صراط: پنج ماه از حادثه اسفناک تصادف دو اتوبوس و مرگ 44 تن از هموطنانمان در اتوبان تهران – قم می گذرد. 18 شهریور امسال این تصادف عجیب باعث شد تا دستگاه های و نهادهای دولتی و غیر دولتی بار دیگر نسبت به سوانح جاده ای حساس شوند و متاسفانه در این بین هرکدام از دستگاه ها برای فرار و شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت تقصیر را به گردن دیگری انداختند.کارشناسان معتقدند راننده ، خودرو ، جاده و پلیس عوامل اصلی تصادف هستند. کمیسیون ایمنی راه ها متشکل از مسولان پنج وزارتخانه ، پلیس راهور و دستگاه های امدادی پس از بررسی این تصادف مرگبار سازنده خودرو اسکانیا در ایران را تنها مستحق توصیه هایی برای ارتقای کیفیت دانست. اما در این پنج ماه شرکت سازنده تحت فشارهای بسیاری بویژه از سوی پلیس راهنمایی و رانندگی قرار گرفته است.
محسن نریمان در پایانه جنوب منتظر حرکت اتوبوس به سمت اصفهان است و در خصوص تجربه مسافرت با این وسیله نقلیه می گوید: «هيچ جاي دنيا اتو بوس با سرعت بالاتر از صد كيلومتر حركت نمي كند در ايران اتوبوس ها با ١٤٠ كيلومتر روي خط سبقت سواري ها را زير مي گيرند مشكل اصلي در تصادفات تسامح پليس و عدم اعمال قانون است بنده در خروجي اتوبان شهر آمل ١١١ كيلومتر با خودروي سواري رانندگي مي كردم پليس جريمه ام كرد همسرم در اتو بوس مسير اصفهان وقتي به راننده اعتراض كرد كه چرا با سرعت سرسام آور رانندگي مي كند گفت ناراحتی پياده شو ! چرا چون از پليس حساب نمي برند.»
سرهنگ سیدهادی هاشمی، رییس پلیس پیشین راهور تهران در یادداشتی می نویسد: « در اتوبوس‌های اسکانیای سوئد حداکثر سرعت در اتوبوس ها 100 کیلومتر در ساعت هست و اتوبوس قادر به سرعت بیش از 100 کیلومتر در ساعت نیست (STEEL LIMITER ) لیکن در اسکانیای ایران حداکثر سرعت 120 کیلومتر در ساعت است البته بادستکاری توسط اشخاص خارج از کارخانه سرعت به 150 کیلومتر در ساعت هم می رسد.»
راننده تاکسی است و هنوز هم از باور ناپذیر بودن و ترسناک بودن حادثه تهران – قم می گوید. « فکر کنید آرام در حال رانندگی در اتوبان هستید. نور چراغ ها رانندگی در شب را لذت بخش کرده و موسیقی آرامی گوش می کنید یکدفعه ببینید یک اتوبوس از طرف مقابل به سمت شما می آید. از ترس قفل کردم بلافاصله خودم را به عقب تاکسی انداختم و دیگر نفهمیدم چه شد.» بخت با علیرضا غفاری یار بوده است که خودرو او مستقیما مورد اصابت اتوبوس لاستیک ترکیده قرار نگرفته است.»
امینی کارشناس ترافیک معتقد است : «رانندگان خودروهای سنگین مسافربری و باربری (اتوبوس، مینی بوس، کامیون و کشنده) نباید حداکثر سرعت این خودروها را که وزن زیادی دارند و مهار آن ها در شرایط سخت و حتی شرایط عادی، دشوار است را به بیش از 90 یا 100 کیلومتر بر ساعت برسانند. قرار نیست که خودروهای عمومی در مسابقات - فرمول یک- شرکت کنند.»
مسافر مشهد است و بلیت برای اتوبوسی شب رو گرفته است .تجربه او درباره سفرهای شبانه این چنین است. « در مسیر مشهد به شهر های شمالی مسافر اتوبوس اسکانیا بودم. نیمه های شب با تکان های ناشی از سرعت غیر معمول از خواب پریدم و زمانی که جی پی اس موبایل رو روشن کردم با سرعت 142 کیلومتر بر ساعت مواجه شدم. »
مریم بلوری خوشحال است که هنوز می تواند دختر سه ساله اش را در آغوش بکشد. او در ارابه مرگ شاهد سانحه ای بوده که تعدادی از مسافرانش پس از سوختن قابل شناسایی نبودند. او می گوید :« در حالی که مجروح شده بودیم با کمک مردم بیرون آمدیم. چند دقیقه بعد اتوبوس ها منفجر و دچار آتش سوزی شدند.»
در گزارش کمیسیون تحقیق درباره این حادثه آمده است :« دلیل تلفات این حادثه باز نشدن دربهای اتوبوس ها بود. این دربها بصورت مکانیکی و توسط راننده ها قفل شده بود و مسافران نتوانستد خود را نجات دهند.»
روی صندلی اتوبوس نشسته است و دست فرزندش را محکم می فشارد ؛ درباره سرعت اتوبوس های مسافربری می گوید :«به نظر میرسه پلیس کنترلی بر سرعت این اتوبوس ها نمی کنه والا چر ا با سرعت بالا حرکت کنه. مگر پليس همه ماشينهاي سنگين را مجبور نكرده كه جي پي اس نصب كنند تا كنترلشون راحت باشه و نياز به برگه هاي ثبت سرعت نباشه پس چگونه است كه باز هم اتوبوسها مي توانند با سرعتهاي سرسام اور حركت كنند وپليس مانعشون نمي شه.»
حامد ملادوست 38 ساله از مسافران اتوبوس عامل تصادف می گوید:« بعد از پلیس راه راننده عوض شد و شاگرد شوفر پشت فرمان نشست . بعد از مجتمع مهتاب بر اثر بی احتیاطی و خواب آلودگی راننده اتوبوس به سمت چپ منحرف شد.راننده گواهینامه نداشت.»
پنج ماه از واقعه قم می گذرد . گرد و غبار و هیاهوی ناشی از این رخداد کم سابقه می گذرد کمیسیونی متشکل از پنج وزارتخانه گزارش مدون و مفصلی درباره سهم هریک از عوامل ارایه کرده است . بررسی خاطرات شاهدان این حادثه و تجربیات مسافران و دانش متخصصان نیز مبین این واقعیت است که فرار از مسئولیت و فرافکنی در کوتاه مدت ممکن است نتیجه بخش باشد اما در آینده و با وقوع سوانحی از این دست بخاطر عدم پرداختن به ریشه ها و علت ها ، پرده فرو خواهد افتاد و افکار عمومی به حقایق پی خواهد برد. اما باید تاسف خورد برای هموطنانی که شاید قربانی این بازی و آزمایش خطرناک می شوند.
*******
31 ساله است و شاکی . می گوید : «در حال سبقت از اتوبوس با سرعت 120 الی 125 کیلومتر بودم . داشتم از اتوبوس رد می شدم ، ناگهان لاستیک جلوی سمت راننده ترکید . اتوبوس در یک آن روی ماشین من افتاد و مرا به سمت گاردریل فرستاد . بعد از اینکه حدود 30 الی 40 متر نرده های وسط را خواباندم در بین نرده ها گیر کردم ، اتوبوس از بغل و به سمت مخالف منحرف و با اتوبوسی که از تهران به قم در حرکت بود برخورد کرد و پس از چند دقیقه هر دو اتوبوس و مسافرانش در آتش سوختند.» «حمید جعفری متاثر است و ادامه می دهد : « حرارت آتش بقدری بود که هیچ کس نمی توانست به اتوبوس ها نزدیک شود.»محسن نریمان در پایانه جنوب منتظر حرکت اتوبوس به سمت اصفهان است و در خصوص تجربه مسافرت با این وسیله نقلیه می گوید: «هيچ جاي دنيا اتو بوس با سرعت بالاتر از صد كيلومتر حركت نمي كند در ايران اتوبوس ها با ١٤٠ كيلومتر روي خط سبقت سواري ها را زير مي گيرند مشكل اصلي در تصادفات تسامح پليس و عدم اعمال قانون است بنده در خروجي اتوبان شهر آمل ١١١ كيلومتر با خودروي سواري رانندگي مي كردم پليس جريمه ام كرد همسرم در اتو بوس مسير اصفهان وقتي به راننده اعتراض كرد كه چرا با سرعت سرسام آور رانندگي مي كند گفت ناراحتی پياده شو ! چرا چون از پليس حساب نمي برند.»
سرهنگ سیدهادی هاشمی، رییس پلیس پیشین راهور تهران در یادداشتی می نویسد: « در اتوبوس‌های اسکانیای سوئد حداکثر سرعت در اتوبوس ها 100 کیلومتر در ساعت هست و اتوبوس قادر به سرعت بیش از 100 کیلومتر در ساعت نیست (STEEL LIMITER ) لیکن در اسکانیای ایران حداکثر سرعت 120 کیلومتر در ساعت است البته بادستکاری توسط اشخاص خارج از کارخانه سرعت به 150 کیلومتر در ساعت هم می رسد.»
راننده تاکسی است و هنوز هم از باور ناپذیر بودن و ترسناک بودن حادثه تهران – قم می گوید. « فکر کنید آرام در حال رانندگی در اتوبان هستید. نور چراغ ها رانندگی در شب را لذت بخش کرده و موسیقی آرامی گوش می کنید یکدفعه ببینید یک اتوبوس از طرف مقابل به سمت شما می آید. از ترس قفل کردم بلافاصله خودم را به عقب تاکسی انداختم و دیگر نفهمیدم چه شد.» بخت با علیرضا غفاری یار بوده است که خودرو او مستقیما مورد اصابت اتوبوس لاستیک ترکیده قرار نگرفته است.»
امینی کارشناس ترافیک معتقد است : «رانندگان خودروهای سنگین مسافربری و باربری (اتوبوس، مینی بوس، کامیون و کشنده) نباید حداکثر سرعت این خودروها را که وزن زیادی دارند و مهار آن ها در شرایط سخت و حتی شرایط عادی، دشوار است را به بیش از 90 یا 100 کیلومتر بر ساعت برسانند. قرار نیست که خودروهای عمومی در مسابقات - فرمول یک- شرکت کنند.»
مسافر مشهد است و بلیت برای اتوبوسی شب رو گرفته است .تجربه او درباره سفرهای شبانه این چنین است. « در مسیر مشهد به شهر های شمالی مسافر اتوبوس اسکانیا بودم. نیمه های شب با تکان های ناشی از سرعت غیر معمول از خواب پریدم و زمانی که جی پی اس موبایل رو روشن کردم با سرعت 142 کیلومتر بر ساعت مواجه شدم. »
مریم بلوری خوشحال است که هنوز می تواند دختر سه ساله اش را در آغوش بکشد. او در ارابه مرگ شاهد سانحه ای بوده که تعدادی از مسافرانش پس از سوختن قابل شناسایی نبودند. او می گوید :« در حالی که مجروح شده بودیم با کمک مردم بیرون آمدیم. چند دقیقه بعد اتوبوس ها منفجر و دچار آتش سوزی شدند.»
در گزارش کمیسیون تحقیق درباره این حادثه آمده است :« دلیل تلفات این حادثه باز نشدن دربهای اتوبوس ها بود. این دربها بصورت مکانیکی و توسط راننده ها قفل شده بود و مسافران نتوانستد خود را نجات دهند.»
روی صندلی اتوبوس نشسته است و دست فرزندش را محکم می فشارد ؛ درباره سرعت اتوبوس های مسافربری می گوید :«به نظر میرسه پلیس کنترلی بر سرعت این اتوبوس ها نمی کنه والا چر ا با سرعت بالا حرکت کنه. مگر پليس همه ماشينهاي سنگين را مجبور نكرده كه جي پي اس نصب كنند تا كنترلشون راحت باشه و نياز به برگه هاي ثبت سرعت نباشه پس چگونه است كه باز هم اتوبوسها مي توانند با سرعتهاي سرسام اور حركت كنند وپليس مانعشون نمي شه.»
حامد ملادوست 38 ساله از مسافران اتوبوس عامل تصادف می گوید:« بعد از پلیس راه راننده عوض شد و شاگرد شوفر پشت فرمان نشست . بعد از مجتمع مهتاب بر اثر بی احتیاطی و خواب آلودگی راننده اتوبوس به سمت چپ منحرف شد.راننده گواهینامه نداشت.»
پنج ماه از واقعه قم می گذرد . گرد و غبار و هیاهوی ناشی از این رخداد کم سابقه می گذرد کمیسیونی متشکل از پنج وزارتخانه گزارش مدون و مفصلی درباره سهم هریک از عوامل ارایه کرده است . بررسی خاطرات شاهدان این حادثه و تجربیات مسافران و دانش متخصصان نیز مبین این واقعیت است که فرار از مسئولیت و فرافکنی در کوتاه مدت ممکن است نتیجه بخش باشد اما در آینده و با وقوع سوانحی از این دست بخاطر عدم پرداختن به ریشه ها و علت ها ، پرده فرو خواهد افتاد و افکار عمومی به حقایق پی خواهد برد. اما باید تاسف خورد برای هموطنانی که شاید قربانی این بازی و آزمایش خطرناک می شوند.