صراط: استان کردستان با کشور عراق بیش از ۲۳۰ کیلومتر مرز مشترک دارد و به همین دلیل مبادلات مرزی بین دو طرف از گذشته های دور سابقه داشته و کردستان در شرایط مختلفی شریک خوبی برای طرف عراقی بوده است.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و علیرغم وجود جنگ تحمیلی و نا امنی های ایجاد شده از سوی گروهک های ضد انقلاب باز هم تبادل مرزی بین مردم کردستان و مردم مناطق کردنشین کردستان عراق همچنان ادامه پیدا کرد.
سابقه و تاریخی دیرینه ارتباط بین مردم کردستان ایران و مناطق کردنشین عراق به نحوی است که حتی مسائل ازدواج بین خانواده های دو طرف نیز به وجود آمده و به همین دلیل ارتباط و نزدیکی قابل توجهی در این بخش ایجاد شده است.
وجود بازارچه های رسمی برای فعالیت های اقتصادی در مرز از سالهای بعد از جنگ تحمیلی در استان کردستان در دستور کار قرار گرفت و با توجه به ظرفیت های موجود در شهرستان های مریوان، بانه و سقز سه معبر مرزی با مشکلات و نارسایی های مختلفی در این حوزه ها فعالیت می کردند.
در جریان دور اول سفر هیئت دولت به استان کردستان در سال ۸۵ رسمی شدن مرز باشماق در مریوان به تصویب رسید و بعد از گذشت حدود دو سال بازارچه باشماق به مرز رسمی ارتقاء یافت و تنها یک سال بعد از این مهم نیز مجوز ترانزیت کالا از مرز باشماق مریوان صادر شد.
بعد از پنج سال مصوبه رسمی شدن مرز باشماق اجرایی نشده است
هر چند که در طول هشت سال اخیر و علیرغم تمامی اقدامات صورت گرفته از سوی مدیران دولتی همچنان مرز رسمی باشماق مریوان با مشکلات مختلفی در حوزه زیرساخت دست و پنجه نرم می کند ولی امروز حدود یک چهارم از صادرات کالا به کشور عراق از طریق مرز باشماق مریوان صورت می گیرد.
رسمی شدن مرز سیرانبد در شهرستان بانه نیز در جریان سفر دولت دهم به استان کردستان به صورت رسمی به تصویب رسید ولی در حالی که حدود پنج سال از این مصوبه می گذرد به دلیل وجود مشکلات متعدد به خصوص عدم پیگیری برای جلب توافق طرف عراقی برای رسمی کردن این مرز تاکنون این مهم جنبه اجرایی و عملیاتی به خود نگرفته است.
معاون برنامه ریزی استاندار کردستان اظهار داشت: رسمی شدن مرز سیرانبند بانه با هدف بهره برداری از ظرفیت های استان کردستان در حوزه مبادلات مرزی صورت گرفت چرا که کردستان به دلیل داشتن مرز طولانی با کشور عراق می تواند در این بخش به نتایج خوبی دست پیدا کند.
ارسلان ازهاری بیان کرد: خوشبختانه در حال حاضر مرز باشماق مریوان ظرفیت های خوبی در اختیار دارد و با پیگیری های صورت گرفته مجوز رسمی شدن مرز سیرانبند نیز از سوی دولت صادر شد و این امکان نیز باعث می شود که همزمان با توسعه مرز باشماق، زمینه برای توسعه مرز سیرانبند بانه نیز فراهم شود.
تمامی ادارات در راستای رسمی شدن مرز باشماق مشارکت کنند
وی با اشاره به ادامه پیگیری ها برای رفع مشکلات و نارسایی های مرز رسمی سیرانبند بانه یادآور شد: انتظار می رود که تمامی ادارات و سازمان های مسئول در حوزه مرز هر چه سریعتر امکانات و زیرساخت های لازم را برای ارتقاء وضعیت فعلی در مرز ساماندهی کنند.
معاون برنامه ریزی استاندار کردستان رسمی شدن فعالیت های اقتصادی در مرزهای این استان را مورد تاکید قرار داد و گفت: بهترین راهکار برای مبارزه عملی با قاچاق کالا استفاده از ظرفیت های قانونی است که باید به عنوان یک اولویت در دستور کار قرار گیرد.
فرماندار بانه درباره اقدامات صورت گرفته در بازارچه سیرانبند اظهار داشت: ساخت پایانه موقت در زمینی با زیر بنای ۴۶۰ متر و با هزینه ۸۰۰ میلیون تومان و انجام عملیات فیبر نوری و برق کشی و فعالیت پرسنل گمرکی بخشی از این اقدامات بوده است.
فرماندار بانه:همچنان در انتظار تصمیم کردستان عراق هستیم
راشد عذیری امتناع دولت مرکزی عراق را اصلی ترین عامل در عدم تحقق مصوبه رسمی شدن مرز بانه دانست و گفت: با پیگیری‌های انجام شده دولت اقلیم کردستان عراق قول داده است که در آینده مجوز رسمی شدن این بازارچه را از دولت مرکزی عراق دریافت کند.
در همین حال نماینده مردم شهرستان های سقز و بانه در مجلس شورای اسلامی نیز در پاسخ به سوالی در خصوص وضعیت مرز سیرانبند گفت: رسمی شدن مرز سیرانبند بانه یکی از انتظارات جدی و به حق مردم این شهرستان و کل استان کردستان است و به همین دلیل لازم است که از تمامی ظرفیت های موجود در راستای توسعه این مرز بهره برداری شود.
محسن بیگلری گفت: انتظار می رود که با رایزنی های صورت گرفته در سطح استانی و ملی هر چه سریعتر زمینه برای رسمی شدن مرز سیرانبند بانه و آغاز فعالیت های تجاری در آن فراهم شود.
وی به ایجاد منطقه ویژه اقتصادی در بانه نیز اشاره کرد و گفت: بدون شک رسمی شدن مرز سیرانبند و فعالیت آن در کنار ایجاد منطقه ویژه اقتصادی می تواند چهره شهرستان بانه را دگرگون کرده و در راستای توسعه همه جانبه استان کردستان موثر و مفید باشد.
طرف عراقی هنوز موافق رسمی شدن مرز سیرانبند بانه نیست
در همین حال استاندار کردستان نیز در آخرین نشست خبری خود در سنندج و در پاسخ به سوالی در خصوص وضعیت مرز سیرانبند بانه گفت: اقدامات اولیه از سوی ما صورت گرفته است و تقریبا می شود گفت که زیرساخت های نیز در این زمینه تامین شده است ولی متاسفانه طرف عراقی آمادگی فعالیت مرز رسمی در سیرانبند بانه را ندارد.
عبدالمحمد زاهدی بیان کرد: انتظار می رود که با پیگیری های لازم در سطح ملی هر چه سریعتر طرف عراقی نیز رضایت خود را برای فعالیت مرز رسمی سیرانبند بانه را اعلام کند و ما بتوانیم از این ظرفیت نیز در راستای توسعه مبادلات تجاری در استان کردستان بهره برداری کنیم.
این در حالی است که ابلاغ رسمی شدن این مرز بدون جلب توافق طرف عراقی از ۴ سال پیش تاکنون مطالبات زیادی را بین مردم ایجاد کرده است.
انجام فعالیت های گمرکی در مرز سیرانبند بانه
رئیس گمرک شهرستان بانه نیز بیان کرد: در حال حاضر گمرک شهرستان بانه در قالب مبادلات تجاری خدمات مورد نیاز را به افراد تاجر ارائه می کند ولی متاسفانه زیرساخت ها برای توسعه این مهم و استقرار سایر ادارات و سازمان های دولتی مسئول فراهم نیست.
رسول امیدی عنوان کرد: با تلاش های صورت گرفته یک طبقه از ساختمان قدیمی که بیش از ۱۰ سال قبل در این مرز احداث شده بود، به محلی برای استقرار همکاران گمرک تبدیل شد و هم اکنون در حد توان خود به افراد متقاضی خدمت ارائه می شود و افراد از طریق کارت بازرگانی به صادرات و واردات کالا اقدام می کنند.
وی با اشاره به لزوم توسعه زیرساخت ها برای توسعه فعالیت های تجاری در مرز سیرانبند بانه افزود: بدون شک حضور سایر ادارات و سازمان های دولتی و ایجاد زیرساخت های لازمی می توان ظرفیتی مناسبی برای افزایش مبادلات تجاری در مرز سیرانبند بانه باشد که انتظار می رود ضمن بهره مندی از ظرفیت های دولتی و حضور بخش خصوصی این وضعیت ارتقاء پیدا کند.
مرزی که تنها روی کاغذ رسمی شد
در همین حال یکی از فعالان تجاری و بازرگانی که در مرز سیرانبند نیز به فعالیت مشغول است گفت: متاسفانه مرز سیرانبند در حالی عنوان رسمی را یدک می کشد که هیچگونه امکاناتی ندارد و ما برای انجام مبادلات مرزی با مشکلات و نارسایی های متعددی مواجه هستیم.
وی گفت: در حالی که مسئولان مدعی سرمایه گذاری در این مرز هستند که حتی این مرز رسمی یک خط تلفن هم ندارد و این مهم نشان می دهد که مرز سیرانبند بانه تنها روی کاغذ رسمی شده است و در عالم واقعیت با چالش ها و مشکلات عدیده ای مواجه است.
این فعال تجاری که اصرار داشت اسمی از وی برده نشود، بیان کرد: هم اکنون وضعیت این مرز به شکل مناسبی نیست و می توان گفت که تمامی امکاناتی که مورد استفاده قرار می گیرد مربوط به یک دهه قبل است و در کنار این مهم هر روز وعده ای جدید از سوی مسئولان اعلام می شود که متاسفانه این وعده ها در حد حرف و شعار باقی می ماند و کسی جوابگوی این مشکلات نیست.
وی در پایان سخنان خود گفت: تنها امکان ایجاد شده طی چند سال اخیر در مرز سیرانبند بانه مربوط به احداث ساختمانی از سوی اداره کل پایانه هاست که به دلیل مخالفت طرف عراقی امکان تردد مسافری نیز در این مرز وجود ندارد و عملا این ساختمان نیز هیچ بهره ای به دنبال نداشته است.
هر چند که دولت قبلی در تصویب و اعلام رسمی شدن مرز سیرانبند بانه هیچ کوتاهی نداشت ولی عدم هماهنگی با طرف عراقی و انجام پیگیری های لازم باعث شده است تا انتظارات متعددی که در خصوص بهره برداری از ظرفیت های این مرز ایجاد شده بود به تباهی برسد که بدون شک این کار نشان دهنده نبود برنامه ریزی و همچنین ضعف در کارهای مطالعاتی و کارشناسی در این سطح از تصمیم گیری هاست.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و علیرغم وجود جنگ تحمیلی و نا امنی های ایجاد شده از سوی گروهک های ضد انقلاب باز هم تبادل مرزی بین مردم کردستان و مردم مناطق کردنشین کردستان عراق همچنان ادامه پیدا کرد.
سابقه و تاریخی دیرینه ارتباط بین مردم کردستان ایران و مناطق کردنشین عراق به نحوی است که حتی مسائل ازدواج بین خانواده های دو طرف نیز به وجود آمده و به همین دلیل ارتباط و نزدیکی قابل توجهی در این بخش ایجاد شده است.
وجود بازارچه های رسمی برای فعالیت های اقتصادی در مرز از سالهای بعد از جنگ تحمیلی در استان کردستان در دستور کار قرار گرفت و با توجه به ظرفیت های موجود در شهرستان های مریوان، بانه و سقز سه معبر مرزی با مشکلات و نارسایی های مختلفی در این حوزه ها فعالیت می کردند.
در جریان دور اول سفر هیئت دولت به استان کردستان در سال ۸۵ رسمی شدن مرز باشماق در مریوان به تصویب رسید و بعد از گذشت حدود دو سال بازارچه باشماق به مرز رسمی ارتقاء یافت و تنها یک سال بعد از این مهم نیز مجوز ترانزیت کالا از مرز باشماق مریوان صادر شد.
بعد از پنج سال مصوبه رسمی شدن مرز باشماق اجرایی نشده است
هر چند که در طول هشت سال اخیر و علیرغم تمامی اقدامات صورت گرفته از سوی مدیران دولتی همچنان مرز رسمی باشماق مریوان با مشکلات مختلفی در حوزه زیرساخت دست و پنجه نرم می کند ولی امروز حدود یک چهارم از صادرات کالا به کشور عراق از طریق مرز باشماق مریوان صورت می گیرد.
رسمی شدن مرز سیرانبد در شهرستان بانه نیز در جریان سفر دولت دهم به استان کردستان به صورت رسمی به تصویب رسید ولی در حالی که حدود پنج سال از این مصوبه می گذرد به دلیل وجود مشکلات متعدد به خصوص عدم پیگیری برای جلب توافق طرف عراقی برای رسمی کردن این مرز تاکنون این مهم جنبه اجرایی و عملیاتی به خود نگرفته است.
معاون برنامه ریزی استاندار کردستان اظهار داشت: رسمی شدن مرز سیرانبند بانه با هدف بهره برداری از ظرفیت های استان کردستان در حوزه مبادلات مرزی صورت گرفت چرا که کردستان به دلیل داشتن مرز طولانی با کشور عراق می تواند در این بخش به نتایج خوبی دست پیدا کند.
ارسلان ازهاری بیان کرد: خوشبختانه در حال حاضر مرز باشماق مریوان ظرفیت های خوبی در اختیار دارد و با پیگیری های صورت گرفته مجوز رسمی شدن مرز سیرانبند نیز از سوی دولت صادر شد و این امکان نیز باعث می شود که همزمان با توسعه مرز باشماق، زمینه برای توسعه مرز سیرانبند بانه نیز فراهم شود.
تمامی ادارات در راستای رسمی شدن مرز باشماق مشارکت کنند
وی با اشاره به ادامه پیگیری ها برای رفع مشکلات و نارسایی های مرز رسمی سیرانبند بانه یادآور شد: انتظار می رود که تمامی ادارات و سازمان های مسئول در حوزه مرز هر چه سریعتر امکانات و زیرساخت های لازم را برای ارتقاء وضعیت فعلی در مرز ساماندهی کنند.
معاون برنامه ریزی استاندار کردستان رسمی شدن فعالیت های اقتصادی در مرزهای این استان را مورد تاکید قرار داد و گفت: بهترین راهکار برای مبارزه عملی با قاچاق کالا استفاده از ظرفیت های قانونی است که باید به عنوان یک اولویت در دستور کار قرار گیرد.
فرماندار بانه درباره اقدامات صورت گرفته در بازارچه سیرانبند اظهار داشت: ساخت پایانه موقت در زمینی با زیر بنای ۴۶۰ متر و با هزینه ۸۰۰ میلیون تومان و انجام عملیات فیبر نوری و برق کشی و فعالیت پرسنل گمرکی بخشی از این اقدامات بوده است.
فرماندار بانه:همچنان در انتظار تصمیم کردستان عراق هستیم
راشد عذیری امتناع دولت مرکزی عراق را اصلی ترین عامل در عدم تحقق مصوبه رسمی شدن مرز بانه دانست و گفت: با پیگیری‌های انجام شده دولت اقلیم کردستان عراق قول داده است که در آینده مجوز رسمی شدن این بازارچه را از دولت مرکزی عراق دریافت کند.
در همین حال نماینده مردم شهرستان های سقز و بانه در مجلس شورای اسلامی نیز در پاسخ به سوالی در خصوص وضعیت مرز سیرانبند گفت: رسمی شدن مرز سیرانبند بانه یکی از انتظارات جدی و به حق مردم این شهرستان و کل استان کردستان است و به همین دلیل لازم است که از تمامی ظرفیت های موجود در راستای توسعه این مرز بهره برداری شود.
محسن بیگلری گفت: انتظار می رود که با رایزنی های صورت گرفته در سطح استانی و ملی هر چه سریعتر زمینه برای رسمی شدن مرز سیرانبند بانه و آغاز فعالیت های تجاری در آن فراهم شود.
وی به ایجاد منطقه ویژه اقتصادی در بانه نیز اشاره کرد و گفت: بدون شک رسمی شدن مرز سیرانبند و فعالیت آن در کنار ایجاد منطقه ویژه اقتصادی می تواند چهره شهرستان بانه را دگرگون کرده و در راستای توسعه همه جانبه استان کردستان موثر و مفید باشد.
طرف عراقی هنوز موافق رسمی شدن مرز سیرانبند بانه نیست
در همین حال استاندار کردستان نیز در آخرین نشست خبری خود در سنندج و در پاسخ به سوالی در خصوص وضعیت مرز سیرانبند بانه گفت: اقدامات اولیه از سوی ما صورت گرفته است و تقریبا می شود گفت که زیرساخت های نیز در این زمینه تامین شده است ولی متاسفانه طرف عراقی آمادگی فعالیت مرز رسمی در سیرانبند بانه را ندارد.
عبدالمحمد زاهدی بیان کرد: انتظار می رود که با پیگیری های لازم در سطح ملی هر چه سریعتر طرف عراقی نیز رضایت خود را برای فعالیت مرز رسمی سیرانبند بانه را اعلام کند و ما بتوانیم از این ظرفیت نیز در راستای توسعه مبادلات تجاری در استان کردستان بهره برداری کنیم.
این در حالی است که ابلاغ رسمی شدن این مرز بدون جلب توافق طرف عراقی از ۴ سال پیش تاکنون مطالبات زیادی را بین مردم ایجاد کرده است.
انجام فعالیت های گمرکی در مرز سیرانبند بانه
رئیس گمرک شهرستان بانه نیز بیان کرد: در حال حاضر گمرک شهرستان بانه در قالب مبادلات تجاری خدمات مورد نیاز را به افراد تاجر ارائه می کند ولی متاسفانه زیرساخت ها برای توسعه این مهم و استقرار سایر ادارات و سازمان های دولتی مسئول فراهم نیست.
رسول امیدی عنوان کرد: با تلاش های صورت گرفته یک طبقه از ساختمان قدیمی که بیش از ۱۰ سال قبل در این مرز احداث شده بود، به محلی برای استقرار همکاران گمرک تبدیل شد و هم اکنون در حد توان خود به افراد متقاضی خدمت ارائه می شود و افراد از طریق کارت بازرگانی به صادرات و واردات کالا اقدام می کنند.
وی با اشاره به لزوم توسعه زیرساخت ها برای توسعه فعالیت های تجاری در مرز سیرانبند بانه افزود: بدون شک حضور سایر ادارات و سازمان های دولتی و ایجاد زیرساخت های لازمی می توان ظرفیتی مناسبی برای افزایش مبادلات تجاری در مرز سیرانبند بانه باشد که انتظار می رود ضمن بهره مندی از ظرفیت های دولتی و حضور بخش خصوصی این وضعیت ارتقاء پیدا کند.
مرزی که تنها روی کاغذ رسمی شد
در همین حال یکی از فعالان تجاری و بازرگانی که در مرز سیرانبند نیز به فعالیت مشغول است گفت: متاسفانه مرز سیرانبند در حالی عنوان رسمی را یدک می کشد که هیچگونه امکاناتی ندارد و ما برای انجام مبادلات مرزی با مشکلات و نارسایی های متعددی مواجه هستیم.
وی گفت: در حالی که مسئولان مدعی سرمایه گذاری در این مرز هستند که حتی این مرز رسمی یک خط تلفن هم ندارد و این مهم نشان می دهد که مرز سیرانبند بانه تنها روی کاغذ رسمی شده است و در عالم واقعیت با چالش ها و مشکلات عدیده ای مواجه است.
این فعال تجاری که اصرار داشت اسمی از وی برده نشود، بیان کرد: هم اکنون وضعیت این مرز به شکل مناسبی نیست و می توان گفت که تمامی امکاناتی که مورد استفاده قرار می گیرد مربوط به یک دهه قبل است و در کنار این مهم هر روز وعده ای جدید از سوی مسئولان اعلام می شود که متاسفانه این وعده ها در حد حرف و شعار باقی می ماند و کسی جوابگوی این مشکلات نیست.
وی در پایان سخنان خود گفت: تنها امکان ایجاد شده طی چند سال اخیر در مرز سیرانبند بانه مربوط به احداث ساختمانی از سوی اداره کل پایانه هاست که به دلیل مخالفت طرف عراقی امکان تردد مسافری نیز در این مرز وجود ندارد و عملا این ساختمان نیز هیچ بهره ای به دنبال نداشته است.
هر چند که دولت قبلی در تصویب و اعلام رسمی شدن مرز سیرانبند بانه هیچ کوتاهی نداشت ولی عدم هماهنگی با طرف عراقی و انجام پیگیری های لازم باعث شده است تا انتظارات متعددی که در خصوص بهره برداری از ظرفیت های این مرز ایجاد شده بود به تباهی برسد که بدون شک این کار نشان دهنده نبود برنامه ریزی و همچنین ضعف در کارهای مطالعاتی و کارشناسی در این سطح از تصمیم گیری هاست.