وی با بیان اینکه ما قرآن را رها کرده‌ایم در حالی که عظمت ماه رمضان به قرآن است نه به روزه، گفت: قرآن ذکر است و هر کس به آن بی‌اعتنایی کند زندگی‌اش تلخ است. ما در خیلی از کارها از قرآن دور شده‌ایم. قرآن می‌گوید ما جمعیت شما را زیاد کردیم اما ما به حرف جامعه‌شناسان و روانشناسان گوش دادیم و در بحث جمعیت غفلت کردیم.
قرائتی با بیان اینکه مسئولان فرهنگی ما خط را گم کرده‌اند، گفت: اخیرا در قنوت نمازهایم 10 بار این دعا را می‌خوانم که خدایا ما را به راه راست هدایت کن زیرا پیداست همه داریم کج می‌رویم.
وی اظهار کرد: معنای هنر و فرهنگ گیج کردن مردم با برخی کارها به اسم فرهنگ و هنر نیست، بلکه باید به گونه‌ای یاد بدهیم که دیر از یادمان برود. همانند تابلوی عصر عاشورای استاد فرشچیان که انسان با یک نگاه به پیام آن پی می‌‌برد. متاسفانه ما هنوز نمی‌دانیم هنر چیست و بعضی کارها آنقدر گیج کننده است که تا خود هنرمند نباشد نمی‌شود فهمید که این اثر هنری چه پیامی دارد و چیست.
استاد درس‌هایی از قرآن با اشاره به اینکه در این 34 سال هزینه‌های زیادی به نام فرهنگ و هنر خرج کرده‌ایم، گفت: حضرت علی(ع) در نجف غریب است و قرآن در مدرسه فیضیه، آن وقت ما شورای فرهنگ عمومی درست می‌کنیم اما از قرآن خبری نیست. باید از خود بپرسیم برای قرآن چه کرده‌ایم.
قرائتی ادامه داد: برای انجام کار فرهنگی بویژه در مساجد ابتدا باید قصد قربت کنیم، مطالعه داشته باشیم و با اخلاق رفتار کنیم در این صورت شاید کارهای فرهنگی ما موفق شود و جلو برود. با میز پینگ‌پنگ و این کارها جوان به مسجد نمی‌آید. اگر آخوند، آخوند باشد جوان رامی‌آورد. ما خط را گم کرده‌ایم.
وی با بیان اینکه پژوهش‌هایی که به نام قرآن انجام می‌شود هیچ کس را به خدا نزدیک نمی‌کند، افزود: اول باید استغفار کنیم و بعد با نیت الهی کار کنیم. امسال 280 میلیارد تومان برای زکات جمع شد تازه 5 درصد مردم زکات دادند. ما زکات و نماز یادمان رفته است.
این کارشناس مسائل مذهبی ادامه داد: ما به مسجد و نماز بی‌مهری کردیم و فرهنگ و اخلاق و ازدواج و زندگی‌مان از قرآن، مسجد و نماز فاصله گرفت.
قرائتی با انتقاد از سیاست‌های بازدارنده تولید نسل گفت: فرزند مانند گچ می‌ماند، زندگی را تحکیم می‌بخشد اما ما آنچه که عامل تحکیم زندگی است را از خودمان می‌گیریم. در حالی که هیچ دلیل عقلی و منطقی و قرآنی و علمی نداریم که هر کس زیاد بچه داشته باشد در تربیتش موفق نمی‌شود. اینها از دروغ‌های بزرگ است.
وی با اشاره به اینکه باید از ظرفیت مدارس که در طول تابستان تعطیل هستند برای تفریح و کارهای تربیتی دانش‌آموزان استفاده شود، اظهار کرد: چون شهردار ما با رئیس جمهور اصطکاک داشت چند سالی است که درب مدارس در تابستان بسته ماند. اما امسال چون با هم خوب هستند این مشکل حل می‌شود اما باید ببینیم ما دنبال چه هستیم، متاسفانه کارهایی می‌کنیم که در اسلام نیست.
این مفسر قرآن کریم با تاکید بر اینکه ما اسلام را بد فهمیده‌ایم و حتی بعضی با اینکه سواد دینی دارند اما از تعقل برخوردار نیستند، افزود: یکسری کارها همچون تلاوت نور که در مساجد برگزار می‌شود خوب است اما تا کی می‌خواهیم قرآن را از رو بخوانیم و به نام قرائت قرآن قاری بین‌المللی دعوت کنیم. چرا نباید یکبار مفسرین بین‌المللی دور هم جمع شوند و چرا در مساجد ما تفسیر گفته نمی شود.
قرائتی ادامه داد: کارفرهنگی 200 شرط دارد که اگر به آنها عمل کنیم موفق می‌شویم. بنابراین تا کار ارزان است نباید کار گران کنیم اما متاسفانه کارهای فرهنگی ما امروز انجام می‌شود و فردا از بین میرود.
وی افزود: پیامبر به برندگان شتر حامله و درخت خرمای باردار جایزه می‌داد اما جایزه‌های ما شده سکه، تندیس، پول و اخیرا جام‌های شیشه‌ای. اینها چه کاری است که ما می‌کنیم.
قرائتی در ادامه با اشاره به برگزاری مسابقات ورزشی و با بیان اینکه ورزش مدنظر اسلام باید دارای دو مولفه لذت و خدمت باشد، گفت: همه باید شنا، تیراندازی و اسب‌سواری یاد بگیرند. اینها هم لذت دارد و هم خدمت. اما تماشا کردن فوتبال دو کشور مانند تماشای پول‌های بانک از پشت شیشه است و هیچ سودی ندارد بنابراین ورزشمان باید مال خودمان باشد اما امروز جوانان ما خالی شده و از هویت خود دور شده‌اند و در کل همه چیزمان عوض شده است.
وی تاکید کرد: مشکل فرهنگی ما این است که پوک هستیم و هویتمان را گم کرده‌ایم و کارهایمان تقلیدی است. باید خودمان را کشف کنیم و در مسیر قرآن قرار دهیم.
این کارشناس مسائل دینی خاطرنشان کرد: تمام عوامل سقوط یک جامعه در یک صفحه توسط امام سجاد(ع) در دعای ابوحمزه ثمالی آمده است. بیایید یک بار به خودمان برگردیم، اگر می‌خواهیم مسلمان درست و حسابی باشیم استغفار کنیم و در گام اول مثلا امسال نحوه افتحاری دادن‌هایمان را عوض کنیم. امسال بچه‌های دبستان و دبیرستان را افتخاری بدهیم و تشویق کنیم که به مسجد بیایند. بنابراین اگر اینقدر که بودجه برای فرهنگ خرج می‌کنیم کار می‌کردیم موفق بودیم.
قرائتی ادامه داد: من هنوز هم نفهمیدم فرهنگ عمومی و ارشاد چه خاصیتی دارد، البته ممکن است کارهای خوبی کرده باشند اما انگشت‌شمار است. کار فرهنگی با قیافه و کاشی کردن محراب و مناره و بنر نیست، امام فرمودند مصلی تهران را محکم و ساده بسازید 30 سال گذشته هنوز مصلی درست نشده، چرا که درگیر تشریفات و کارهای بیهوده هستیم.
وی همچنین با بیان اینکه برای انجام کار فرهنگی در مسجد باید برنامه و مدیریت داشت، گفت: باید به سراغ اسلام و قرآن برگردیم و به آنها مراجعه کنیم اما چون این کار نیست گاهی حرف‌هایی می‌زنیم که در شان دین نیست.
قرائتی همچنین اظهار داشت: طرح تلاوت نور که در مساجد اجرا می‌شود ادامه یابد و تبدیل به تفسیر 5 دقیقه‌ای شود تا هر کس به مسجد میرود حرف تازه‌ای بیاموزد.
وی در پایان گفت: بالای 50 سال است که در منابر هستم و تفسیر نور ما به 23
زبان ترجمه شده است اما این همه دستگاه فرهنگی در کشور هیچ کدام یک بار از
من برای مشورت دعوت نکردند. قرائتی در جمهوری اسلامی گم شده است. البته
امیدوارم مثل برخی از سازمان‌ها که مدیرکل‌شان من را برای سخنرانی دعوت
می‌کند و پس از آن برکنار می‌شود این اتفاق در اینجا نیفتد.