صراط: گفتگوی فارس با کوروش تهامی را در زیر می خوانید:
_ نتیجه بسیاری از کارهای خوب و ماندگار به دلیل داشتن گروهی خوب بوده شما در کارنامه شما چند فیلم به چشم می خورد که برخواسته از این موضوع است مانند فیلم سینمایی «به رنگ ارغوان» چرا همکاریتان دیگر با ابراهیم حاتمی کیا ادامه پیدا نکرد؟
متاسفانه در ایران به کارهای گروهی اعتقادی وجود ندارد و اگر فعالیت های گروهی ما را مورد بررسی قرار دهید قطعاً به این نکته خواهید رسید. مثلاً بارها شاهد بودم که یک کارگردان با یک گروه کارگردانی همکاری می کند ولی در پروژه سینمایی بعدی دیگر از این افراد استفاده نمی کند و تمام نفرات خود را تغییر می دهد. البته این موارد آسیب های زیادی را به همراه خواهد داشت. چرا باید افراد این گونه همدیگر را کنار بگذارند و پتانسیل های یکدیگر را نادیده بگیرند. همین روند برای سایر بخش ها نیز وجود دارد.
*چرا دیگر با ابراهیم حاتمی‌کیا همکاری نداشتم!؟
به طور مثال این سوال برای من همواره وجود داشته است که چرا دیگر من نتوانستم با ابراهیم حاتمی کیا همکاری داشته باشم. ما تجربه خوبی در فیلم سینمایی «به رنگ ارغوان» داشتیم اما این همکاری دوباره رخ نداد. این حق هر بازیگری و هنرمندی است که علاقه مند باشد تا با گروه خوب و حرفه ای کار کند من هم از این امر استثناء نیستم آن هم بعد از آن تجربه خوب با حاتمی کیا. قطعاً یکی از دغدغه هایم حضور در آثار خوب و همکاری با کارگردان های کار بلد است. در نتیجه این سوال همواره با من وجود دارد که چرا دوباره این همکاری تکرار نشد. البته ابراهیم حاتمی‌کیا را به دلیل این که با وی همکاری داشتم مثال می‌زنم در صورتی که این دغدغه برای هر بازیگر و کارگردانی می‌تواند وجود داشته باشد. به هر حال ما از جمع هایی که در کنار هم به نتیجه مطلوبی رسیده ایم بهره کافی را نمی بریم.
_اتفاقاً به نظرم نباید ناراحتی و یا نگرانی از عنوان کردن این مطالب داشت چراکه ابراز علاقه کردن از سوی کارگردان و یا بازیگر برای همکاری با فردی خاص به دلایل حرفه ای که دارد نشان از حساسیت های او برای کارش دارد.
دقیقاً همین طور است. به همان اندازه که کارگردان ها علاقه دارند با برخی از بازیگران همکاری داشته باشند و از آن ها دعوت به همکاری می کنند بازیگر هم می تواند متقابلاً این دغدغه را داشته باشد با این تفاوت که نمی تواند از وی برای کاری دعوت به عمل آورد.
*پیشکسوتان به نیروهای با استعداد جوان کمک کنند
_من به طور کامل منظورتان را متوجه شدم اما امکان دارد برخی این برداشت را داشته باشند که منظور شما این است که کارگردان باید به صورت تکراری از یک بازیگر مشخص استفاده کند.
نه به هیچ عنوان. به صورت مشخص باید بگویم که در یک مرتبه همکاری نمی‌توان نتیجه گرفت که چقدر به نتیجه دلخواه رسیده‌ایم ضمن این که در نیروهای جوان این پتانسیل وجود دارد که مورد آزمون و خطای بیشتری قرار بگیرند. البته پیش‌تر دلسوزی هایی وجود داشت که افراد زمانی که شاهد تلاش فردی در حوزه کاری‌اش بودند حتماً تلاش می‌کردند آن را کمک کنند و یا حداقل نیرو، انرژی و انگیزه آن در مسیر درستی استفاده شود. به نظرم با تجربه ها و پیشکسوتان می توانند به این موضوع کمک کنند و اجازه ندهند نیروهای جوان پر تلاش و با استعداد با هر گروهی کار کنند و آن ها را به مسیر درست تری سوق دهند.
*حرمت نگه داشتن ها در سینما همانند گذشته نیست
_البته در حال حاضر بسیاری از موارد در فضای سینما تغییر کرده است و مناسبات دیگر به این شکل نیست.
بله به طور مثال نحوه احترام گذاشتن ها به یکدیگر و حرمت گذاشتن به جایگاه افرادی که حتی یک روز زودتر از ما وارد این حرفه شده اند دیگر معنای گذشته را ندارد. تقریباً الان همه فقط می خواهند فیلم شان را بسازند و بروند. سود و زیان ها بر اساس هزینه های مالی حساب و کتاب می شود. البته در این مسیر وقتی نگاهی می اندازیم متاسفانه شاهد هستیم برای افرادی که در سینما به دنبال حاشیه هستند بیشتر احترام قائل هستند و مورد احترام قرار می گیرند همواره از این رفتار برخی در برابر افرادی از این دست حیرت زده ام.
*اشتباه نکن تهامی افرادی که بیشتر حاشیه دارند بیشتر دیده می‌شوند
_تقریباً در شرایط کنونی اوضاع به گونه ای پیش رفته است که هر چقدر بیشتر در سر کار ها غُر بزنید بیشتر حواس شان به ما است و میزان توجه و زحمتی که برای کارتان می کشید در حاشیه قرار دارد.
دقیقاً. بارها سر فیلمبرداری فیلم ها و مجموعه هایی که حضور داشتم شاهد بودم که همکارم خیلی ها به جا شروع به ایراد گرفتن و یا غر زدن می کند آن هم بر سر مشکلی که شاید به راحتی می شد که حل بشود زمانی که به او می گویم کار های مهمتری هم وجود دارد همانند تمرکز به روی کارت که نتیجه بهتری بگیری در کمال تعجب می شنوم که می گوید:«این تو هستی که اشتباه می کنی اگر این کارها را انجام ندهی مورد توجه قرار نمی گیری، اشتباه نکن تهامی افرادی که بیشتر داد و بیداد می کنند بیشتر دیده می شوند» و همواره بعد از شنیدن این صحبت ها و ذهنیتی که وجود دارد تنها حیرت می کنم.
*خداوند را در کنارم احساس می‌کنم
_در طی دیدن این رفتار ها تلاش نکردید که و به این سمت حرکت کنید چون به هر حال این روند باعث دیده شدن می شود و چه بسا این افراد به دلیل حاشیه های شان همواره در پروژه های زیادی کار می کنند.
خیر. اگر هم تا به امروز همچنان در حال کار و فعالیت هستم واقعاً باید بگویم که خداوند در کنارم بوده و با اجازه او هرکاری را شروع کردم اما واقعاً گاهی دچار شک شده ام که کدام مسیر درست است؟! آیا باید وارد بازی‌هایی از این دست بشوم؟!گاهی با خود می گویم ایکاش آدم پرهیاهویی بودم شاید این موضوع واقعاً باعث میشود که جدا از توانایی های فردی در کارهای با کیفیت‌تری حضور پیدا کنیم. بار ها به این نتیجه رسیده‌ام که چنین رفتار هایی را انجام دهم اما دوباره خواستم که در مسیری که براساس داشته هایم و توکل بر خدا طی کرده‌ام حرکت کنم.
*در تئاتر افراد خاصی از امکانات استفاده می‌کنند
_در تئاتر هم این شرایط وجود دارد؟ چرا حضورتان در این عرصه کمتر شده است؟
خیر من ندیدم و یا آنقدر شاهدش نبوده ام. از یک جایی به بعد احساس کردم که به هنرمندان و بازیگران تئاتر احترام گذاشته نمی شود. نمی توانیم انکار کنیم که تئاتر کشور ما با کمترین موارد به حیات خود ادامه می دهد و واقعاً در فقر به سر می برد. اما خوشحال هستم که تهیه کنندگانی وارد کار شده اند که می‌توانند به تئاتری ها کمک کنند. اصولاً در فضای تئاتر افراد خاصی دائم می‌توانند از امکانات تئاتر استفاده کنند البته در حال حاضر شرایط کمی فرق کرده است و تاسیس سالن های خصوصی به این موضوع کمک کرده است. متاسفانه در بین سیاستگذاران ما هنر نمایش اصلاً جدی گرفته نمی شود. این طبیعی است که وقتی بازیگری شاهد این موضوع است که تلاش و زمانش در تئاتر مدام نادیده گرفته می شود کمتر به فعالیت در این حوزه روی می آورد.
متاسفانه افرادی که فقط تئاتر کار می‌کنند و یا بخش زیادی از درآمدشان وابسته به این حوزه است بعد از مدتی دلسرد می شوند و یا محکومند که در هر شرایطی فعالیت داشته باشند. بعد از مدت‌ها چندی پیش وارد تئاتر شدم که به دلیل بیماری که برایم پیش آمد و در بیمارستان بستری شدم نتوانستم در آن حضور داشته باشم. در همان تمرین اهیی که حضور داشتم باید بگویم هیچ نگاه و اتفاق خارج از نمایشی از جانب مسئولین وجود نداشت که برای گروه امیدوار کننده باشد تا کار خود را ادامه دهند حمایت ها در تئاتر نه مادی و نه معنوی وجود ندارد. در تئاتر گرو های تئاتری خودشان از پس کار های خود باید بربیایند.
_حاصل این نوع فعالیت در سینما و تئاتر چیست؟
با این شیوه باید بگویم که هیچ حاصیلی ندارد. چرا که افراد زمانی که می‌بینند برای کاری که انجام می دهند کسی ارزشی قائل نیست دلسرد میشود. و با آن چیزی که مخالف هستم مواجه می شویم و آن هم این است که کاری را تنها برای رفع تکلیف انجام دهیم و یا از سر مان باز کنیم. استانداردها در این شرایط رعایت نمی شود.
*مراقب تهاجم فرهنگی باشیم
_ در پایان اگر علاقه دارید و فکر می کنید به نکته ای که باید، اشاره نداشتم آن را مطرح کنید.
دوستدارم به یک مقوله مهم اشاره کنم با توجه به شیوع ماهواره ها و سریال هایی که از شبکه های آن پخش میشود قطعاً فرهنگ ما مورد تهاجم فرهنگی است به نظرم باید در این زمینه گام های اساسی برداشته شود در حد و اندازه شعار نمی توانیم عمل کنیم و د نهایت این ما هستیم که متحمل ضرر خواهیم شد. بودجه هایی که در نظر گرفته می شود باید برای شان برنامه ریزی شود چرا که همه شاهد هستیم آثاری در رسانه ملی و سینما ساخته می‌شوند که از کیفیت لازم برخوردار نیستند و تنها بیلان کار هستند اما اگر بیش از آن به کیفیت توجه داشته باشیم قطعاً د شرایطی که تهاجم فرهنگی شدیدی وجود دارد می توانیم تاثیر گذار تر عمل کنیم.
_ نتیجه بسیاری از کارهای خوب و ماندگار به دلیل داشتن گروهی خوب بوده شما در کارنامه شما چند فیلم به چشم می خورد که برخواسته از این موضوع است مانند فیلم سینمایی «به رنگ ارغوان» چرا همکاریتان دیگر با ابراهیم حاتمی کیا ادامه پیدا نکرد؟
متاسفانه در ایران به کارهای گروهی اعتقادی وجود ندارد و اگر فعالیت های گروهی ما را مورد بررسی قرار دهید قطعاً به این نکته خواهید رسید. مثلاً بارها شاهد بودم که یک کارگردان با یک گروه کارگردانی همکاری می کند ولی در پروژه سینمایی بعدی دیگر از این افراد استفاده نمی کند و تمام نفرات خود را تغییر می دهد. البته این موارد آسیب های زیادی را به همراه خواهد داشت. چرا باید افراد این گونه همدیگر را کنار بگذارند و پتانسیل های یکدیگر را نادیده بگیرند. همین روند برای سایر بخش ها نیز وجود دارد.
*چرا دیگر با ابراهیم حاتمی‌کیا همکاری نداشتم!؟
به طور مثال این سوال برای من همواره وجود داشته است که چرا دیگر من نتوانستم با ابراهیم حاتمی کیا همکاری داشته باشم. ما تجربه خوبی در فیلم سینمایی «به رنگ ارغوان» داشتیم اما این همکاری دوباره رخ نداد. این حق هر بازیگری و هنرمندی است که علاقه مند باشد تا با گروه خوب و حرفه ای کار کند من هم از این امر استثناء نیستم آن هم بعد از آن تجربه خوب با حاتمی کیا. قطعاً یکی از دغدغه هایم حضور در آثار خوب و همکاری با کارگردان های کار بلد است. در نتیجه این سوال همواره با من وجود دارد که چرا دوباره این همکاری تکرار نشد. البته ابراهیم حاتمی‌کیا را به دلیل این که با وی همکاری داشتم مثال می‌زنم در صورتی که این دغدغه برای هر بازیگر و کارگردانی می‌تواند وجود داشته باشد. به هر حال ما از جمع هایی که در کنار هم به نتیجه مطلوبی رسیده ایم بهره کافی را نمی بریم.
_اتفاقاً به نظرم نباید ناراحتی و یا نگرانی از عنوان کردن این مطالب داشت چراکه ابراز علاقه کردن از سوی کارگردان و یا بازیگر برای همکاری با فردی خاص به دلایل حرفه ای که دارد نشان از حساسیت های او برای کارش دارد.
دقیقاً همین طور است. به همان اندازه که کارگردان ها علاقه دارند با برخی از بازیگران همکاری داشته باشند و از آن ها دعوت به همکاری می کنند بازیگر هم می تواند متقابلاً این دغدغه را داشته باشد با این تفاوت که نمی تواند از وی برای کاری دعوت به عمل آورد.
*پیشکسوتان به نیروهای با استعداد جوان کمک کنند
_من به طور کامل منظورتان را متوجه شدم اما امکان دارد برخی این برداشت را داشته باشند که منظور شما این است که کارگردان باید به صورت تکراری از یک بازیگر مشخص استفاده کند.
نه به هیچ عنوان. به صورت مشخص باید بگویم که در یک مرتبه همکاری نمی‌توان نتیجه گرفت که چقدر به نتیجه دلخواه رسیده‌ایم ضمن این که در نیروهای جوان این پتانسیل وجود دارد که مورد آزمون و خطای بیشتری قرار بگیرند. البته پیش‌تر دلسوزی هایی وجود داشت که افراد زمانی که شاهد تلاش فردی در حوزه کاری‌اش بودند حتماً تلاش می‌کردند آن را کمک کنند و یا حداقل نیرو، انرژی و انگیزه آن در مسیر درستی استفاده شود. به نظرم با تجربه ها و پیشکسوتان می توانند به این موضوع کمک کنند و اجازه ندهند نیروهای جوان پر تلاش و با استعداد با هر گروهی کار کنند و آن ها را به مسیر درست تری سوق دهند.
*حرمت نگه داشتن ها در سینما همانند گذشته نیست
_البته در حال حاضر بسیاری از موارد در فضای سینما تغییر کرده است و مناسبات دیگر به این شکل نیست.
بله به طور مثال نحوه احترام گذاشتن ها به یکدیگر و حرمت گذاشتن به جایگاه افرادی که حتی یک روز زودتر از ما وارد این حرفه شده اند دیگر معنای گذشته را ندارد. تقریباً الان همه فقط می خواهند فیلم شان را بسازند و بروند. سود و زیان ها بر اساس هزینه های مالی حساب و کتاب می شود. البته در این مسیر وقتی نگاهی می اندازیم متاسفانه شاهد هستیم برای افرادی که در سینما به دنبال حاشیه هستند بیشتر احترام قائل هستند و مورد احترام قرار می گیرند همواره از این رفتار برخی در برابر افرادی از این دست حیرت زده ام.
*اشتباه نکن تهامی افرادی که بیشتر حاشیه دارند بیشتر دیده می‌شوند
_تقریباً در شرایط کنونی اوضاع به گونه ای پیش رفته است که هر چقدر بیشتر در سر کار ها غُر بزنید بیشتر حواس شان به ما است و میزان توجه و زحمتی که برای کارتان می کشید در حاشیه قرار دارد.
دقیقاً. بارها سر فیلمبرداری فیلم ها و مجموعه هایی که حضور داشتم شاهد بودم که همکارم خیلی ها به جا شروع به ایراد گرفتن و یا غر زدن می کند آن هم بر سر مشکلی که شاید به راحتی می شد که حل بشود زمانی که به او می گویم کار های مهمتری هم وجود دارد همانند تمرکز به روی کارت که نتیجه بهتری بگیری در کمال تعجب می شنوم که می گوید:«این تو هستی که اشتباه می کنی اگر این کارها را انجام ندهی مورد توجه قرار نمی گیری، اشتباه نکن تهامی افرادی که بیشتر داد و بیداد می کنند بیشتر دیده می شوند» و همواره بعد از شنیدن این صحبت ها و ذهنیتی که وجود دارد تنها حیرت می کنم.
*خداوند را در کنارم احساس می‌کنم
_در طی دیدن این رفتار ها تلاش نکردید که و به این سمت حرکت کنید چون به هر حال این روند باعث دیده شدن می شود و چه بسا این افراد به دلیل حاشیه های شان همواره در پروژه های زیادی کار می کنند.
خیر. اگر هم تا به امروز همچنان در حال کار و فعالیت هستم واقعاً باید بگویم که خداوند در کنارم بوده و با اجازه او هرکاری را شروع کردم اما واقعاً گاهی دچار شک شده ام که کدام مسیر درست است؟! آیا باید وارد بازی‌هایی از این دست بشوم؟!گاهی با خود می گویم ایکاش آدم پرهیاهویی بودم شاید این موضوع واقعاً باعث میشود که جدا از توانایی های فردی در کارهای با کیفیت‌تری حضور پیدا کنیم. بار ها به این نتیجه رسیده‌ام که چنین رفتار هایی را انجام دهم اما دوباره خواستم که در مسیری که براساس داشته هایم و توکل بر خدا طی کرده‌ام حرکت کنم.
*در تئاتر افراد خاصی از امکانات استفاده می‌کنند
_در تئاتر هم این شرایط وجود دارد؟ چرا حضورتان در این عرصه کمتر شده است؟
خیر من ندیدم و یا آنقدر شاهدش نبوده ام. از یک جایی به بعد احساس کردم که به هنرمندان و بازیگران تئاتر احترام گذاشته نمی شود. نمی توانیم انکار کنیم که تئاتر کشور ما با کمترین موارد به حیات خود ادامه می دهد و واقعاً در فقر به سر می برد. اما خوشحال هستم که تهیه کنندگانی وارد کار شده اند که می‌توانند به تئاتری ها کمک کنند. اصولاً در فضای تئاتر افراد خاصی دائم می‌توانند از امکانات تئاتر استفاده کنند البته در حال حاضر شرایط کمی فرق کرده است و تاسیس سالن های خصوصی به این موضوع کمک کرده است. متاسفانه در بین سیاستگذاران ما هنر نمایش اصلاً جدی گرفته نمی شود. این طبیعی است که وقتی بازیگری شاهد این موضوع است که تلاش و زمانش در تئاتر مدام نادیده گرفته می شود کمتر به فعالیت در این حوزه روی می آورد.
متاسفانه افرادی که فقط تئاتر کار می‌کنند و یا بخش زیادی از درآمدشان وابسته به این حوزه است بعد از مدتی دلسرد می شوند و یا محکومند که در هر شرایطی فعالیت داشته باشند. بعد از مدت‌ها چندی پیش وارد تئاتر شدم که به دلیل بیماری که برایم پیش آمد و در بیمارستان بستری شدم نتوانستم در آن حضور داشته باشم. در همان تمرین اهیی که حضور داشتم باید بگویم هیچ نگاه و اتفاق خارج از نمایشی از جانب مسئولین وجود نداشت که برای گروه امیدوار کننده باشد تا کار خود را ادامه دهند حمایت ها در تئاتر نه مادی و نه معنوی وجود ندارد. در تئاتر گرو های تئاتری خودشان از پس کار های خود باید بربیایند.
_حاصل این نوع فعالیت در سینما و تئاتر چیست؟
با این شیوه باید بگویم که هیچ حاصیلی ندارد. چرا که افراد زمانی که می‌بینند برای کاری که انجام می دهند کسی ارزشی قائل نیست دلسرد میشود. و با آن چیزی که مخالف هستم مواجه می شویم و آن هم این است که کاری را تنها برای رفع تکلیف انجام دهیم و یا از سر مان باز کنیم. استانداردها در این شرایط رعایت نمی شود.
*مراقب تهاجم فرهنگی باشیم
_ در پایان اگر علاقه دارید و فکر می کنید به نکته ای که باید، اشاره نداشتم آن را مطرح کنید.
دوستدارم به یک مقوله مهم اشاره کنم با توجه به شیوع ماهواره ها و سریال هایی که از شبکه های آن پخش میشود قطعاً فرهنگ ما مورد تهاجم فرهنگی است به نظرم باید در این زمینه گام های اساسی برداشته شود در حد و اندازه شعار نمی توانیم عمل کنیم و د نهایت این ما هستیم که متحمل ضرر خواهیم شد. بودجه هایی که در نظر گرفته می شود باید برای شان برنامه ریزی شود چرا که همه شاهد هستیم آثاری در رسانه ملی و سینما ساخته می‌شوند که از کیفیت لازم برخوردار نیستند و تنها بیلان کار هستند اما اگر بیش از آن به کیفیت توجه داشته باشیم قطعاً د شرایطی که تهاجم فرهنگی شدیدی وجود دارد می توانیم تاثیر گذار تر عمل کنیم.