگردان "اخراجی‌ها" اما نقطه نظر متفاوتی دارد. او که تأکید دارد درباره این مسئله موضع گیری خاصی نخواهد داشت با قاطعیت درباره این تصمیم فارابی به خبرنگار مهر گفت: تا کنون به سمت فارابی برای گرفتن حمایت نرفته‌ام. به همین دلیل حمایت‌های دولتی برای پروژه‌های من معنی ندارد و با توجه به این موضوع نظری در این باره ندارم.
ده‌نمکی در پشت صحنه فیلم "رسوایی"
ده‌نمکی پس از قسمت نخست "اخراجی‌ها" که با تهیه‌کنندگی حبیب‌الله کاسه‌ساز و حمایت مرکز گسترش سینمای مسنتند و تجربی مقابل دوربین رفت از محل فروش این فیلم تهیه‌کنندگی دو قسمت بعدی سه‌گانه اخراجی‌ها را خود برعهده گرفت. این کارگردان در حال حاضر تهیه فیلم سینمایی "رسوایی" تازه‌ترین ساخته خود را هم شخصاً برعهده دارد.
سینمای ما در این شرایط نیاز به قوانین دست و پاگیر ندارد
کاظم راست‌گفتار هم از کارگردانانی است که این تصمیم فارابی را در شرایط فعلی سینمای ایران یک تصمیم نادرست می‌داند که سینمای ایران را از رسیدن به راه متعالی دور می‌کند. وی در این ارتباط به خبرنگار مهر می‌گوید: گویا قرار نیست سینمای ایران به شکل منطقی به سمت تعالی برود. سینمای ما در این شرایط نیاز به قوانین دست و پاگیر ندارد.
نمایی از فیلم "چک" به تهیه‌کنندگی و کارگردانی کاظم راست‌گفتار
وی عنوان می‌کند: من نمی‌خواهم جایگاه تهیه‌کنندگان را زیر سئوال ببرم. من وقتی ناچارم با تهیه‌کننده دیگری کار کنم نتیجه کارم می‌شود "پسر تهرانی" و یا "زنان ونوسی، مردان مریخی". اما اگر خودم بخواهم فیلم بسازم "چک" نتیجه کار می‌شود. این موضوع نشان می‌دهد که من فیلمساز دغدغه‌مندی هستم. این موضوع را هم باید در نظر بگیریم که مگر چقدر فارابی کمک می‌کند که حالا تصمیم جدید برای این حمایت خود گرفته است. اگر قرار است سینما به سمت ابتذال برود مسئله‌ای نیست چنین قوانین وضع کنند!
این کارگردان در ادامه می‌گوید: اگر ما به فکر آینده این سینما باشیم نفس قانون گذاشتن اشتباه است. فکر می‌کنم این لابی تعدادی از تهیه‌کننده‌ها است که مدتی است کار خوب تولید نکرده‌اند و خواسته‌‌اند با این تصمیم فضا را انحصاری کنند. هر حرکت انحصاری در هر جا نتیجه‌اش دیکتاتوری و فساد است.
فارابی همچنان سکوت کرده‌است!
در این میان پس از اعتراض جمعی از سینماگران و انتشار بیانیه مجمع فیلمسازان احمد میرعلایی مدیر عامل بنساد سینمایی فارابی می‌توانست پاسخگوی شبهه‌های پیش آمده باشد. اما تماس خبرنگار ما با وی بی‌پاسخ ماند و او جواب به این پرسش را به زمان دیگری موکول کرد.
با توجه به اینکه شنیده می‌شد در ادامه تغییر مدیریت‌ها در سازمان سینمایی میرعلایی تغییر خواهد کرد، با اعلام این تصمیم برای ادامه فعالیت‌ها در این بنیاد مشخص می‌شود که فعلا رئیس سازمان سینمایی تصمیمی بر این تغییر ندارد.
البته پیش از این شنیده‌ها حاکی از این بود که نوع فعالیت‌ها و شرح وظایف بنیاد سینمایی فارابی و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی تغیر کرده‌است و به نوعی با حمایت مرکز گسترش از فیلم میلیاردی "لاله" دیگر این مرکز تصمیم بر حمایت ازفیلم اولی‌ها ندارد. باتوجه به این نکته می‌توان تصمیم جدید فارابی را در راستای الزام این مرکز در حمایت از فیلم‌اولی‌ها تحلیل کرد؛ گویا این شکل تازه فعالیتی است که به فارابی سپرده شده است!
در ادامه این خبر فارابی تاکید کرده بود: "طی سال‌های گذشته به دلیل تهیه‌کنندگی و کارگردانی مشترک برخی از افراد برای یک پروژه، ناهماهنگی‌هایی شکل گرفته و روند اغلب آثاری که این رویکرد را پیش گرفته بودند با مشکلات و موانعی همراه شده و در نهایت این موانع و مشکلات لطمات جبران ناپذیری به کیفیت فیلم تولید وارد کرده بود. تسریع در ارتباط موثر بنیاد سینمایی فارابی با عوامل تولید و جلوگیری از تداخل فعالیت‌ها از جمله نتایج این رویه است که در نهایت به افزایش کیفیت نسخه نهایی اثر سینمایی منجر خواهد شد."
همانطور که پیش‌بینی می‌شد انتشار این اخبار با اعتراضاتی همراه شد چراکه فیلمسازان مطرحی همچون مسعود کیمیایی، داریوش مهرجویی و... در سینمای ایران حضور دارند که غالباً کارگردانی و تهیه‌کنندگی آثار خود را خودشان برعهده دارند. همچنین صنفی در سینمای ایران به نام مجمع فیلمسازان وجود دارد که سینماگرانی در آن عضو هستند که در کنار تهیه‌کنندگی کار کارگردانی آثار خود را هم انجام می‌دهند و به نوعی از جمله سینماگران مستقل به شمار می‌روند.
اعتراض مجمع فیلمسازان
در همین راستا پس از انتشار چندین مصاحبه اعتراضی از فیلمسازان، مجمع فیلمسازان بیانیه‌ای در این ارتباط منتشر کرد که در بخشی از آن آمده بود: "فیلمسازانی چون عباس کیارستمی، اصغر فرهادی، داریوش مهرجویی، بهرام بیضایی، ناصر تقوایی، کیومرث پوراحمد، کیانوش عیاری، ابوالحسن داودی، رضا میرکریمی، رخشان بنی‌اعتماد، احمدرضا درویش، پرویز شهبازی، سیروس الوند، خسرومعصومی، محمد بزرگ‌نیا، علی شاه‌حاتمی، عبدالرضا کاهانی، وحید موساییان، سیامک شایقی، اصغرهاشمی و دهها تن دیگر از بزرگان و افتخار آفرینان سینمای ایران که اغلب از اعضای این تشکلند، بیشتر فیلم‌های خود را شخصا تهیه و کارگردانی کرده‌اند و مایلند این روند را در آینده فیلمسازیشان ادامه دهند."
در بخش دیگری از این بیانیه تصریح شد: "مدیر عامل محترم بنیاد سینمایی فارابی باید توضیح دهند که اگر آن بنیاد نمی‌خواهد از این فیلمسازان حمایت کند، پس قرار است حمایت آنها از کدام دسته از فیلمسازان باشد؟ آیا ایشان می‌خواهند تجربه حمایت‌های بی‌دریغ آن بنیاد از تهیه‌کنندگان خلق‌الساعه، بی‌گذشته و بدون شناسنامه را که همگی بودجه‌های چندین میلیاردی داشته‌اند اما در مرحله اکران شکست خورده‌اند، ادامه دهند؟ آیا ایشان در خصوص "لطمات جبران ناپذیری" که این گروه از "تهیه‌کنندگان دولت پسند" در این سالها به سینمای ایران زده اند هیچ برآوردی ندارند؟"
این بیانیه چندین بند دیگر هم داشت که حاصل عصبانیت و اعتراض جدی جمعی از سینماگران از این تصمیم دولتی بود. اما این پایان اعتراضات نبود؛ برخی دیگر از سینماگران که به تازگی آثار جدید خود را به صورت مستقل تهیه کرده‌اند نیز از دیگر معترضان به شمار می‌روند.
این خط‌کشی‌ها به نفع سینما نیست
عباس رافعی کارگردان "کیمیا و خاک" که این تصمیم فارابی را غیرکارشناسانه می‌داند در این ارتباط به خبرنگار مهر می‌گوید: متاسفانه هیچ دلیل محکمی در ارتباط با این تصمیم وجود ندارد. فارابی می‌توانست این تصمیم را اعلام نکند ولی آن را اعمال کند. در این شرایط می‌توانست استثنا نیز در نظر بگیرد. زیرا در برخی از موارد یکی بودن کارگردان و تهیه‌کننده حتی باعث می‌شود اتفاق بهتری بیافتد.
نمایی از فیلم "کیمیا و خاک" به تهیه‌کنندگی و کارگردانی عباس رافعی
وی در ادامه عنوان می‌کند: در صورت یکی بودن کارگردان و تهیه‌کننده نقطه نظرات کارشکنانه به نفع کارگردان حذف می‌شود. من به عنوان کارگردان قطعا اگر با یک تهیه‌کننده خوب روبرو شوم که در ساخت یک اثر ذهنیت من را داشته باشد، با وی کار می‌کنم و در طول ساخت پروژه کمتر با سختی روبرو می‌شوم.
رافعی تاکید می‌کند: این گونه خط‌کشی‌ها به نفع سینما نیست. این شرایط نسبی است و نباید برای آن قاون و یا آیین‌نامه مجزا صادر کرد. باید قطعا یک راه فراری هم به نوعی گذاشت. در این صورت باید عنوان کرد که کارگردان حتی نمی‌تواند فیلمنامه بنویسد. محدود کردن شاخه‌های هنری کار شایسته‌ای نیست.
ده‌نمکی: حمایت دولتی برای من معنی ندارد!
مسعود ده‌نمکی کارگردان "اخراجی‌ها" اما نقطه نظر متفاوتی دارد. او که تأکید دارد درباره این مسئله موضع گیری خاصی نخواهد داشت با قاطعیت درباره این تصمیم فارابی به خبرنگار مهر گفت: تا کنون به سمت فارابی برای گرفتن حمایت نرفته‌ام. به همین دلیل حمایت‌های دولتی برای پروژه‌های من معنی ندارد و با توجه به این موضوع نظری در این باره ندارم.
ده‌نمکی در پشت صحنه فیلم "رسوایی"
ده‌نمکی پس از قسمت نخست "اخراجی‌ها" که با تهیه‌کنندگی حبیب‌الله کاسه‌ساز و حمایت مرکز گسترش سینمای مسنتند و تجربی مقابل دوربین رفت از محل فروش این فیلم تهیه‌کنندگی دو قسمت بعدی سه‌گانه اخراجی‌ها را خود برعهده گرفت. این کارگردان در حال حاضر تهیه فیلم سینمایی "رسوایی" تازه‌ترین ساخته خود را هم شخصاً برعهده دارد.
سینمای ما در این شرایط نیاز به قوانین دست و پاگیر ندارد
کاظم راست‌گفتار هم از کارگردانانی است که این تصمیم فارابی را در شرایط فعلی سینمای ایران یک تصمیم نادرست می‌داند که سینمای ایران را از رسیدن به راه متعالی دور می‌کند. وی در این ارتباط به خبرنگار مهر می‌گوید: گویا قرار نیست سینمای ایران به شکل منطقی به سمت تعالی برود. سینمای ما در این شرایط نیاز به قوانین دست و پاگیر ندارد.
نمایی از فیلم "چک" به تهیه‌کنندگی و کارگردانی کاظم راست‌گفتار
وی عنوان می‌کند: من نمی‌خواهم جایگاه تهیه‌کنندگان را زیر سئوال ببرم. من وقتی ناچارم با تهیه‌کننده دیگری کار کنم نتیجه کارم می‌شود "پسر تهرانی" و یا "زنان ونوسی، مردان مریخی". اما اگر خودم بخواهم فیلم بسازم "چک" نتیجه کار می‌شود. این موضوع نشان می‌دهد که من فیلمساز دغدغه‌مندی هستم. این موضوع را هم باید در نظر بگیریم که مگر چقدر فارابی کمک می‌کند که حالا تصمیم جدید برای این حمایت خود گرفته است. اگر قرار است سینما به سمت ابتذال برود مسئله‌ای نیست چنین قوانین وضع کنند!
این کارگردان در ادامه می‌گوید: اگر ما به فکر آینده این سینما باشیم نفس قانون گذاشتن اشتباه است. فکر می‌کنم این لابی تعدادی از تهیه‌کننده‌ها است که مدتی است کار خوب تولید نکرده‌اند و خواسته‌‌اند با این تصمیم فضا را انحصاری کنند. هر حرکت انحصاری در هر جا نتیجه‌اش دیکتاتوری و فساد است.
فارابی همچنان سکوت کرده‌است!
در این میان پس از اعتراض جمعی از سینماگران و انتشار بیانیه مجمع فیلمسازان احمد میرعلایی مدیر عامل بنساد سینمایی فارابی می‌توانست پاسخگوی شبهه‌های پیش آمده باشد. اما تماس خبرنگار ما با وی بی‌پاسخ ماند و او جواب به این پرسش را به زمان دیگری موکول کرد.
با توجه به اینکه شنیده می‌شد در ادامه تغییر مدیریت‌ها در سازمان سینمایی میرعلایی تغییر خواهد کرد، با اعلام این تصمیم برای ادامه فعالیت‌ها در این بنیاد مشخص می‌شود که فعلا رئیس سازمان سینمایی تصمیمی بر این تغییر ندارد.
البته پیش از این شنیده‌ها حاکی از این بود که نوع فعالیت‌ها و شرح وظایف بنیاد سینمایی فارابی و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی تغیر کرده‌است و به نوعی با حمایت مرکز گسترش از فیلم میلیاردی "لاله" دیگر این مرکز تصمیم بر حمایت ازفیلم اولی‌ها ندارد. باتوجه به این نکته می‌توان تصمیم جدید فارابی را در راستای الزام این مرکز در حمایت از فیلم‌اولی‌ها تحلیل کرد؛ گویا این شکل تازه فعالیتی است که به فارابی سپرده شده است!